Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Warszawa, 26 sierpnia 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-63(6)/10

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 3051).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku
prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk
Stanowisko Rządu
do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 3051).


Poselski projekt ustawy przewiduje zmianę art. 29 i 33 ustawy z dnia 27 września
1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 467).
Przepis art. 33 ustawy dotyczy zasad uzyskiwania przez wyborcę (zmieniającego miejsce
pobytu po dniu pierwszego głosowania, a przed ponownym głosowaniem) zaświadczenia
o prawie do głosowania w II turze wyborów. W myśl obecnie obowiązujących regulacji,
zaświadczenie wydawane jest na żądanie wyborcy przez urząd gminy (art. 33 ust. 2 ustawy).
Wspomniany projekt zakłada natomiast przyznanie wyborcom dodatkowego uprawnienia, na
podstawie którego uzyskają oni możliwość otrzymania zaświadczenia o prawie do głosowania
już w dniu I tury wyborów. W tym przypadku bowiem, zgodnie z art. 1 pkt 2 lit. b projektu,
taki dokument będzie wydawał członek obwodowej komisji wyborczej, wskazany przez wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) spośród pracowników samorządowych gminy lub gminnych
jednostek organizacyjnych. Z kolei w obwodach utworzonych na polskich statkach morskich
i za granicą – członek obwodowej komisji wyborczej wyznaczony przez kapitana statku lub
konsula. Informację (zawiadomienie) o wydanych zaświadczeniach członek obwodowej
komisji wyborczej będzie musiał niezwłocznie przekazać organowi, który sporządził spis
wyborców. Wzór zawiadomienia ma ustalić minister właściwy do spraw administracji
publicznej (stąd też zmianie ulega art. 29 ustawy, zawierający upoważnienie dla ministra
właściwego do spraw administracji publicznej do wydania rozporządzenia).
Mając powyższe na względzie, trzeba zauważyć, iż sprawy wyborów nie leżą
w zakresie działania administracji rządowej – nie obejmuje ich żaden z jej działów,
jak również nie wymieniają ich akty normujące zakres działania członków Rady Ministrów
oraz obsługujących ich urzędów. Niemniej jednak z uwagi na fakt, iż przedmiotowa
inicjatywa poselska nakłada na ministra właściwego do spraw administracji publicznej
obowiązek wydania nowych przepisów wykonawczych do nowelizowanej ustawy (art. 2
w związku z art. 1 pkt 1 projektu), zasadnym wydaje się dokonanie bliższej analizy
projektowanych przepisów we wskazanym zakresie.
Zgodnie z obowiązującą treścią art. 29 ustawy, minister właściwy do spraw
administracji publicznej, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze
rozporządzenia, sposób sporządzenia spisu wyborców, ustalając wzór spisu, metody jego
aktualizacji z uwzględnieniem ponownego głosowania, wzory wykazów osób
przebywających w szpitalach, zakładach opieki społecznej, zakładach karnych i aresztach
śledczych, w których utworzono obwody głosowania, wzór zawiadomienia o dopisaniu
wyborcy do spisu w innym obwodzie głosowania, wzory oraz sposób wydawania
zaświadczeń o prawie do głosowania. Obecnie zagadnienia te reguluje rozporządzenie
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 sierpnia 2000 r. w sprawie spisu
wyborców oraz wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania w wyborach Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 72, poz. 849, z późn. zm.). Autorzy projektu ustawy
zaproponowali by w drodze aktu wykonawczego określić również wzór zawiadomienia
organu sporządzającego spis wyborców o wydanych zaświadczeniach (art. 1 pkt 1 projektu).
Odnosząc się do zgłoszonej propozycji brzmienia art. 29 ustawy, wydaje się, iż na wstępie
rozstrzygnięcia wymagałoby, czy ww. zawiadomienie jest dokumentem na tyle
skomplikowanym i złożonym by jego wzór był normowany aktem prawa powszechnie
obowiązującego (rozporządzeniem ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
wydawanym i nowelizowanym na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej). Alternatywnym
rozwiązaniem mogłoby być uzupełnienie projektu ustawy o przepis, który wskazywałby,
że w zawiadomieniu umieszcza się dane, o których mowa w art. 26 ust. 2. Postanowienia
art. 26 ust. 2 ustawy formułują zakres informacji, które powinien zawierać spis wyborców.
Taka konstrukcja legislacyjna wykluczyłaby konieczność dokonywania korekty
rozporządzenia, co też spowodowałoby, iż praktyczne zastosowanie procedury związanej
z wydawaniem zaświadczeń (w trybie zakładanym w projekcie) mogłoby się odbywać
na mocy przepisów samej ustawy (z chwilą jej wejścia w życie, bez potrzeby oczekiwania
na wydanie przepisów wykonawczych w tej kwestii).
Reasumując, Rada Ministrów – z uwagi na cel projektowanej ustawy (zwiększenie
udziału obywateli w demokratycznym procesie podejmowania decyzji o charakterze
wyborczym, co ma szczególne znaczenie w kontekście niskiej frekwencji wyborczej) – ocenia
ją pozytywnie. Niemniej jednak z uwagi na sygnalizowane wątpliwości projekt wymaga
uzupełnienia, a w konsekwencji dokonania dodatkowych analiz, które winny zostać
przeprowadzone w ramach prac parlamentarnych przede wszystkim z udziałem Państwowej
Komisji Wyborczej, będącej stałym najwyższym organem wyborczym właściwym
w sprawach przeprowadzania wyborów [vide: art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r.
Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360, z późn. zm.)].


2