Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt

UZASADNIENIE
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt ma na celu wdrożenie dyrektywy
Rady 2007/43/WE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia minimalnych zasad
dotyczących ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa
(Dz. Urz. UE L 182 z 12.07.2007, str. 19).
Dotychczas obowiązujące przepisy krajowe z zakresu dotyczącego warunków
utrzymywania zwierząt gospodarskich wdrażają następujące akty prawa wspólnotowego:
1) dyrektywę Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotyczącą ochrony zwierząt
hodowlanych (Dz. Urz. WE L 221 z 08.08.1998, str. 23; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 3, t. 23, str. 316),
2) dyrektywę Rady 91/629/EWG z dnia 19 listopada 1991 r. ustanawiającą minimalne
normy ochrony cieląt (Dz. Urz. WE L 340 z 11.12.1991, str. 28; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 12, str. 144),
3) dyrektywę Rady 91/630/EWG z dnia 19 listopada 1991 r. ustanawiającą minimalne
normy ochrony świń (Dz. Urz. WE L 340 z 11.12.1991, str. 33; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 12, str. 149),
4) dyrektywę Rady 99/74/WE z dnia 19 lipca 1999 r. ustanawiającą minimalne normy
ochrony kur niosek (Dz. Urz. WE L 203 z 03.08.1999, str. 53; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 26, str. 225).
Rozdział 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r.
Nr 106, poz. 1002, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych
gatunków zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 167, poz. 1629, z późn. zm.) określają zasady
i warunki utrzymywania zwierząt gospodarskich. Przepisy ww. ustawy i ww. rozporządzenia
zobowiązują osoby utrzymujące zwierzęta gospodarskie do zapewnienia opieki i właściwych
warunków utrzymywania tych zwierząt, przechowywania przez okres 3 lat dokumentacji
dotyczącej leczenia zwierząt, przeprowadzanych zabiegów, upadków zwierząt oraz do
przestrzegania ustalonych norm powierzchni dla poszczególnych gatunków zwierząt
gospodarskich.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 września
2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt
gospodarskich maksymalna obsada brojlerów kurzych powinna wynosić 35 sztuk do
3. tygodnia życia, 22 sztuki od 3. do 5. tygodnia życia oraz 17 sztuk powyżej 5. tygodnia
życia.
Dyrektywa Rady 2007/43/WE zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia
w życie z dniem 30 czerwca 2010 r. minimalnych zasad ochrony kurcząt utrzymywanych
w celu pozyskiwania mięsa. Przepisy tej dyrektywy nie mają zastosowania do gospodarstw
utrzymujących mniej niż 500 sztuk kurcząt, gospodarstw, w których są utrzymywane
wyłącznie stada hodowlane, wylęgarni oraz gospodarstw stosujących ekstensywny chów
ściółkowy lub ekologiczny zgodnie z obowiązującym prawem wspólnotowym,
tj. rozporządzeniem Komisji (EWG) nr 1538/91 i rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2092/91.
Dyrektywa Rady 2007/43/WE określa minimalne wymagania dotyczące warunków
utrzymywania kurcząt w celu pozyskiwania mięsa, w tym ustala maksymalne zagęszczenie
hodowli w gospodarstwie lub kurniku w wysokości 33 kg/m2, przy czym przepisy dyrektywy
zezwalają na zwiększenie zagęszczenia do 39 kg/m2 lub maksymalnie do 42 kg/m2,
w przypadku spełnienia przez podmiot utrzymujący kurczęta dodatkowych wymagań
określonych w załącznikach do tej dyrektywy. Osoby opiekujące się kurczętami będą
zobowiązane do odbycia szkoleń w zakresie obejmującym znajomość przepisów oraz
zagadnień związanych z dobrostanem kurcząt.
Zgodnie z przepisami dyrektywy z obowiązku odbycia szkolenia mogą być zwolnieni
posiadacze kurników, w których utrzymywane są kurczęta brojlery, jeżeli samodzielnie
sprawują nad tymi kurczętami opiekę, lub jeżeli opiekę tę sprawują osoby posiadające w dniu
wejścia w życie przepisów ustawy kwalifikacje wynikające z nabytej wiedzy lub
praktycznego doświadczenia. Państwa członkowskie są obowiązane do ustanowienia
odpowiedniego systemu kontroli i zatwierdzania tych szkoleń. Przepisy dyrektywy nakładają
na państwa członkowskie także obowiązek przekazywania corocznych sprawozdań opartych
na monitorowaniu reprezentatywnej próbki stad kurcząt poddawanych ubojowi oraz
sprawozdań z kontroli przeprowadzonych przez właściwy organ w miejscach utrzymywania
kurcząt brojlerów wraz ze wskazaniem podjętych działań.

