Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników

W związku z powyższym ustawa w art. 1 pkt 3 wprowadza przepisy stanowiące, iż
stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych będzie równa sumie 200 %
podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego i 2 % oraz nie może być niższa
niż 8 %.
Zmiana zasad udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych

Na podstawie przepisów rozdziału 7a ustawy – Ordynacja podatkowa są udzielane ulgi
w spłacie zobowiązań podatkowych, w tym stanowiących pomoc publiczną. Na podstawie
aktów wykonawczych do ustawy – rozporządzeń Rady Ministrów – pomoc publiczna jest
udzielana m.in. na: szkolenia, zatrudnienie, pomoc regionalną, która nie cieszy się dużym
zainteresowaniem przedsiębiorców. W latach 2007 i 2008 kwoty pomocy publicznej
udzielonej na pomoc na: szkolenia – wyniosły 343 tys. zł, zatrudnienie – 6 793 tys. zł, pomoc
regionalną – 92 tys. zł.
W związku z powyższym projektodawca w art. 1 pkt 4 ustawy wprowadza zmiany,
których celem jest rezygnacja z wydawania rozporządzeń Rady Ministrów w ww. obszarach,
przy czym należy zauważyć, że nie oznacza to rezygnacji z przyznawania pomocy publicznej
w tych obszarach. Aby całkowicie nie wyeliminować możliwości udzielania tego typu
pomocy w formie ulg podatkowych, przyjęto rozwiązanie pozwalające na jej udzielenie
w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na warunkach określonych w art. 67b § 3 ustawy
– Ordynacja podatkowa, tj. jako pomoc indywidualną zgodną z programami rządowymi lub
samorządowymi albo udzielaną w ramach programów pomocowych określonych
w odrębnych przepisach (w drodze indywidualnej notyfikacji).
Przyznanie pomocy będzie możliwe po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej –
w każdym przypadku udzielenia pomocy indywidualnej na zatrudnienie oraz w większości
przypadków udzielania pomocy regionalnej. Zgodnie z art. 1 ust. 5 w związku z art. 13 ust. 1
akapit 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego
niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88
Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214
z 09.08.2008), pomoc indywidualna udzielana w ramach pomocy regionalnej nie wymaga
notyfikacji Komisji Europejskiej tylko wtedy, gdy stanowi uzupełnienie programu regionalnej
pomocy inwestycyjnej (przy spełnieniu pozostałych warunków określonych
w rozporządzeniu). Należy mieć na uwadze, że pomoc regionalna może być również
udzielana na podstawie wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata
2007 – 2013 (Dz. Urz. UE C 54 z 04.03.2006). Pomoc indywidualna udzielana na podstawie
ww. wytycznych wymaga jednakże każdorazowej notyfikacji KE. W związku z powyższym,

4
w zakresie udzielania ulg podatkowych stanowiących regionalną pomoc indywidualną, będą
występować dwa odrębne „reżimy” udzielania tej pomocy (pomoc zwolniona z notyfikacji i
pomoc wymagająca notyfikacji).
Dodatkowo, w celu zagwarantowania możliwości udzielania ulg na szkolenia,
zatrudnienie, pomoc regionalną na warunkach określonych w obecnie obowiązujących
rozporządzeniach Rady Ministrów, ustawa w art. 4 ust. 2 zachowuje ich moc obowiązującą –
ww. akty wykonawcze obowiązują odpowiednio do dnia 31 grudnia 2013 r. oraz do dnia
30 czerwca 2014 r.
Usunięcie wątpliwości w zakresie określenia momentu zawieszenia biegu terminu
przedawnienia zobowiązania podatkowego
Zgodnie z art. 70 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe
przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął
termin płatności podatku. Z kolei na podstawie przepisu art. 70 § 6 ustawy – Ordynacja
podatkowa bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zostaje zawieszony
z dniem:
1) wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe,
2) wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania,
3) wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku
prawnego lub prawa,
4) doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia zobowiązania podatkowego lub
doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.
Na tle obowiązującego stanu prawnego powstają wątpliwości, czy zaistnienie powyższych
zdarzeń, w okresie od dnia terminu zapłaty podatku do dnia 31 grudnia danego roku
kalendarzowego, zawiesza bieg terminu przedawnienia. Skutkuje to niejednolitą praktyką
organów podatkowych w stosowaniu tego przepisu, a przedmiotowe wątpliwości nie były
jeszcze rozstrzygane przez sądy.
W
związku z powyższym ustawa w art. 1 pkt 5 dotychczasową instytucję zawieszenia
biegu terminu przedawnienia uzupełnia o instytucję, którą można określić jako „spoczywanie
biegu terminu przedawnienia” (stanowiąc, iż bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się).
Powyższa zmiana powinna zakończyć problemy organów podatkowych w tym zakresie.
Skutkiem przyjęcia powyższego rozwiązania jest zmiana w zdaniu wstępnym art. 70 § 7,

