Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

U Z A S A D N I E N I E
1. Wyja nienie celu ustawy
Do wynagrodzeń oraz składek ZUS stosowana jest tzw. metoda kasowa. Skutkiem
tego kosztem uzyskania przychodów są dopiero wynagrodzenia (składki) zapłacone, w związku
z czym ważny jest miesiąc, w którym faktycznie zostały poniesione wydatki z tego tytułu, a nie
miesiąc wynikający z opracowanej listy płac. Celem nowelizacji jest umożliwienie stosowania
tzw. metody memoriałowej przy rozliczaniu kosztów z tytułu wynagrodzeń (składek) tym
pracodawcom, którzy wypłacają wynagrodzenia regularnie, w miesiącu, którego wynagrodzenie
(składki) dotyczy oraz tych, którzy wypłacają wynagrodzenie, w terminie wynikającym z
przepisów lub umowy, lecz w miesiącu następującym po miesiącu, którego wynagrodzenia
dotyczą. Proponowane rozwiązanie jednocze nie zdyscyplinuje podatników do regularnego i
terminowego wypłacania wynagrodzeń oraz opłacania składek ZUS.
2. Przedstawienie stanu obecnego
Od dnia 1 stycznia 2005 r. zarówno na gruncie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, jak i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wydatki z tytułu
wynagrodzeń oraz składek ZUS zaliczane są do kosztów uzyskania przychodu wedle zasady
kasowej, a nie memoriałowej. Nie zalicza się więc do kosztów uzyskania przychodów
niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wynagrodzeń oraz
nieopłaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek w czę ci finansowanej przez
płatnika. Kasowy sposób ujmowania kosztów uzyskiwania przychodów dotyczy także składek
na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych.
3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym
Racją dla obecnie obowiązującego rozwiązania (stosowanie metody kasowej) jest
ograniczenie praktyki stosowanej przez pracodawców/przedsiębiorców polegającej na
finansowaniu swoich potrzeb rodkami finansowymi przeznaczonymi de facto na należne
uprawnionym wynagrodzenia i uiszczenie związanych z tym składek na ZUS. Jest to więc sui
generis sankcja dla tych podmiotów, którzy nie wypłacają bądź nieterminowo wypłacają
należne wynagrodzenia i nie odprowadzają w terminie należnych składek ZUS. Przyjęcie
modelu, że kosztem uzyskania przychodów są dopiero wynagrodzenia (składki) zapłacone, a w
związku z czym ważny jest miesiąc, w którym faktycznie zostały poniesione wydatki z tego
tytułu, a nie miesiąc w którym koszty te powstały jest to, że negatywnymi konsekwencjami
obowiązywania tego przepisu została objęta również ta czę ć podatników, która wypłaca
należne wynagrodzenie i pochodne od niego daniny publiczne w terminach okre lonych w
przepisach odrębnych. Dlatego celem nowelizacji jest umożliwienie stosowania metody
memoriałowej przez te podmioty, które terminowo wykonują swoje obowiązki. O ile w
stosunku do wynagrodzeń wypłacanych lub składek od tych wynagrodzeń opłaconych w
miesiącu, którego dotyczą, oczywistym warunkiem jest uiszczenie tych należno ci w terminie
wynikającym z przepisów lub umowy, to w przypadku składek od wynagrodzeń wypłacanych w
miesiącu następnym, obowiązek ich uiszczenia powstaje do 15 dnia następnego miesiąca po
wypłacie wynagrodzenia. W związku z tym, postanowiono, iż płatnicy chcący skorzystać z
metody memoriałowej będą musieli zapłacić składki w terminie o jeden miesiąc
wcze niejszym. Zarówno w przypadku niewypłacenia wynagrodzeń lub nieopłacenia składek w
okre lonych terminach płatnik będzie mógł zaliczyć te należno ci do kosztów uzyskania
przychodów według metody dotychczasowej tj. metody kasowej.
4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Umożliwienie stosowania metody memoriałowej przy rozliczaniu kosztów z tytułu
wynagrodzeń i składek ZUS tym podmiotom, które wypłacających wynagrodzenia regularnie,
lecz z "przesunięciem" dopuszczanym przez przepisy odrębne, np. art. 85 § 2 kodeksu pracy,
ma szczególne znaczenie dla rozwoju jednostek o charakterze usługowym, w których koszty z
tytułu zatrudnienia mogą stanowić ok. 70 % kosztów ogółem.
Ponadto należałby mieć na uwadze, że utrzymanie metody kasowej dla pewnej grupy
kosztów przy zachowaniu metody memoriałowej dla przychodów ci le z tymi kosztami
związanych powoduje, w dochodzie do opodatkowania za dany rok, pewną niewspółmierno ć
przychodów do kosztów dotyczących tych przychodów. Podmioty wypłacające regularnie
wynagrodzenia z "przesunięciem" na następny miesiąc nie będą więc, po wej ciu w życie
proponowanych rozwiązań potraktowani na równi z nierzetelnymi pracodawcami, którzy nie
wypłacają wynagrodzeń lub wypłacają je nieterminowo. Należy podkre lić, że liczba
nierzetelnych w tym zakresie pracodawców m.in. na skutek dynamicznych zmian na rynku
pracy i utrzymującego się wzrostu gospodarczego znacznie spada.
Projektowana ustawa nie rodzi skutków w zakresie przychodów budżetowych.
5. O wiadczenie w sprawie zgodno ci przedłożonego projektu z prawem wspólnotowym
Przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej.
Warszawa, 6 sierpnia 2008 r.
BAS-WAEM-2200/08


