Wyrok TK w sprawie zgodności prawa UE z Konstytucją RP

Przeczytaj także: Jak prawo unijne zmienia polskie przepisy?

Należy jednocześnie zauważyć, że omówiony Wyrok był pierwszym wyrokiem polskiego TK w sprawie badania zgodności prawa pochodnego Unii Europejskiej z Konstytucją RP. TK wskazał, że posiada kompetencje do badania unijnego prawa pochodnego, bowiem prawo unijne jest częścią polskiego porządku prawnego od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Jednocześnie, TK wyjaśnił, że pomimo zasady pierwszeństwa prawa unijnego przed prawem krajowym, Konstytucja RP posiada nadrzędny charakter zarówno wobec prawa krajowego, jak i unijnego.

Przepisy unijne zawarte w rozporządzeniach, które mają ogólny zasięg, wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Mogą one stanowić źródło praw i obowiązków nakładanych nie tylko na państwa członkowskie, ale również na ich obywateli.

Zdaniem TK, przepisy zawarte w unijnych rozporządzeniach mogłyby zatem ograniczać prawa i wolności obywateli wynikające z Konstytucji RP i dlatego też, mogą być przedmiotem skargi konstytucyjnej i badania ich konstytucyjności przez TK.

W tym kontekście TK wskazał jednak, że kontrola konstytucyjności przepisów unijnych powinna być ostatecznością ze względu na wyjątkowe konsekwencje ewentualnego stwierdzenia niezgodności przepisów unijnych z Konstytucją RP.

Podsumowując, Wyrok TK jest niezmiernie istotny z punktu widzenia praktyki. Z jednej bowiem strony wskazuje on, że wyłączenie udziału dłużnika w postępowaniu przed polskim sądem pierwszej instancji o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego nie jest sprzeczne z konstytucyjnym prawem do sądu. Jednocześnie, Wyrok TK stanowi precedens dla historii orzecznictwa TK od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Nigdy wcześniej bowiem TK nie podjął się badania konstytucyjności prawa pochodnego Unii Europejskiej.