W związku z powyższym jest konieczna zmiana ustawy o ochronie zwierząt oraz
zmiana przepisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych
gatunków zwierząt w zakresie obejmującym wdrożenie przepisów dyrektywy Rady
2007/43/WE.

2

W projektowanej ustawie proponuje się zdefiniować pojęcie kurczęcia brojlera na
potrzeby wprowadzanej regulacji.
Ponadto, mając na względzie realizację zapowiedzi Prezesa Rady Ministrów
w zakresie zniesienia przepisów uciążliwych dla obywateli i przedsiębiorstw, uchylenia
zbędnych przepisów prawa oraz ich istotnego uproszczenia, proponuje się zmienić treść
upoważnienia ustawowego zawartego w art. 12 ust. 7 ustawy zobowiązującego ministra
właściwego do spraw rolnictwa do wydania rozporządzenia określającego minimalne
warunki utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich, rozdzielając to
upoważnienie na:
1) obligatoryjne, zobowiązujące ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia
minimalnych warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich w zakresie dotyczącym
przejęcia przepisów Unii Europejskiej wyłącznie w odniesieniu do gatunków zwierząt
gospodarskich, dla których normy dotyczące warunków utrzymania zostały ustanowione
w prawie UE,
2) fakultatywne, umożliwiające wydanie ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa
rozporządzenia określającego minimalne normy utrzymywania pozostałych gatunków
zwierząt gospodarskich, jeżeli uzna to za konieczne.
W
związku z tym, że ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa został powierzony
zakres spraw dotyczący ochrony zwierząt oraz ich dobrostanu, minister ten powinien wydać
rozporządzenia dotyczące warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich bez
porozumienia z ministrem właściwym do spraw środowiska. W tym przypadku
wystarczające będzie uzgadnianie projektów tych aktów prawnych w ramach uzgodnień
międzyresortowych.
Ponadto regulacje prawne wykraczające poza zakres określony w zharmonizowanym
prawie wspólnotowym są odbierane przez podmioty (rolników), jako jeden z elementów
dyskryminujących i utrudniających dostęp do europejskiego rynku na skutek podnoszenia
kosztów produkcji wynikających z dodatkowych wymagań, jakich nie ponoszą podmioty
w innych państwach członkowskich UE.
Proponuje się dodać w projekcie po art. 12 ustawy art.12a – 12j, w których zostaną
określone zasady utrzymywania kurcząt brojlerów w celu pozyskiwania mięsa (zgodnie z
dyrektywą Rady nr 2007/43/WE), obowiązki podmiotów utrzymujących kurczęta brojlery, a
także zostaną wskazane organy właściwe do kontroli gospodarstw i zakres ich kompetencji.

3

W art. 12a projektu określono warunki, które muszą spełnić opiekunowie kurcząt
brojlerów. Proponuje się, aby opiekunami kurcząt brojlerów były osoby, które ukończą
szkolenie w zakresie określonym w ustawie. Ponadto proponuje się uznać za wystarczające
wcześniej nabyte i udokumentowane kwalifikacje w tym zakresie w stosunku do osób, które
przed wejściem w życie ustawy sprawowały opiekę nad kurczętami brojlerami nieprzerwanie
od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 czerwca 2010 r., osób, które odbyły szkolenia z zakresu
warunków utrzymywania zwierząt gospodarskich w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia
30 czerwca 2010 r., i posiadają zaświadczenie potwierdzające odbycie takiego szkolenia.
Proponuje się także, aby opiekunami kurcząt brojlerów mogli być właściciele gospodarstw,
w których są utrzymywane kurczęta brojlery oraz absolwenci szkół prowadzących kształcenie
w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w art.
24 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z
późn. zm.) związanych z chowem lub hodowlą zwierząt. Dotyczy to również absolwentów
Technikum Pszczelarskiego, gdyż program nauczania realizowany w tym technikum w
ramach przedmiotu „produkcja rolnicza” obejmuje zagadnienia związane z chowem, hodowlą
i dobrostanem wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich. Opiekunami zwierząt będą
mogli być również absolwenci szkół wyższych na kierunku weterynaria, zootechnika lub
rolnictwo.
Takie rozstrzygnięcie pozwoli na zachowanie praw nabytych osób, które posiadają
wiedzę i umiejętności w zakresie opieki nad kurczętami brojlerami wynikające z praktyki,
odbytych szkoleń lub posiadanego wykształcenia.
W art. 12b projektu określono tryb i warunki udzielania podmiotom przez
wojewódzkich lekarzy weterynarii upoważnień do prowadzenia szkoleń oraz określono
zakres, jaki powinien być zawarty w szczegółowym programie szkolenia. Proponuje się, aby
wojewódzki lekarz weterynarii, w drodze decyzji, udzielał zgody na prowadzenie szkolenia,
po przedstawieniu przez podmiot zamierzający prowadzić szkolenia szczegółowego programu
szkolenia, planu realizacji szkolenia, listy osób, które będą prowadziły takie szkolenia.
Określono również tryb cofania przez wojewódzkiego lekarza weterynarii upoważnienia do
prowadzenia szkolenia oraz upoważniono ministra właściwego do spraw rolnictwa do
określenia, w drodze rozporządzenia, warunków, jakie powinny spełniać podmioty
upoważnione do prowadzenia szkoleń oraz wzoru zaświadczenia o ukończeniu tego
szkolenia.

