Rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego

III. Uwarunkowania prawne
Obecnie zasady zagospodarowania lotnisk wojskowych niewykorzystywa-
nych przez jednostki podporządkowane lub podlegle Ministrowi Obrony Na-
rodowej reguluje ustawa z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektó-
rymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojsko-
wego, która stanowi, że mienie Skarbu Państwa:
– niewykorzystywane do realizacji zadań przez ww. jednostki MON może
być przekazane do Agencji Mienia Wojskowego do zagospodarowania;
gospodarowanie mieniem obejmuje w szczególności prawo do jego
sprzedaży, zamiany, oddania w wieczyste użytkowanie, użytkowanie, na-
jem, dzierżawę, trwały zarząd, wniesienie do spółki itd.,
– niewykorzystywane do realizacji zadań przez ww. jednostki MON, ale
niezbędne do celów obronności lub bezpieczeństwa państwa, może być
w drodze umowy między MON a AMW użyczone Agencji Mienia Woj-
skowego; Agencja użyczone mienie może oddać w najem, dzierżawę,
użyczenie lub administrowanie, a także może prowadzić działalność go-
spodarczą w oparciu o to mienie. Dotyczy to m.in. lotnisk współużytko-
wanych,
– może być przedmiotem umowy między Ministrem Obrony Narodowej
a AMW o zarządzanie nieruchomością będącą w trwałym zarządzie jed-
nostek MON.
W przypadku przekazania Agencji do zagospodarowania lotnisk wojskowych
współużytkowanych przez podmioty inne niż jednostki organizacyjne podpo-
rządkowane lub nadzorowane przez MON, Minister Obrony Narodowej mo-
że to uczynić po uzyskaniu opinii ministra właściwego do spraw transportu.
Nieruchomości Skarbu Państwa mogą być przekazane przez AMW, w dro-
dze umowy, na własność jednostce samorządu terytorialnego wyłącznie na
cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu
zadań własnych.


3
Należy zauważyć, że w przedmiotowej ustawie zezwala się m.in. na nieod-
płatne przekazanie przez Ministra Obrony Narodowej niewykorzystywanego
mienia Skarbu Państwa, bez pośrednictwa Agencji Mienia Wojskowego,
jednostkom organizacyjnym, osobom prawnym lub osobom fizycznym w ce-
lu likwidacji skutków klęsk żywiołowych lub nadzwyczajnego zagrożenia
środowiska, a także na nieodpłatne przekazanie niektórym jednostkom mie-
nia ruchomego.
Zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami mienie Skar-
bu Państwa może być przedmiotem darowizny na rzecz jednostki samorzą-
du terytorialnego ze wskazaniem celu darowizny; czynności tej dokonuje
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
IV. Podstawowe zmiany proponowane w projekcie
Art. 4e ustawy (art. 1 pkt 1 projektu)
Z uwagi na potrzebę zróżnicowania rozwiązań merytorycznych i procedur
w stosunku do grupy lotnisk i lądowisk wojskowych, nazwanych w art. 1
pkt 1 ustawy o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Pań-
stwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego „mieniem będącym w trwałym za-
rządzie jednostek podległych MON lub przez niego nadzorowanych niewy-
korzystywanym do realizacji ich zadań”, wprowadza się w art. 1 pkt 1 projek-
tu (dot. art. 4e ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy) zróżnicowanie tych lotnisk i lądowisk.
Jednocześnie proponuje się, aby katalog lotnisk i lądowisk wojskowych, któ-
re będą mogły być przekazane lub udostępnione na potrzeby lotnictwa cy-
wilnego, był określony w rozporządzeniu Rady Ministrów, gdyż sprawa za-
gospodarowania majątku Skarbu Państwa na te cele dotyczy zarówno,
w szczególności, właściwości Ministra Obrony Narodowej, Ministra Infra-
struktury, jak i Ministra Skarbu Państwa, stanowiąc wyraz polityki Rządu
w tym obszarze.
Przepisy nowelizujące przedmiotową ustawę dotyczą lotnisk i lądowisk bę-
dących w trwałym zarządzie MON, niewykorzystywanych na potrzeby jed-
nostek MON i jeszcze nieudostępnionych na potrzeby lotnictwa cywilnego
oraz lotnisk, o których mowa w art. 3 projektu, tj. lotnisk przekazanych przez

