Urlop okolicznościowy

Przeczytaj także: Urlop okolicznościowy i inne zwolnienia

To pojęcie nie pojawia się w Kodeksie pracy, jest potoczną nazwą na określenie dni wolnych dla pracownika od obowiązku świadczenia pracy w związku z wystąpieniem pewnych okoliczności i zdarzeń, które uniemożliwiają mu stawienie się w pracy. Z urlopem okolicznościowym najczęściej mamy do czynienia w przypadku zaistnienia ważnych sytuacji rodzinnych. Kwestię tę reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Zgodnie z nim pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi:

• dwóch dni wolnego – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka
• dwóch dni wolnego w razie zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
• dnia wolnego w razie ślubu dziecka pracownika,
• dnia wolnego w razie zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Za dni zwolnienia od pracy pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie za pracę obliczone według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.

Nie tylko sprawy rodzinne

Na podstawie Kodeksu pracy oraz odrębnych przepisów pracodawca ma również obowiązek zwolnić od obowiązku świadczenia pracy:

• pracownika w trakcie trwania wypowiedzenia w celu poszukiwania pracy (pracownikowi przysługują dwa dni robocze na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia nieprzekraczającego miesiąca i trzy dni w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z powodu zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy);
• w celu przeprowadzenia badań lekarskich: pracownicę w ciąży na zlecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy, a także pracownika na czas niezbędny do przeprowadzania obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych;
• w celu wykonania obowiązków obywatelskich przez pracownika wezwanego do osobistego stawienia się przed organem właściwym w zakresie powszechnego obowiązku obrony na czas niezbędny do załatwienia sprawy będącej przedmiotem wezwania;
• na czas niezbędny do stawienia się pracownika na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia;
• pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi i wykonania okresowych badań lekarskich;
• pracownika w celu przeprowadzenia zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej i innych placówkach, w celu wykonywania czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium do spraw wykroczeń oraz w innych przypadkach przewidzianych w przepisach;
• pracownika będącego członkiem ochotniczej straży pożarnej lub Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych i do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu oraz na szkolenia.