Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - Dz. U. Nr 89, poz. 844, z późn. zm. -
w brzmieniu obowiązującym na dzień wejścia w życie ustawy.
2) Nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług (sprzedaży
towarów) przed dniem 1 stycznia 2009 r.
3) Dotyczy również podatników rozpoczynających wykonywanie sprzedaży, w ciągu roku
podatkowego, jeżeli do końca tego roku podatkowego podatnik spełni warunki, o których
mowa w poz. 35 załącznika, z tym że w przypadku podatników rozpoczynających
wykonywanie czynności w drugiej połowie roku podatkowego r., jeżeli liczba operacji
świadczenia tych usług do końca roku nie przekroczy odpowiednio 25, a liczba
odbiorców tych usług - 10.
4) W zakresie sprzedaży wysyłkowej towarów korzystanie ze zwolnienia z obowiązku
ewidencjonowania możliwe jest tylko przez podatników, którzy niezależnie od innych
wymogów dotyczących zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania prowadzą
szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również
dane (w tym adres) osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej lub
rolnika ryczałtowego, na rzecz których dokonano wysyłki towarów.”.























UZASADNIENIE
1.Wyjaśnienie celu ustawy.

Celem ustawy jest wprowadzenie równych dla wszystkich podatników zasad
skorzystania z ulgi z tytułu nabycia kas rejestrujących oraz lepsze przygotowanie podatników
do procesu fiskalizacji, jak również określenie w ustawie zwolnień z obowiązku
ewidencjonowania, warunków ich utraty oraz wyłączeń od zwolnień z obowiązku
ewidencjonowania w ustawie. Nadanie regulacjom dotyczącym zwolnień z obowiązku
ewidencjonowania obrotu za pomocą kas fiskalnych rangi ustawowej sprzyjać ma
zwiększeniu pewności prawa w tym zakresie.

2. Przedstawienie stanu obecnego.

Zgodnie z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.
U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej również „ustawa o VAT”) podatnicy dokonujący
sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz
rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego
przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednocześnie w obowiązującym stanie prawnym, na
podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2008r. w sprawie kas
rejestrujących (Dz. U. Nr 113 poz. 720) niektóre grupy podatników są zwolnione
z obowiązku instalacji kas rejestrujących (np. podatnicy dokonujący sprzedaży towarów i
usług wymienionych w poz. 1-33 załącznika do rozporządzenia, są zwolnieni z obowiązku
instalacji kas rejestrujących, jeżeli w poprzednim roku podatkowym udział obrotów z tytułu
tej sprzedaży w obrotach ogółem podatnika dokonywanych na rzecz osób fizycznych nie
prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych był wyższy niż 70% - §
3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia; podatnicy rozpoczynający sprzedaż w danym roku
podatkowym, jeśli kwota obrotu na rzecz osób fizycznych nie przekroczy 20.000 zł - § 3 ust.
5). Jednocześnie w § 4 rozporządzenia MF, określone zostały przypadki, w których zwolnień
z ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3 nie stosuje się. Bezwzględnemu
obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od
przysługujących podatnikowi innych zwolnień, podlega m.in.
- począwszy od 1 września 2006r. dostawa części i akcesoriów do pojazdów
mechanicznych i ich silników (PKWiU 34.3),
- począwszy od 1 października 2007r. dostawa wyrobów przeznaczonych do użycia,
oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki
lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
- począwszy od 1 listopada 2008 r. dostawa wyrobów tytoniowych (PKWiU 16.00).
W
związku z powyższym, na mocy powołanych powyżej przepisów niektórzy
podatnicy, w odniesieniu do wskazanych grup towarów zobowiązani zostali (lub zostaną) do
rozpoczęcia ewidencjonowania kwot obrotu oraz należnego VAT przy zastosowaniu kas
fiskalnych, pomimo, że w pozostałym zakresie działalności nadal korzystać będą ze
zwolnienia z prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kas
rejestrujących. Zgodnie z brzmieniem art. 111 ust. 4 ustawy o VAT, ustalonym ustawą z dnia
15 października 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych
innych ustaw, podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku
należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną
na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania
obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90 % jej ceny zakupu, nie więcej niż 700 zł.

Przepis ten zawiera zasadę częściowego udziału Skarbu Państwa w kosztach
ponoszonych przez podatników na nabycie kas rejestrujących. Kwestią problematyczną jest
jednak zakres tej partycypacji w przypadku etapowego instalowania kas rejestrujących przez
podatników, zgodnie z wymogami odpowiednich przepisów. Zdaniem organów podatkowych
a także sądów, nie ma znaczenia z jakiego powodu podatnik został zobowiązany do
rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących. Przepisy dotyczące
zarówno podatku od towarów i usług, jak i kas fiskalnych nie przewidują u danego podatnika
kilku terminów, w których miałby on prawo do skorzystania z ulgi. Oznacza to, że
rozpoczęcie ewidencji obrotu i kwot podatku należnego z jednego z rodzajów sprzedaży
wymienionej w § 4 rozporządzenia MF powoduje „wyczerpanie” prawa do ulgi z tytułu
zakupu kas rejestrujących, choćby do ewidencjonowania tej sprzedaży używana była tylko
jedna kasa rejestrująca.
W przypadku rozszerzenia katalogu wyłączeń zawartych w § 4 lub po wygaśnięciu
przysługującego podatnikowi zwolnienia będzie on musiał dokonać zakupu i instalacji, w
niektórych przypadkach nawet i kilkudziesięciu tysięcy kas rejestrujących. W konsekwencji
podatnik musi w takiej sytuacji ponieść pełne koszty zakupu kas rejestrujących, bez prawa
skorzystania z ulgi, której celem jest przecież zmniejszenie ekonomicznego ciężaru
ponoszonego przez podatników na zakup kas rejestrujących.

