Poselski projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich

publicznego, jak również obowiązek nieodpłatnego udostępniania spółdzielni
uczniowskiej miejsca do działalności gospodarczej, należy uznać za środek
pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TfUE.
Użyte w art. 107 ust. 1 TfUE pojęcie „przedsiębiorstwo” jest rozumiane
szeroko w unijnym prawie konkurencji. Za przedsiębiorstwo uznawana jest
każda jednostka zaangażowana w działalność gospodarczą, niezależnie od jej
formy organizacyjnej i prawnej oraz źródeł finansowania.znacza to, że
według prawa UE przedsiębiorstwem są także jednostki nieposiadające
osobowości prawnej. Działalność gospodarcza oznacza każdą działalność
polegającą na oferowaniu na rynku towarów lub usług. tym świetle należy
uznać spółdzielnie uczniowskie za przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 107 ust. 1
TfUE, bez względu na to, czy dany podmiot będzie w świetle prawa krajowego
przedsiębiorstwem, jak i sposób kwalifikacji jego działalności
3.4. Naruszenie art. 107 ust. 1 TfUE nastąpi w przypadku, gdy pomoc
państwa będzie wpływała na wymianę handlową między państwami
członkowskimi. Przyznanie pomocy musi ponadto zakłócać konkurencję na
rynku lub grozić takim zakłóceniem. Nie grozi zakłóceniem konkurencji pomoc
de minimis, tj. pomoc przyznana dowolnemu podmiotowi gospodarczemu w
wysokości nieprzekraczającej 200 000 euro w dowolnie ustalonym okresie
trzech lat budżetowych oraz spełniająca inne wymogi określone w
rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie
stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z
28.12.2006, str. 5). W przypadku, gdyby program pomocy przewidziany w
projekcie miał stanowić pomoc de minimis, wówczas ustawa musi zawierać
wyraźne odniesienie do rozporządzenia, podając jego tytuł oraz odniesienie do
publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
3.5. Należy zauważyć, że zakaz udzielania przez państwo pomocy
przedsiębiorstwom (art. 107 ust. 1 TfUE) nie ma charakteru bezwzględnego. W
szczególności art. 107 ust. 3 TfUE przewiduje możliwość uznania przez
Komisję Europejską pomocy za zgodną z rynkiem wewnętrznym. Z punktu
widzenia proponowanego w projekcie zwolnienia spółdzielni uczniowskich z
podatków i opłat mógłby mieć zastosowanie art. 107 ust. 2 lit. c TfUE. Przepis
ten stanowi, że za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana pomoc

3 W kwestii przekazywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych podmiotom posiadającym status
organizacji pożytku publicznego Prezes UOKiK stwierdził, że wsparcie przekazywane przez podatników
organizacjom pożytku publicznego w formie 1% podatku dochodowego od osób fizycznych nie stanowi pomocy
publicznej –opinia Nr 44.2009/P/MP do projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i
o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw, wyrażona w dniu 4 grudnia 2009 r. przez Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
4 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 23 kwietnia 1991 r. w sprawie C–41/90 Höfner i Elser przeciwko
Macroton GmbH, ECR 1991, str. I–1979.
5 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie C–35/96 Komisja WE przeciwko
Republice Włoskiej, ECR 1998, str. I–3851.
6 Tak też w opinii Nr 44.2009/P/MP do projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie oraz niektórych innych ustaw, wyrażonej w dniu 4 grudnia 2009 r. przez Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów.

3
przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub
niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany
handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Skorzystanie z
wyłączenia wymaga jednak notyfikowania Komisji planu przyznania pomocy.
3.6. Zgodnie z art. 108 ust. 3 TfUE Komisja jest informowana, w czasie
odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania
lub zmiany pomocy państwa. Tak więc, w przypadku stosowania art. 107 ust. 3
lit. c TfUE, do Komisji należy ocena zgodności przyznanych środków z
unijnymi regułami konkurencji, w tym z zasadami pomocy przyznawanej przez
państwa.
Ocena zgodności programu przyznania pomocy z rynkiem wewnętrznym
wymaga dokonania oceny ekonomicznej w zakresie wpływu na wymianę
handlową między państwami członkowskimi oraz ewentualnego zakłócenia
konkurencji. Ocena taka wykracza poza ramy opinii prawnej i powinna zostać
dokonana przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w trybie
ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej (Dz. U. 2007, Nr 59, poz. 404).
3.7. Program pomocy przewidziany w projekcie ustawy mógłby zostać
uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym, o ile pomoc ta będzie spełniała
kryteria określone w art. 107 ust. 3 lit. c TfUE. W innym przypadku pomoc ta
będzie dopuszczalna pod warunkiem, że będzie stanowiła pomoc de minimis w
rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15
grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de
minimis.

4. Konkluzje
4.1. Projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich zawiera przepisy
objęte prawem Unii Europejskiej.
4.2. Pomoc państwa dla przedsiębiorstw, w zakresie określonym w art.
107 ust. 1 TfUE jest, co do zasady, niezgodna z rynkiem wewnętrznym. Projekt
ustawy zawiera program pomocy dla przedsiębiorstw, który, co do zasady, jest
zakazany przez TfUE.
4.2. Program pomocy przewidziany w projekcie ustawy mógłby zostać
uznany za dopuszczalny z punktu widzenia prawa UE, o ile:
a) przewidziana pomoc będzie spełniała kryteria określone w art. 107
ust. 3 lit. c TfUE albo
b) będzie pomocą de minimis w rozumieniu rozporządzenia Komisji
(WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88
Traktatu do pomocy de minimis (pod warunkiem spełnienia przesłanek
określonych w rozporządzeniu; pkt 3.4. opinii).
4.3. Projekt przewiduje program pomocy wymagający notyfikacji
Komisji Europejskiej. Zgodnie z art. 16a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. 2007, Nr 59,

4
poz. 404) Marszałek Sejmu powinien wystąpić do Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów z wnioskiem o wydanie opinii o projekcie
programu pomocowego.
4.4. W pozostałym zakresie projekt nie narusza prawa UE.
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski

5
Warszawa, 1 kwietnia 2010 r.
BAS-WAPEiM-505/10

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Wiesław Andrzej Szczepański) jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt ustawy reguluje kwestie dotyczące zakładania, organizacji i
działalności spółdzielni uczniowskich oraz sprawowania nad nimi nadzoru.
Zgodnie z projektem spółdzielnie uczniowskie będą mogły prowadzić
działalność gospodarczą, polegającą m.in. na prowadzeniu szkolnej kasy
oszczędności oraz na świadczeniu usług na rzecz osób trzecich. Spółdzielnia
uczniowska będzie z mocy prawa organizacją pożytku publicznego.
Projekt zawiera przepisy objęte prawem Unii Europejskiej. Program
pomocy przewidziany w projekcie ustawy mógłby zostać uznany za
dopuszczalny z punktu widzenia prawa UE, o ile przewidziana pomoc będzie
spełniała kryteria określone w art. 107 ust. 3 lit. c Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej albo będzie pomocą de minimis w rozumieniu rozporządzenia
Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art.
87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, str.
5).
Projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich nie jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski