Dla kogo świadczenia z funduszu socjalnego?

Przeczytaj także: Uprawnienia pracownicze w okresie wypowiedzenia

Pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników (w przeliczeniu na etaty) - na dzień 1 stycznia danego roku, powinien utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie wydatki można sfinansować z jego środków.

Katalog świadczeń socjalnych ustala się ze wszystkimi pracownikami przedsiębiorstwa bądź z ich wybranymi przedstawicielami w sytuacji, kiedy w firmie nie ma związków zawodowych. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS), ustalony w ten sposób zakres świadczeń, powinien być zapisany w wewnętrznym regulaminie funduszu.

Kryterium dochodowe

Świadczenia z ZFŚS nie mogą być przez pracodawcę rozporządzane w dowolny sposób, ponieważ ściśle reguluje to ustawa. Pracodawca, który przyznaje środki z funduszu socjalnego, zawsze powinien brać pod uwagę kryterium dochodowe (socjalne) pracownika, zależne od jego sytuacji życiowej, rodzinnej oraz materialnej.

− Wyroki Sądu Najwyższego z 20 sierpnia 2001 r., I PKN 579/00, i z 16 sierpnia 2005 r., IPK 12/05 potwierdziły, że pracodawca nie może w sytuacji przyznawania świadczeń kierować się stażem pracy zatrudnionego, czy też efektami jego pracy. Istotne w tej sprawie jest stanowisko Sądu Najwyższego zgodnie, z którym kryterium socjalne dotyczy przyznawania ulgowych świadczeń i usług (wyrok z 23 października 2008 r., II PK 74/08) – mówi Agnieszka Janowska, radca prawny i dyrektor działu prawa pracy w TGC Corporate Lawyers.

Przyznając pomoc z funduszu socjalnego, warto dokonać wcześniejszej analizy struktury personelu, wieku pracowników, wysokości wynagrodzeń oraz liczbę i wiek dzieci osób, które są uprawnione do otrzymania pomocy z firmowego funduszu – mówi Dorota Strzelec, psycholog pracy i konsultantka ds. zarządzania kadrami w TGC Corporate Lawyers.

Za wakacje płaci szef

Jednym z najpopularniejszych benefitów opłacanych ze środków funduszu socjalnego jest m.in. dofinansowanie do wypoczynku pracownika. Świadczenie to pozwala uzyskać dopłatę do wypoczynków krajowych i zagranicznych, również takich, które pracownik organizuje we własnym zakresie. O dopłaty można się starać raz w roku i dotyczą one urlopu, który trwa 14 dni kalendarzowych. W tym przypadku kryterium przyznania dofinansowania jest wysokość dochodów osób, które wraz z pracownikiem prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Należy pamietać, że to świadczenie zwolnione jest ze składek ZUS, ale podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (PIT).
Podobnie wygląda sytuacja z wypoczynkiem dzieci. Jeśli nie ukończyły one jeszcze 18 lat, pracownik może ubiegać się o dofinansowanie do swojego wypoczynku i każdego swojego dziecka. Ważne, że o dofinansowanie można starać się nawet wówczas, kiedy nasz współmałżonek uzyskał już środki na ten sam cel od swojego pracodawcy. To świadczenie jest zwolnione ze składek ZUS, PIT także nie obowiązuje, ale jedynie w części wypoczynku zorganizowanego dla dzieci do lat 18.

Niemniej popularna jest pomoc w formie rzeczowej, np. paczki świąteczne dla dzieci pracowników. Także w tym przypadku kryterium przyznawania świadczenia jest sytuacja materialna. Dlatego pracodawca powinien dostosować wartość paczek do wysokości wynagrodzeń pracownika, podobnie jak ma to miejsce przy dofinansowaniu wypoczynku. Jeżeli wartość paczki nie przekroczy w roku podatkowym kwoty 380 zł, to wówczas nie podlega ona podatkowi od osób fizycznych.