4
W art. 12c projektu zobowiązuje się posiadaczy kurników lub opiekunów kurcząt
brojlerów do przekazywania osobom wykonującym czynności związane z utrzymywaniem
kurcząt brojlerów informacji i instrukcji dotyczących wymagań związanych z dobrostanem
kurcząt podczas ich utrzymywania, wyłapywania, załadunku oraz uśmiercania.
W art. 12d projektu określono warunki, po spełnieniu których będzie możliwe
zwiększenie obsady kurcząt brojlerów ponad dopuszczalną normę. Przepisy tego artykułu
zobowiązują posiadaczy kurników lub opiekunów kurcząt brojlerów do powiadamiania
właściwych organów Inspekcji Weterynaryjnej o zamiarze zwiększenia obsady na 15 dni
przed umieszczeniem stada w kurniku oraz do dołączania dodatkowych informacji
dotyczących, m.in. wskaźników śmiertelności, w przypadku wysłania kurcząt brojlerów do
ubojni. W art. 12e projektu upoważnia się ponadto ministra właściwego do spraw rolnictwa
do wydania rozporządzenia, w którym zostanie określony jednolity i obiektywny sposób
ustalania zagęszczenia kurcząt brojlerów utrzymywanych w kurniku w przeliczeniu na 1m2
powierzchni użytkowej.
W art. 12f projektu nakłada się na posiadaczy kurników lub opiekunów kurcząt
brojlerów obowiązek prowadzenia dla każdego kurnika dokumentacji dotyczącej liczby
wprowadzonych do tego kurnika kurcząt brojlerów, powierzchni użytkowej, nazwy
mieszańca kurcząt brojlerów, jeżeli jest ona znana, liczby padłych kurcząt brojlerów
stwierdzonej podczas każdej kontroli z podaniem przyczyn śmierci, liczby kurcząt brojlerów
uśmierconych z podaniem przyczyn uśmiercenia, liczby kurcząt brojlerów pozostałych
w stadzie po sprzedaży lub po uśmierceniu. Postanawia się, że dokumentacja ta ma być
przechowywana przez trzy lata od dnia umieszczenia kurcząt brojlerów w kurniku
i udostępniana powiatowemu lekarzowi weterynarii.
W art. 12g projektu wprowadza się obowiązek gromadzenia w ubojni, pod nadzorem
urzędowego lekarza weterynarii, danych dotyczących wskaźników śmiertelności
w gospodarstwach i kurnikach, z których pochodzą kurczęta poddawane ubojowi oraz liczby
kurcząt brojlerów padłych podczas transportu do ubojni. Urzędowy lekarz weterynarii na
podstawie tych danych oraz wyników badania poubojowego dokonuje oceny wyników
i w przypadku, gdy ocena ta wskazuje na niski poziom dobrostanu kurcząt brojlerów,
przekazuje informacje o tych wynikach posiadaczowi kurnika lub opiekunowi oraz
powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na lokalizację kurnika,
w którym są utrzymywane kurczęta brojlery. W takich przypadkach posiadacze kurników lub

5