5
stanowiącym, iż bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie
dalej, w określonych w tym przepisie przypadkach.
Z uwagi na fakt, że przepisy dotyczące przedawnienia są zaliczane do przepisów
materialnych, a ustawa modyfikuje zasady dotyczące zawieszenia biegu terminu
przedawnienia, to projektowane przepisy będą miały zastosowanie tylko do zobowiązań
powstałych po dniu wejścia w życie projektowanej ustawy. W związku z tym ustawa nie
wprowadza przepisów przejściowych w tym zakresie.
W wyniku przedmiotowej zmiany z art. 1 pkt 5 ustawy, może – co do zasady – ulec
wydłużeniu dotychczasowy okres przedawnienia, co spowoduje pogorszenie sytuacji
podatników w aspekcie związanym z poborem podatków oraz może podnieść wpływy
z tytułu należności publicznoprawnych. Dążenie do zapewnienia państwu stabilności
finansowej, a w efekcie bezpieczeństwa ekonomicznego państwa, nie jest sprzeczne z zasadą
demokratycznego państwa prawnego, a zmiany wynikające z art. 1 pkt 5 ustawy są konieczne
dla realizacji ww. celów. Zaznaczyć także należy, że w pewnych sytuacjach wydłużenie
okresu przedawnienia może być też korzystne dla podatnika (prawo do wnioskowania
o stwierdzenie nadpłaty – art. 79 § 2 Ordynacji podatkowej). Nierozpoczynanie się biegu
terminu przedawnienia w związku z przyjęciem zabezpieczenia dobrowolnego (art. 33d § 2
Ordynacji podatkowej) zwiększy prawdopodobieństwo skuteczności poboru podatku.
Projektowane rozwiązanie może więc przyczynić się do pozytywnego załatwiania wniosków
podatnika w sprawie przyjęcia zabezpieczenia dobrowolnego już w roku, w którym upływa
termin płatności podatku.
Implementacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 marca 2009 r. (sygn. akt
P 80/08)

Celem proponowanej nowelizacji jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 10 marca 2009 r., sygn. akt P 80/08 (Dz. U. Nr 44, poz. 362), zgodnie z którym
przepisy art. 75 § 2 pkt 1 lit. b i § 3 oraz art. 81 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa
w zakresie, w jakim nie regulują trybu złożenia korekty deklaracji i wniosku o stwierdzenie
nadpłaty podatku od towarów i usług przez byłych wspólników rozwiązanej spółki cywilnej
będącej podatnikiem tego podatku, są niezgodne z art. 2 w związku z art. 64 ust. 1
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W
związku z powyższym ustawa, w art. 1 pkt 6 – 10 i 12, wprowadza przepisy
umożliwiające byłym wspólnikom rozwiązanej spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki,
zwanych dalej „byłymi wspólnikami”, składanie wniosków o zwrot nadpłat podatków

6
należnych tej spółce wraz z odpowiednimi korektami deklaracji oraz przepisy określające
sposób realizacji tego uprawnienia przez organy podatkowe.

W celu skutecznego wystąpienia przez byłych wspólników z wnioskiem
o stwierdzenie nadpłaty podatku przewiduje się konieczność złożenia wraz z przedmiotowym
wnioskiem skorygowanego zeznania (deklaracji) oraz umowy spółki, aktualnej w chwili jej
rozwiązania. Określa się również sposób, w jaki jest dokonywany zwrot nadpłaty podatku. Na
organy podatkowe został nałożony obowiązek dokonania zwrotu nadpłaty w proporcjach
wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki, a jeżeli
z dołączonej umowy udziały te nie wynikają – zwrot nadpłaty w częściach równych.
Uzupełnione zostały również regulacje art. 76, 77b i 81 ustawy – Ordynacja podatkowa
w zakresie: możliwości zaliczenia nadpłaty m.in. na poczet zaległości podatkowych,
określenia formy zwrotu nadpłaty oraz dodania byłych wspólników do katalogu osób
uprawnionych do skorygowania uprzednio złożonych deklaracji w zakresie nadpłaty.

