Kiedy przysługują dni wolne na poszukiwanie pracy?

Przeczytaj także: Kiedy dni wolne na poszukiwanie pracy?

Kodeks pracy przewiduje szereg uprawnień w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę. Do podstawowych należy możliwość skorzystania z dwóch bądź trzech dni na poszukiwanie nowego etatu i jest zagwarantowane w art. 37 kodeksu pracy. Zatrudniony może z niego skorzystać, jednak wcześniej powinien otrzymać na to zgodę pracodawcy.

---

Zgodnie z artykułem 37 KP w okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wymiar zwolnienia wynosi: 2 dni robocze - w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia, 3 dni robocze - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w sytuacji jego skrócenia na podstawie art. 36¹§1.

---

Kto może z tego uprawnienia skorzystać?

Wolne dni należą się wyłącznie zatrudnionym, którzy podpisali umowę o pracę, czyli wykonują odpłatnie pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. W związku z tym osoby, które świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej bądź umowy zlecenia nie mogą skorzystać z tego uprawnienia, nawet jeśli w umowie jest zagwarantowany okres wypowiedzenia. Nie ma natomiast znaczenia czy umowa o pracę jest zawarta na czas określony, nieokreślony czy próbny a także w jakim wymiarze czasowym pracownik świadczy obowiązki. Bez znaczenia jest również fakt czy przyczyny wypowiedzenia leżą po stronie pracownika czy pracodawcy.
Warto pamiętać o tym, że prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy nie przysługuje w sytuacji gdy zatrudniony sam dokonał wypowiedzenia, zawarł z pracodawcą porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę, rozwiązanie nastąpiło bez wypowiedzenia lub z dniem wykonania określonej pracy.

Przepisów o zwolnieniu w celu poszukiwania pracy nie stosuje się również do pracowników tymczasowych, czyli zatrudnianych przez agencje pracy tymczasowej. Zgodnie z art. 42 kodeksu pracy przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się również do wypowiedzenia warunków pracy i płacy. W związku z tym podwładny, który przed upływem połowy okresu wypowiedzenia złożył oświadczenie o odrzuceniu zaproponowanych mu warunków również nabywa prawo do wolnych dni przeznaczonych na poszukiwanie wakatu. Podobnie jest w sytuacji gdy następuje skrócenie okresu wypowiedzenia z powodu likwidacji lub upadłości pracodawcy (art. 36¹ KP). Pewne wątpliwości pracodawców może wzbudzić możliwość udzielenia wolnych dni pracownikom, którzy nabyli uprawnienia emerytalne. Jednak w tej sytuacji pracodawca jest zobligowany do udzielenia również takiemu pracownikowi dni wolnych na poszukiwanie pracy, ponieważ w świetle obowiązujących przepisów nie ma zakazu podejmowania pracy na emeryturze.
Uprawnienie nie przysługuje pracownikowi, który nabył uprawnienia emerytalne, oświadczył, że odchodzi na emeryturę i nie będzie pracował albo zawarł już umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy z dotychczasowym pracodawcą.

Jakie warunki należy spełnić?

Aby pracownik mógł skorzystać z uprawnienia musi złożyć wcześniej wniosek, z którym szef ma obowiązek się zapoznać. To oznacza, że do pracodawcy należy ostateczna decyzja o przyznaniu dni wolnych na poszukiwanie pracy. Podejmując ją pracodawca powinien wziąć pod uwagę przede wszystkim interes pracownika, który może potrzebować takiego zwolnienia a także jego cel. Szef nie może samodzielnie, bez uzgodnienia z podwładnym przyznać zwolnienia w dowolnie wybranym przez siebie okresie. Co ważne przepisy kodeksu pracy nie określają czy dni powinny być wykorzystane łącznie czy też w różnym czasie, dlatego też szef powinien ustalić to zgodnie z interesem podwładnego. Ponadto pozytywne rozpatrzenie wniosku pracownika o udzielenie zwolnienia nie może być uzależnione od przedłożenia przez niego stosownych zaświadczeń czy dokumentów, że okres ten faktycznie został poświęcony na poszukiwanie nowego etatu.