Ponadto w obecnym stanie prawnym zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania
obrotu przy zastosowaniu kas fiskalnych są regulowane przepisami rozporządzenia Ministra
Finansów. Zwolnienia te mają charakter czasowy i przestaną obowiązywać z dniem 31
grudnia 2008r.

Dotychczasowa praktyka Ministerstwa Finansów sprowadza się do wydawania co
kilka miesięcy kolejnych aktów wykonawczych przedłużających niektóre z tych zwolnień, tuż
przed upływem terminu ich obowiązywania. Kolejne zmiany przepisów o kasach
rejestrujących nie pozwalają podatnikom na precyzyjne określenie terminu, w którym
podatnicy ci będą zobowiązani do zainstalowania kas rejestrujących. W przypadku
nieprzedłużenia zwolnienia, podatnik zobligowany będzie do rozpoczęcia ewidencjonowania
obrotu całej sprzedaży (nieobjętej dotychczas tym obowiązkiem). Wprowadzenie obowiązku
fiskalizacji w przypadku niektórych podatników wiązać się może m.in. z koniecznością
poniesienia ogromnych nadkładów na zakup kas fiskalnych.
Takie
postępowanie stawia niektóre podmioty w niepewnej sytuacji prawnej gdyż w
sytuacji zniesienia zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w stosunku do ich działalności
musieliby zainstalować w niektórych przypadkach tysiące kas rejestrujących, co bez
wprowadzenia odpowiedniego vacatio legis, może skutkować całkowitym paraliżem ich
działalności.

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym.

Projektowana zmiana przewiduje doprecyzowanie pojęcia powstania obowiązku
ewidencjonowania, z którym związane jest rozpoczęcie ewidencjonowania, a w konsekwencji
prawo do skorzystania z ulgi z tytułu nabycia kasy fiskalnej. Proponowane brzmienie art. 111
ust. 4 ustawy o VAT urzeczywistnia zasadę równości wobec prawa, w ten sposób, że
umożliwia wszystkim podatnikom skorzystanie z ulgi na zakup kasy w momencie nałożenia
na nich, bądź na sprzedawane przez nich towary, obowiązku ewidencjonowania. Jednocześnie
zaproponowana definicja powstania obowiązku ewidencjonowania, od którego uzależnione
jest prawo do skorzystania z ulgi nie daje podstaw aby uznać, iż obowiązek ten powstanie
również w sytuacji, gdy otwierane są nowe punkty kasowe bądź rozszerzany jest zakres
działalności gospodarczej, w związku z czym podatnik nabywa nowe kasy.

Ponadto projekt zakłada przeniesienie z rozporządzenia i zamieszczenie w ustawie o
podatku od towarów i usług zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot
należnego podatku za pomocą kas rejestrujących, oraz warunków utraty tych zwolnień.
Nadanie przepisom dotyczącym zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za
pomocą kas fiskalnych rangi przepisów ustawowych zapewni utrzymanie tych zwolnień przez
dłuższy okres czasu, a także zagwarantuje odpowiedni czas na przygotowanie się podatników
do fiskalizacji w przypadku podjęcia przez ustawodawcę decyzji o ich likwidacji. Obecnie
istniejąca praktyka funkcjonowania przepisów dotyczących zwolnień z tego obowiązku,
zamieszczanych w kolejnych rozporządzeniach Ministra Finansów nie daje takich gwarancji.
Jednocześnie, z uwagi na potrzebę kontroli obrotu niektórymi kategoriami towarów,
zasadne wydaje się uregulowanie w ustawie również kwestii wyjątków od możliwości
zastosowania zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas
rejestrujących, które obecnie uregulowane zostały w rozporządzeniu MF.

4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne.
Obecna regulacja dyskryminuje podatników korzystających ze zwolnienia
podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania obrotu oraz kwot należnych przy
zastosowaniu kas rejestrujących i jednocześnie prowadzących sprzedaż towarów, do których
zwolnienie to nie ma zastosowania. Przyznaje bowiem im możliwość odliczenia wydatków
poniesionych tylko w związku z pierwszym zgłoszeniem kas fiskalnych. Nie ma żadnego
uzasadnionego powodu, aby powstanie obowiązku ewidencjonowania utożsamiać ze
zgłoszeniem kas po raz pierwszy. Przyjęcie proponowanego rozwiązania zrówna sytuację
prawną podatników, niezależnie od przyczyny, dla której zobowiązani oni zostali do
ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zagwarantowanie równych
praw w zakresie ulgi nie tylko wypełni jej sens, ale również pozytywnie wpłynie na
konkurencję pomiędzy podmiotami. Ponadto wprowadzenie do ustawy katalogu zwolnień
podmiotowych, zawartych obecnie w rozporządzeniu, da możliwość dobrego przygotowania
się przez podmioty, które obecnie „z dnia na dzień”, musiałyby dokonać fiskalizacji
wszystkich obszarów działalności.
Jednocześnie proponowane zmiany pozwolą podatnikom na zgodne z prawem
wypełnianie obowiązków nałożonych przez ustawodawcę, bez uchylania się od obowiązku
rejestrowania obrotu przy zastosowaniu kas fiskalnych.
Zmiana
polegająca na przeniesieniu z rozporządzenia do ustawy o podatku od
towarów i usług załącznika zawierającego kategorie zwolnień z obowiązku prowadzenia
ewidencji obrotu i kwot należnego podatku, będzie neutralna dla budżetu państwa.


Proponowana nowelizacja ustawy nie będzie miała wpływu na rynek pracy.


5. Ocena zgodności z prawem Unii Europejskiej.

Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.