Zadośćuczynienie za śmierć w wypadku

Przeczytaj także: Odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby

Jak zostało to zaznaczone na początku, przepis, który umożliwia dochodzenie zadośćuczynienia został wprowadzony do polskiego porządku prawnego z dniem 3 sierpnia 2008 roku, czyli może mieć zastosowanie w sytuacjach gdy zdarzenie/wypadek powodujący śmierć bliskiej osoby nastąpił.

Należy jednak zauważyć, że Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 22 października 2010 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 76/10 stwierdził, że więź rodzinna jest dobrem osobistym, a za jej zerwanie wskutek śmierci osoby bliskiej wywołanej przestępstwem, członkom rodziny należy się zadośćuczynienie pieniężne. Powyższa uchwała została podjęta w oparciu o stan faktyczny, w którym poszkodowany dochodził zadośćuczynienia od zakładu ubezpieczeń, odpowiadającego jako ubezpieczyciel OC posiadacza pojazdu. Uchwała ta ma istotne znaczenie dla dochodzenia roszczeń związanych ze śmiercią osób najbliższych w wyniku zdarzeń mających miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 roku, kiedy to wprowadzony został właśnie przepis art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego przewidujący zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej. W przypadku zdarzeń mających miejsce przed tą datą bliscy osoby zmarłej nie mogli dochodzić zadośćuczynienia za krzywdę. W przedmiotowej uchwale Sąd Najwyższy uznał, że więź rodzinna stanowi dobro osobiste i w przypadku jej zerwania na skutek śmierci osoby bliskiej, członkom rodziny przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie na podstawie przepisów o ochronie dóbr osobistych, to jest na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego w związku z art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego.

Podmioty reprezentujące poszkodowanych w sprawach o zadośćuczynienie w ww. stanie faktycznym, co do zasady ustalają wynagrodzenie na zasadzie success fee, tj. wynagrodzenie uzależnione jest od sukcesu – odsetek od kwoty efektywnie uzyskanej. Odsetek ten zależy od ustaleń pomiędzy poszkodowanym, chcącym dochodzić zadośćuczynienia, a podmiotem go reprezentującym. Waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu procent.

Na koniec należy zaznaczyć, iż roszczenie o zadośćuczynienie dla najbliższych członków rodziny przedawniają się zgodnie z przepisami o przedawnieniu roszczeń z czynów niedozwolonych. Śmierć osoby na skutek czynu niedozwolonego w przeważającej części przypadków będzie kwalifikowana jako przestępstwo (zbrodnia lub występek), co oznacza, że roszczenie z takiej szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Roszczenia dochodzone z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej deliktowej (m.in. posiadaczy pojazdów mechanicznych) zgodnie z art. 819 § 3 Kodeksu cywilnego będą się przedawniały w powyższy sposób, bowiem zgodnie z jego treścią roszczenie poszkodowanego o zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym.

Marcin Zadrożny Aplikant adwokacki