Prawo prasowe - nowelizacja

Przeczytaj także: Polskie prawo prasowe: sprostowania i odpowiedzi

Na mocy wskazanego wyroku TK, w dniu 14 czerwca 2012 r. stracił moc obowiązującą przepis art. 31 Prawa prasowego, przewidujący istnienie dwóch form reakcji na materiał prasowy, tzn. rzeczowego i odnoszącego się do faktów sprostowania wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej oraz rzeczowej odpowiedzi na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, ustawodawca nie określił kryteriów pozwalających na rozróżnienie pojęć sprostowania i odpowiedzi prasowej. W konsekwencji, nie dało się w sposób precyzyjny, jednoznaczny i niebudzący wątpliwości określić, czym jest w istocie sprostowanie, a czym odpowiedź prasowa. Skutkiem niejasności wskazanego przepisu było uznanie go przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją RP.

Nowelizacja przewiduje natomiast pozostawienie sprostowania, jako jedynej formy reakcji na nieścisłą lub nieprawdziwą wiadomość zawartą w materiale prasowym. Zgodnie z jej przepisami, sprostowanie powinno zostać nadane przez zainteresowaną osobę w placówce pocztowej lub złożone w siedzibie odpowiedniej redakcji na piśmie, maksymalnie w ciągu 21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego.

Tekst sprostowania nie powinien przekraczać dwukrotnej objętości fragmentu publikacji, której dotyczy ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu antenowego, jaki zajmował fragment przekazu medialnego. Sprostowanie powinno zawierać podpis wnioskodawcy, jego imię i nazwisko lub nazwę oraz adres korespondencyjny. W przypadku publikacji w drukach periodycznych, sprostowanie powinno być opublikowane w tym samym dziale oraz taką samą czcionką, co materiał prasowy, będący przedmiotem sprostowania. Natomiast w przypadku przekazu radiowego lub telewizyjnego sprostowanie powinno być wyraźnie zapowiedziane oraz nastąpić w przekazie tego samego rodzaju i o tej samej porze.

Zgodnie z nowelizacją, tekstu sprostowania nie można komentować w tym samym numerze pisma, czy tego samego dnia w przekazie elektronicznym. Nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień, które chciałaby złożyć redakcja lub autor tekstu, do którego odnosi się sprostowanie. Nowelizacja wprowadza także przesłanki odmowy publikacji sprostowań (np. gdy sprostowanie jest nierzeczowe lub nie odnosi się do faktów albo gdy zostało nadane lub złożone po upływie terminu).

Jeżeli redaktor naczelny pisma odmówi opublikowania sprostowania albo nie ukaże się ono w odpowiednim terminie, zainteresowana osoba będzie mogła w ciągu roku od dnia publikacji wytoczyć powództwo o sprostowanie. Takie sprawy będą rozpatrywane w ciągu 30 dni od dnia wniesienia pozwu przez sąd okręgowy właściwy ze względu na siedzibę odpowiedniej redakcji. Natomiast od wyroku sądu okręgowego przysługiwać będzie apelacja do sądu drugiej instancji, którą należało będzie wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem.

Nowelizacja wprowadza również przepis, zgodnie z którym w ciągu 21 dni od dnia jej wejścia w życie będzie można zażądać sprostowania materiałów prasowych, które ukazały się po 13 czerwca 2012 r. (dzień później, na mocy wyroku TK, przepisy dotyczące sprostowań i odpowiedzi prasowych utraciły moc). Brak wprowadzenia wskazanego przepisu skutkowałby powstaniem sytuacji, w której zainteresowanym osobom, np. w przypadku opublikowania w prasie nieprawdziwych informacji na ich temat, przysługiwałoby jedynie powództwo cywilne o ochronę dóbr osobistych lub prywatny akt oskarżenia o zniesławienie.

Podsumowując, nowelizacja przewiduje pozostawienie sprostowań, jako jedynej formy reakcji na publikacje prasowe i wypełnia lukę prawną, jaka powstała po utracie mocy obowiązującej art. 31 Prawa prasowego w wyniku wyroku TK. Jednocześnie, wskazuje ona warunki publikacji sprostowań, przesłanki odmowy ich publikacji oraz możliwości dochodzenia swoich praw w przypadku odmowy ich publikacji przez redaktorów naczelnych.