Brak absolutorium dla byłego prezesa zarządu

Przeczytaj także: Absolutorium a odpowiedzialność członka zarządu

Pytanie: W listopadzie 2011 r. prezes jednoosobowego zarządu spółki z o.o. złożył rezygnację ze stanowiska. Został powołany nowy prezes zarządu spółki (zarząd nadal jednoosobowy). W marcu 2012 r. odbyło się zwyczajne zgromadzenie wspólników, które udzieliło absolutorium dla nowego zarządu, nie udzieliło absolutorium za okres, w którym prezesem zarządu był poprzedni prezes. Poprzedni prezes nie składał sprawozdania za okres, w którym zarządzał spółką (wspólnicy nie oczekiwali takiego sprawozdania).

1. Jakie są skutki nieudzielenia absolutorium dla byłego zarządu (prezesa)?
2. Czy zgromadzenie wspólników mogło nie udzielić absolutorium, jeżeli nie było sprawozdania za okres objęty tym absolutorium?

Odpowiedź:Absolutorium jest rodzajem wewnętrznego aktu spółki, który ma na celu wykazanie, czy spółka, w której imieniu wypowiadają się wspólnicy, jest zadowolona z dotychczasowych działań organów spółki. Chodzi o akceptację lub nie działalności organów spółki z uwzględnieniem wszystkich aspektów działania, zarówno poddanych ocenie na podstawie dokumentów przedłożonych, jak również na innej podstawie.

Absolutorium dla członka zarządu to jednostronne oświadczenie wspólników, w formie uchwały, w którym deklarują, że nie będą dochodzić przeciwko niemu odszkodowania za błędy popełnione przez nich podczas pełnienia funkcji w ostatnim roku obrotowym.

Absolutorium a wyłączenie odpowiedzialności członka zarządu

Uzyskanie absolutorium nie oznacza pełnego wyłączenia odpowiedzialności członka zarządu wobec spółki. Mimo otrzymania skwitowania członek zarządu będzie ponosił odpowiedzialność, jeśli m.in.:

• uchwała o zatwierdzeniu sprawozdań (finansowego i z działalności spółki) została podjęta na podstawie niepełnych, nieprawdziwych lub nierzetelnych danych lub wspólnicy zostali wprowadzeni w błąd przez zarząd. W takiej sytuacji wspólnicy mogą zmienić dotychczasową uchwałę i odmówić udzielenia zarządowi absolutorium lub dochodzić odszkodowania przed sądem, powołując się na fakt, że absolutorium zostało przyznane niesłusznie;
• zarząd umyślnie lub przez niedbalstwo podał fałszywe dane dotyczące pokrycia kapitału zakładowego albo wyrządził spółce szkodę, a wspólnicy, udzielając mu absolutorium, nie wiedzieli o tym.

Skutki nieudzielania absolutorium

Skwitowanie w świetle prawa oznacza tylko brak "pretensji" ze strony wspólników do zarządu. Sama uchwała o nieudzieleniu absolutorium nie wywołuje jeszcze żadnych negatywnych skutków dla członka zarządu. Co ważne, odmowa absolutorium wymaga uzasadnienia, żeby bowiem członek zarządu mógł bronić swoich praw powinien wiedzieć, co mu się zarzuca (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 20 września 2006 r., sygn. akt VI ACa 1374/05).

Fakt, że wspólnicy nie udzielili członkowi zarządu absolutorium, nie jest jeszcze równoznaczny z tym, że na pewno pozwą go do sądu, ale może stanowić pierwszy krok do wkroczenia na drogę sądową. Istotne jest to, że z wyjątkiem okoliczności wskazanych powyżej, udzielenie absolutorium zasadniczo zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności wobec spółki. Udzielenie absolutorium może bowiem stanowić okoliczność ekskulpacyjną, prowadzącą do obalenia domniemania winy członka zarządu, w ewentualnym procesie wytoczonym mu przez spółkę. Proszę bowiem pamiętać, że w myśl art. 293 ksh członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.

Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

W takim procesie, jeżeli członkowi zarządu nie udzielono absolutorium, istnieje domniemanie winy członka zarządu i to on musi udowodnić brak winy po swojej stronie. Odwrotnie jest w sytuacji, gdy udzielono mu absolutorium, wtedy winę musi udowodnić mu spółka. W przypadku nieudzielenia absolutorium ta okoliczność ekskulpacyjna nie występuje. Udzielenie absolutorium może więc zwolnić od odpowiedzialności odszkodowawczej członka zarządu (wyrok Sądu Najwyższego z 25 listopada 2004 r., sygn. akt III CK 592/02).