Oddział przedsiębiorcy a zamówienia publiczne

Przeczytaj także: Zamówienia publiczne: kiedy unieważnienie postępowania niemożliwe?

Jeśli chodzi o osoby fizyczne i osoby prawne, nie ma w tym zakresie żadnych dodatkowych wymagań (oczywiście, tacy wykonawcy muszą spełniać warunki udziału w postępowaniu i nie mogą podlegać wykluczeniu, ale to już temat na inny artykuł…). Jeśli zaś chodzi o pozostałe jednostki organizacyjne, nieposiadające osobowości prawnej, to ich udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w roli wykonawcy, uzależniony jest od tego, czy na mocy przepisów odrębnych wyraźnie przyznano takim jednostkom organizacyjnym zdolność prawną.

Zgodnie z definicją oddziału przedsiębiorcy, zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej oddziałem przedsiębiorcy jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Treść tej definicji wskazuje, że oddział nie stanowi samoistnego podmiotu prawa. Wprawdzie jest jednostką wyodrębnioną organizacyjnie, a nawet posiada pewien margines samodzielności, ale to nie przesądza o statusie oddziału jako podmiotu prawa. Żaden przepis ustawy nie przyznaje mu zdolności prawnej, a zatem nie może stać się samodzielnym.

Oddział nadal jest „częścią” spółki macierzystej. Jest jej jednostką zależną - nie ma osobowości prawnej i w sensie podmiotowości prawnej nie jest innym bytem niż sam przedsiębiorca, który go utworzył. W związku z tym wszelkie czynności dokonywane przez oddział odbywają się w ramach szeroko pojętej podmiotowości spółki. Brak jest podstaw do twierdzenia, iż wykonywanie zamówień przez oddział Spółki jest poza obszarem działalności samego przedsiębiorcy. Podkreślić należy, że zamówienia, które są realizowane przez oddziały (zarówno krajowe, jak i zagraniczne) współtworzą całość doświadczenia wykonawcy (tj. Spółki), który może się nimi niewątpliwie posługiwać w innych postępowaniach, np. jako wykazanie spełniania warunku udziału w zamówieniu, którym jest doświadczenie.

W konsekwencji powyższego uznać należy, że oddział Spółki nie może skutecznie samodzielnie złożyć oferty bądź zaciągać jakiekolwiek zobowiązania w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, chyba że działa w imieniu i na rzecz samego przedsiębiorcy.

Orzecznictwo:

1. Wyrok KIO z dnia 27 lutego 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 163/09)
2. Uchwala KIO z dnia 11 kwietnia 2011 r. (sygn. akt KIO/KD 28/11)