Odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby

Przeczytaj także: Zadośćuczynienie za śmierć w wypadku

Osoby, które utraciły swoich najbliższych w wyniku wypadków mających miejsce przed 3 sierpnia 2008 r. mogą uzyskać odszkodowanie za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej na podstawie artykułu 446 § 3 Kodeksu Cywilnego, który mówi: „Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej”. Artykuł ten jednak jasno określa, że odszkodowanie przysługuje rodzinie tylko w wypadku znacznego pogorszenia sytuacji życiowej bliskich. Dotyczy ono zarówno sytuacji materialnej, jak i niematerialnej, np.:

• brak opieki ze strony rodzica, który pozostał przy życiu;
• brak pomocy w wychowywaniu dzieci;
• znaczny wpływ śmierci na pogorszenie zdrowia bliskiej osoby;
• niedołężność opiekunów dzieci zmarłego/zmarłej.

Artykuł 446 § 3 KC nie przewiduje jednak wypłaty zadośćuczynienia rodzinie poszkodowanego za cierpienie moralne spowodowane jego nagłą śmiercią. Dopiero wprowadzona 3 sierpnia 2008 roku nowelizacja – art. 446 § 4 kc – zakłada, że bliscy mogą upominać się o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę - i to w sytuacji kiedy nie nastąpiło materialne pogorszenie się sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego. Sama utrata członka rodziny- łączących więzi, cierpienie wywołane tą szkodą, utrata oparcia i kontaktu z nim jest już podstawą do żądania zadośćuczynienia od osoby odpowiedzialnej.
Wysokość odszkodowania

Wysokość zadośćuczynienia jest ustalana zazwyczaj na podstawie następujących kryteriów:

• długotrwałość cierpienia po śmierci poszkodowanego;
• stopień krzywdy spowodowany śmiercią poszkodowanego;
• wiek osoby uprawnionej do otrzymania zadośćuczynienia;
• stopień pokrewieństwa z poszkodowanym;
• wpływ śmierci na funkcjonowanie rodziny poszkodowanego;
• funkcja, jaką zmarły pełnił w rodzinie;

Kryteria te ulegają zmianie, gdy osobami uprawnionymi do otrzymania odszkodowania są rodzice zmarłego dziecka. Wówczas wśród najważniejszych czynników wyróżnia się:

• nagłe rozerwanie więzi rodziców w dzieckiem;
• utrata możliwości ze strony rodziców na uczestniczenie w rozwoju swojego dziecka;
• wiek dziecka;
• inne czynniki, które wpływają na stopień poczucia krzywdy (rozpatrywane indywidualnie).

Kryteria dotyczące śmierci jednego z małżonków będą zaś wyglądały następująco:

• utrata wsparcia małżeńskiego;
• niemożliwość podjęcia realizacji planów życiowych;
• osamotnienie w kwestii wychowywania dzieci;
• wiek pozostałego przy życiu małżonka.