Podwójne ubezpieczenie nie zawsze korzystne

Przeczytaj także: Ubezpieczenie na życie u 14% Polaków

Ubezpieczenie podwójne czy wielokrotne to problem równoległego ubezpieczenia w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń od tego samego ryzyka, np. dwie polisy AC wykupione w dwóch różnych towarzystwach za przynajmniej częściowo ten sam okres dotyczące jednego pojazdu.

Majątkowe a osobowe

Z pewnością warto ubezpieczać siebie, bliskich, swoją odpowiedzialność cywilną czy majątek. Chodzi jednak o to, by nie wydawać niepotrzebnie pieniędzy na podwójne składki z tytułu zdublowanych polis tam, gdzie nie można liczyć na podwójne odszkodowanie. Wszystko zależy bowiem od rodzaju ubezpieczenia.

Zasada jest dość prosta. W przypadku ubezpieczeń majątkowych (do których zalicza się ubezpieczenia mienia, np. popularne polisy mieszkaniowe czy autocasco, a także ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej) odszkodowanie wypłacane przez jeden czy więcej zakładów ubezpieczeń nie może co do zasady przekroczyć wysokości poniesionej szkody. Zatem na ogół wykluczone jest wzbogacenie poszkodowanego. W ich przypadku należy więc kierować się zasadą, że jeden przedmiot od danego ryzyka powinien być ubezpieczony tylko w jednym towarzystwie. Kolejne polisy już nie poprawiają sytuacji, a jedynie generują zbyteczne koszty w postaci składki.

Co innego, gdy mamy do czynienia z ubezpieczeniami osobowymi, do których zalicza się polisy na życie, ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków czy tzw. polisy posagowe. Tutaj nie ma typowego dla ubezpieczeń majątkowych ograniczenia w postaci wysokości szkody. W konsekwencji im więcej tego rodzaju polis chroniących choćby od tego samego zdarzenia (np. zachorowania na jedną z chorób wymienionych w ogólnych warunkach ubezpieczenia), tym lepiej, bo wypłacone zostaną niezależnie od siebie wszystkie zagwarantowane umowami świadczenia, co przełoży się na większą sumę pieniędzy.
Konkurencja polis

Wracając do ubezpieczeń majątkowych, jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową, wówczas ubezpieczający nie może żądać świadczenia przenoszącego wysokość szkody. Stanowi o tym art. 8241 § 2 Kodeksu cywilnego. Zatem ubezpieczenie mieszkania czy pojazdu w dwóch lub kilku towarzystwach na łączną sumę przewyższającą wartość ubezpieczanego mienia nie zapewnia podwójnego czy wielokrotnego odszkodowania w razie zaistnienia szkody, np. zalania mieszkania czy uszkodzenia pojazdu.

Każdy z ubezpieczycieli odpowiada w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia. To oznacza, że zakład ubezpieczeń, który np. w pełni pokryje szkodę może żądać od drugiego towarzystwa zwrotu odpowiedniej części wypłaconej ubezpieczonemu sumy.

Ubezpieczający może natomiast zgłosić szkodę i żądać jej zrekompensowania od wybranego ubezpieczyciela.

Jeśli nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia majątkowego nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Ustawodawca zezwala jednak na wyjątki od powyższej zasady, wśród których klasycznym przykładem jest ubezpieczenie utraty wartości pojazdu gwarantujące wypłatę odszkodowania według stałej sumy ubezpieczenia - w skrócie GAP (z ang. Guaranteed Asset Protection).