4
MON do Agencji Mienia Wojskowego i niezagospodarowanych przez Agen-
cję do dnia wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji. W ww. wykazie nie
będą ujęte (zgodnie z ust. 2 art. 4e) lotniska i lądowiska, które mimo speł-
niania kryteriów określonych w ust. 1 tego artykułu, z uwagi na potrzeby Sił
Zbrojnych lub realizację zobowiązań międzynarodowych, nie mogą być wy-
korzystane przez lotnictwo cywilne.
Nowelizacja nie dotyczy lotnisk współużytkowanych przez stronę cywilną
i wojskową w dniu wejścia w życia przedmiotowej nowelizacji, z zastrzeże-
niem ust. 2 w art. 4 projektu.
Opracowanie projektu wykazu lotnisk i lądowisk oraz proponowanie do nie-
go zmian stanowi obowiązek Ministra Obrony Narodowej i Ministra Infra-
struktury.
Art. 4f i 4g ustawy (art. 1 pkt 1 projektu)
Przepis art. 4f dotyczy przekazywania w formie darowizny jednostkom sa-
morządu terytorialnego lotnisk wojskowych, które zostały uznane za trwale
niewykorzystywane na potrzeby jednostek MON z obowiązkiem zachowania
przez nie ich lotniczego charakteru.
Organem właściwym do dokonania darowizny konkretnego lotniska będzie
właściwy wojewoda po zaopiniowaniu wniosku jednostki samorządu teryto-
rialnego przez Ministra Obrony Narodowej i Ministra Infrastruktury oraz wy-
rażeniu zgody na darowiznę przez Ministra Skarbu Państwa, przy odpo-
wiednim zastosowaniu ustawy o wykonywaniu uprawnień przysługujących
Skarbowi Państwa, o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.
Zgodnie z art. 4g jednostka samorządu terytorialnego będzie mogła gospo-
darować darowanym jej mieniem tylko w formie najmu, dzierżawy albo uży-
czenia dokonanego na rzecz podmiotu zakładającego lub zarządzającego
lotniskiem cywilnym użytku publicznego co najmniej na lat 30 – w przypad-
ku, gdy sama nie podejmie stosownej działalności. Co najmniej 30-letni
okres najmu, dzierżawy lub użyczenia nieruchomości zapewni możliwość
efektywnego, stabilnego wykorzystania tej nieruchomości, także w aspekcie

5
pozyskiwania środków finansowych, krajowych i europejskich, na podjęcie
działań zmierzających do realizacji celów przedmiotowej nowelizacji.
Regulacja ta ma na celu zachowanie prawa własności do nieruchomości za-
jętych pod zakładane lub rozbudowywane lotniska cywilne użytku publicz-
nego bądź przez Skarb Państwa, bądź przez jednostki samorządu teryto-
rialnego, z uwagi na rolę tych lotnisk w rozwoju kraju jako obiektów transpor-
tu publicznego oraz ze względu na potrzebę zachowania integralności infra-
struktury lotniskowej przez państwo do realizacji skutecznej, zgodnej z zo-
bowiązaniami międzynarodowymi, krajowej i europejskiej polityki transpor-
towej.
Czynności polegające na przekazaniu nieruchomości, o których mowa
w ustawie, w celu założenia lub rozbudowy lokalnego, regionalnego albo
krajowego lotniska albo lądowiska cywilnego użytku publicznego, powinny
być podejmowane z uwzględnieniem regulacji wspólnotowych w zakresie
pomocy publicznej, w szczególności warunków zawartych w Wytycznych
wspólnotowych dotyczących finansowania portów lotniczych i pomocy pań-
stwa na rozpoczęcie działalności dla przedsiębiorców lotniczych oferujących
przeloty z regionalnych portów lotniczych (Dz.Urz. UE C 312 z 9.12.2005,
str. 1) oraz odpowiednich wymagań prawa krajowego w tym zakresie.
W przypadku uzyskiwania przez jednostkę samorządu terytorialnego docho-
dów z gospodarowania darowanym jej mieniem bądź w wyniku prowadzenia
samodzielnie działalności lotniczej, bądź w wyniku zawierania umów,
o których mowa w art. 4g ust. 1, 30% swoich dochodów jednostka przezna-
cza – zgodnie z art. 4g ust. 4 ustawy oraz art. 3 ust. 5 projektu – na zasile-
nie Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych.
W przypadku wystąpienia przesłanek określonych w art. 4g ust. 6 darowizna
podlega odwołaniu.
Lotniska wojskowe trwale niewykorzystywane przez jednostki MON, na któ-
rych nie ciąży obowiązek zachowania ich lotniczego charakteru, będą zago-
spodarowywane przez Agencję Mienia Wojskowego na zasadach określo-
nych w znowelizowanej ustawie.

6
Art. 4h ustawy (art. 1 pkt 1 projektu)
Przepis dotyczy lotnisk, o których mowa w art. 4e ust. 1 pkt 2. Wojewoda
przekazuje je w użyczenie na co najmniej lat 30 przy odpowiednim zastoso-
waniu przepisów art. 4f i 4g.
Utrzymanie uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa i trwałego zarządu
jednostek MON w stosunku do tych lotnisk wynika z faktu, że mają one
nadal stanowić część systemu obronnego państwa. Możliwość wykorzysty-
wania lotnisk wojskowych czasowo lub częściowo niewykorzystywanych
przez jednostki MON, także przez podmioty cywilne, wpłynie na zmniejsze-
nie kosztów wykorzystania istniejącej infrastruktury lotniskowej.
Przepisy art. 4f-4h dotyczą odpowiednio lądowisk.
Art. 18 ustawy (art. 1 pkt 2 projektu)
Zmiany mają na celu wzmocnienie roli ministra właściwego do spraw trans-
portu w procesie decydowania o sposobie zagospodarowania tych lotnisk,
które nie znalazły się w wykazie, o którym mowa w art. 4e ustawy, a będą
wykorzystane przez podmioty cywilne.
Art. 25c (art. 1 pkt 4 projektu)
Przepis ten ogranicza możliwość gospodarowania przez Agencję Mienia
Wojskowego lotniskami ujętymi w jej ewidencji (jako lotniska przekazane jej
jako trwale niewykorzystywane przez jednostki MON z zachowaniem ich lot-
niczego charakteru bądź użyczone jej przez MON na podstawie art. 22
ustawy) tylko do formy najmu, dzierżawy lub użyczenia. Przepis ten wyklu-
cza tym samym wnoszenie nieruchomości Skarbu Państwa przez AMW do
spółek w formie wkładu niepieniężnego (aportu).


7