W art. 3 ustawa wprowadza przepis przejściowy, zgodnie z którym w ciągu miesiąca
od wejścia w życie ustawy byli wspólnicy mogą złożyć wniosek o wznowienie postępowania,
jeżeli przed dniem wejścia w życie projektowanej regulacji w sprawach nadpłaty: odmówiono
im wszczęcia postępowania, postępowanie zostało umorzone albo odmówiono stwierdzenia
nadpłaty.
Jednocześnie przyjęto założenie, że pozostali byli wspólnicy, którzy nie składali
wniosków o stwierdzenie nadpłaty, będą mogli skutecznie domagać się jej zwrotu – po
wejściu w życie projektowanej ustawy – pod warunkiem że przedmiotowe roszczenie się nie
przedawniło.
Zwiększenie częstotliwości przekazywania przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-
-kredytowe informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zgodnie
z
obowiązującym brzmieniem art. 82 § 2 ustawy – Ordynacja podatkowa
banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe są obowiązane do sporządzania
i przekazywania ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych comiesięcznych
informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do siódmego dnia następnego
miesiąca. Powyższe informacje minister właściwy do spraw finansów publicznych udostępnia
organom podatkowym, które, działając jako administracyjne organy postępowania
egzekucyjnego, wykorzystują te informacje przy dochodzeniu podatków w trybie

7
postępowania egzekucyjnego w administracji przez zastosowanie środka egzekucyjnego
w postaci zajęcia rachunku bankowego.
Mając na względzie zwiększenie efektywności poboru podatków dokonywanego
w tym trybie, uznano, że częstotliwość przekazywania przedmiotowych informacji jest
niewystarczająca dla realizacji założonego celu.
W związku z powyższym ustawa, w art. 1 pkt 11, wprowadza regulację nakładającą na
banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe obowiązek sporządzania
i
przekazywania przedmiotowych informacji w krótszych niż aktualne okresach
sprawozdawczych – które wynoszą odpowiednio: od 1 do 15 dnia miesiąca oraz od 16 do
ostatniego dnia miesiąca. Jednocześnie przewiduje się, że banki i spółdzielcze kasy
oszczędnościowo-kredytowe będą przekazywały przedmiotowe informacje w terminie do
siódmego dnia następnego okresu sprawozdawczego, a obowiązek ten nie będzie dotyczył
rachunków bankowych założonych i zlikwidowanych w tym samym okresie
sprawozdawczym.
W celu zapewnienia odpowiedniego czasu instytucjom finansowym do
przystosowania systemów informatycznych do wykonywania zwiększonych obowiązków
sprawozdawczych przewidziano, że zmiany w tym zakresie wejdą w życie pierwszego dnia
miesiąca następującego po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy (art. 5 ustawy).
Modyfikacja zasad doręczania pism organu podatkowego podmiotom znajdującym się
w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Zgodnie z brzmieniem art. 154a ustawy – Ordynacja podatkowa minister właściwy do
spraw finansów publicznych może wystąpić do władzy państwa członkowskiego Unii
Europejskiej właściwej w sprawach podatkowych z wnioskiem o doręczenie pisma organu
podatkowego w sprawach podatkowych.
Z uwagi na swobodę przepływu osób oraz intensywność kontaktów polskich organów
podatkowych z podatnikami zamieszkującymi/przebywającymi na terytorium państw UE,
a także konieczność usprawnienia wymiany korespondencji w sprawach podatkowych
konieczne są zmiany w tym zakresie.
W art. 1 pkt 13 ustawy wprowadza się przepis uprawniający ministra właściwego do
spraw finansów publicznych do upoważnienia podległego mu organu do występowania
z przedmiotowym wnioskiem do władzy państwa członkowskiego Unii Europejskiej.


8