Umowa o pracę na czas określony

Przeczytaj także: Zmiany w prawie pracy kluczowe dla pracowników

W obowiązującym porządku prawnym funkcjonuje kilka rodzajów umów o pracę. Jednym z najczęściej stosowanych jest umowa o pracę na czas określony. Tego typu podstawa zatrudnienia zapewnia pracodawcy sporą elastyczność w kształtowaniu jego kadry pracowniczej. Umowa o pracę na czas określony pozwala bowiem na dosyć swobodne oznaczenie okresu, na jaki będzie nawiązany stosunek pracy. Ponadto, przy odpowiednim sformułowaniu treści tej umowy, możliwe jest stosunkowo proste jej rozwiązanie.

Umowa o pracę na czas określony może być zawierana, co do zasady, dla każdego rodzaju pracy. Przepisy prawa nie przewidują dla tej umowy odrębnych uregulowań w zakresie jej formy. Powinna być ona zatem zawarta na piśmie. Brak formy pisemnej nie będzie jednak skutkował nieważnością umowy, a tylko może utrudnić ewentualne dowodzenie przed sądem, że tego typu czynność prawna została rzeczywiście dokonana na takich a nie innych warunkach.

Najistotniejszą cechą umowy o pracę na czas określony jest jej terminowy charakter. Tego rodzaju umowa o pracę jest zawierana na z góry określony czas i ulega rozwiązaniu w określonej dacie lub też wraz z nadejściem skonkretyzowanego w umowie zdarzenia. Strony mają, co do zasady, swobodę w zakresie ustalenia długości okresu, na jaki umowa o pracę na czas określony ma zostać zawarta. Ustalony przez strony okres obowiązywania tej umowy nie może być jednak na tyle długi, aby prowadzić do wniosku, że w tej konkretnej sytuacji uzasadnione było zawarcie bezterminowej umowy o pracę. W tego typu sytuacjach, jak wskazuje obowiązujące orzecznictwo, możliwe będzie dochodzenie przed sądem pracy ustalenia, że zawarta przez strony stosunku pracy umowa jest w rzeczywistości umową o pracę na czas nieokreślony.

Ustawodawca chroni stabilność stosunku pracy także poprzez wprowadzony zakaz wielokrotnego zawierania umów o pracę na czas określony. Takie obostrzenie wynika z art. 251 §1 kodeksu pracy. Zgodnie z powołaną regulacją, jeżeli ten sam pracodawca i ten sam pracownik zawarli już dwie kolejne umowy o pracę na czas określony, a ewentualna przerwa między rozwiązaniem pierwszej z nich a nawiązaniem drugiej nie przekroczyła 1 miesiąca, zawarcie przez te osoby kolejnej umowy o pracę na czas określony, będzie równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony. Trzeba przy tym zaznaczyć, że za zawarcie kolejnej umowy na czas określony będzie uważane nie tylko zawarcie nowej umowy tego rodzaju, ale także dokonanie przedłużenia umowy już obowiązującej.

Jeśli chodzi o możliwość wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, zasadą jest, że tego typu umowa nie podlega wypowiedzeniu. Działanie tej zasady można jednak wyłączyć poprzez wprowadzenie stosowanych postanowień w treści samej umowy. Co istotne, taka możliwość dotyczy tylko umów o pracę, zawartych na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy. W takim przypadku strony mogą przewidzieć możliwość ich wypowiedzenia z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Wobec powyższego należy stwierdzić, że przepisy kodeksu pracy nie przewidują możliwości wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony nieprzekraczający 6 miesięcy. Każdy stosunek pracy można jednak zawsze rozwiązać w drodze porozumienia stron.

Warto dodać, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, wprowadzenie do umowy o pracę na czas określony postanowień o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia jest dopuszczalne także w trakcie trwania tej umowy, ale w dalszym ciągu dotyczy to tylko umów zawartych na okres powyżej 6 miesięcy. Należy także zwrócić uwagę, że wskazany dwutygodniowy okres wypowiedzenia jest okresem minimalnym. Nie ma przeszkód, aby strony stosunku pracy przewidziały dłuższy, niż dwutygodniowy, okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony zawartej na okres powyżej 6 miesięcy, o ile ten dłuższy okres jest w interesie pracownika.

Większa elastyczność w zakresie rozwiązania stosunku pracy opartego o umowę o pracę na czas określony wiąże się także z tym, że pracodawca nie jest zobowiązany do podawania przyczyny złożenia oświadczenia o jej wypowiedzeniu. Tego typu wymóg dotyczy wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. Brak wymogu uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony znacznie upraszcza tryb rozwiązania tej umowy o pracę.

Podsumowując, umowa o pracę na czas określony zakłada istnienie więzi prawnej między stronami stosunku pracy przez z góry określony czas. Wskazane w niniejszej publikacji cechy umowy o pracę na czas określony zapewniają pracownikowi mobilność na rynku pracy, ale też wpływają na o wiele mniejszą stabilność jego zatrudnienia. Największą korzyścią dla pracodawcy, wiążącą się z zatrudnianiem pracowników na podstawie umowy o pracę na czas określony, jest możliwość bieżącego dopasowywania kadry pracowniczej do potrzeb jego działalności.