Rozliczenie czasu pracy: noc z piątku na sobotę

Przeczytaj także: Kiedy można odebrać dzień wolny za święto 1 Maja w sobotę?

Pytanie: W naszej firmie obowiązuje pora nocna od 22.00 do 6.00 rano. Pracownik - kierowca samochodu ciężarowego, ma zadaniowy system czasu pracy (pracuje od poniedziałku do piątku). W piątek rozpoczął pracę od 20.00 i przepracował do 1.00 (w tym 45-minutowa przerwa), następnie oczekiwał na rozładunek. Potem od 4.00 do 7.00 wracał. Czyli pracę od 24.00 - 1.00 i od 5.00-7.00 nie należy traktować jako pracy w dniu wolnym? Doba pracownicza zakończyła się dla tego pracownika o 20.00 w sobotę. Z kolei licząc od 20.00 w sobotę 35 godzin odpoczynek tygodniowy pracownik najwcześniej mógłby iść do pracy ponownie o 7.00 rano w poniedziałek. Czy w takim przypadku (kończenia pracy w sobotę) zachowany jest odpoczynek tygodniowy i przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy?

Odpowiedź: Nie każda praca w sobotę stanowi pracę w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Z powyższego zapisu wynika m.in. zasada zatrudniania pracowników przez przeciętnie 5 dni w tygodniu, a zatem zasada zapewniania pracownikom średnio w okresie rozliczeniowym dwóch dni wolnych od pracy w tygodniu (niedzieli oraz dnia wolnego wynikającego z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy). Dniem wolnym wynikającym z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy może być dowolny (poza niedzielą) dzień tygodnia. Nie musi to więc być sobota.

Dzień wolny to kolejne 24-godziny po zakończeniu doby pracowniczej

Zgodnie ze stanowiskiem MPiPS oraz PIP dniem wolnym od pracy są kolejne 24 godziny przypadające bezpośrednio po zakończeniu doby pracowniczej, z wyjątkiem dotyczącym art. 136 oraz 137 kp w którym przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 lub 24 godzin powoduje, że dzień wolny rozpoczyna się po upływie odpoczynku odpowiadającego co najmniej liczbie przepracowanych godzin niezależnie od tzw. odpoczynku tygodniowego. A zatem dzień wolny rozpoczyna się dopiero z chwilą zakończenia się ostatniej doby pracowniczej, w której pracownik wykonywał pracę.

Zgodnie z powyższym rozpoczęta przez pracownika praca w piątek o godzinie 20.00, wykonywana nieprzerwanie do 1.00 a następnie od 5.00 do 7.00 w sobotę, nie stanowi pracy w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. W całości bowiem rozliczona być powinna w ramach piątkowej doby pracowniczej, która rozpoczęła się w piątek o godzinie 20.00 i trwa do godziny 20.00 w sobotę.

Ważne są odpoczynki tygodniowe

Przy takim układzie godzin pracy pracownika należy pamiętać, aby w tygodniu zapewnić pracownikowi możliwość skorzystania z dnia wolnego wynikającego z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy oraz zagwarantować mu co najmniej 35-godzinny odpoczynek tygodniowy.

Ponieważ odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę, z chwilą zakończenia się piątkowej doby pracowniczej (w sobotę o godzinie 20.00) pracownik powinien rozpocząć odpoczynek tygodniowy, który w przypadku pracownika opisanego w pytaniu (niezatrudnionego w zmianowej organizacji czasu pracy) musi trwać do 7.00 rano w poniedziałek.

W ramach wskazanego wyżej przedziału czasowego pracownik może jednocześnie mieć zapewniony dzień wolny wynikający z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, który rozpocznie się w sobotę o godzinie 20.00 i będzie trwał do 20.00 w niedzielę. Przepisy prawa pracy nie zakazują bowiem udzielenia pracownikowi dnia wolnego z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jednocześnie z wyznaczeniem na ten dzień wolny odpoczynku tygodniowego. Taki układ dni i godzin pracy musi jednak zakładać, iż pracownik w rzeczywistości nie będzie świadczył pracy przez więcej niż przeciętnie 5 dni w tygodniu.

Podstawa prawna:

• art. 129, art. 133 kp

www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.