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (przedstawiciel
wnioskodawców: senator Tomasz Wojciech Misiak)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2002 r., Nr 23,
poz. 398, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt przewiduje dodanie w artykule 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r., Nr 14, poz. 176,
ze zmianami) ustępów 6ba i 6bb oraz w artykule 15 ustawy z dnia 15 lutego
1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz.
654, ze zmianami) ustępów 4f i 4g. Artykuł 22 ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych oraz artykuł 15 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych określają, jakie koszty i wydatki uważa się za koszty uzyskania
przychodów. Proponowane przepisy odnoszą się do ustalania terminów
poniesienia kosztów: 1) należności z tytułu stosunku służbowego, stosunku
pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w
rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją
rolną, 2) zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez
zakład pracy, 3) składek z tytułu należności określonych w pkt 1. Projekt określa
też okoliczności, w których wskazane należności nie będą stanowiły kosztów
uzyskania przychodów.
Proponowana ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii, o której mowa w projekcie
ustawy.


2
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przedmiot proponowanej zmiany nie należy do materii regulacji prawa
UE.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie jest
objęty prawem Unii Europejskiej.


Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych




Michał Królikowski






Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, podatek dochodowy, osoby
fizyczne, osoby prawne

Warszawa, 6 sierpnia 2008 r.
BAS-WAEM-2201/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
(przedstawiciel wnioskodawców: senator Tomasz Wojciech Misiak) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt przewiduje dodanie w artykule 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r., Nr 14, poz. 176,
ze zmianami) ustępów 6ba i 6bb oraz w artykule 15 ustawy z dnia 15 lutego
1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz.
654, ze zmianami) ustępów 4f i 4g. Artykuł 22 ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych oraz artykuł 15 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych określają, jakie koszty i wydatki uważa się za koszty uzyskania
przychodów. Proponowane przepisy odnoszą się do ustalania terminów
poniesienia kosztów: 1) należności z tytułu stosunku służbowego, stosunku
pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w
rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją
rolną, 2) zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez
zakład pracy, 3) składek z tytułu należności określonych w pkt 1. Projekt określa
też okoliczności, w których wskazane należności nie będą stanowiły kosztów
uzyskania przychodów.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych




Michał Królikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, podatek dochodowy, osoby
fizyczne, osoby prawne