Plan urlopów a urlop na żądanie

Przeczytaj także: Plan urlopów na 2012 rok

Pytanie: Pracownik wykorzystał 22 dni urlopu planowego. Z wyprzedzeniem kilkudniowym prosi o urlop (pozostaje mu bowiem 4 dni na żądnie). Czy udzielone np. 3 dni tegoż urlopu należy potraktować jako urlop na żądanie, czy też zwykły urlop? Czy 4 dni urlopu na żądanie, nie planowanego i udzielonego poza planem, należy uznać za urlop wykorzystany na żądanie?

Odpowiedź: To zależy o jaki urlop poprosił pracownik.

1. Urlopów udziela się zgodnie z planem urlopów

W myśl obowiązujących przepisów urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Z obowiązku sporządzenia planu urlopów zwolnieni są ci pracodawcy, u których nie działają związki zawodowe lub u których związki zgodziły się, aby pracodawca nie ustalał planu urlopów. W takim przypadku o terminie urlopu decyduje pracodawca po porozumieniu z pracownikiem. Podstawą sporządzenia planu są wnioski pracowników wskazujące termin wykorzystania urlopu (zarówno bieżącego jak i zaległego, o ile nie uległ przedawnieniu). Wyłączeniu z planu urlopów podlegają tylko 4 dni tzw. urlopu na żądanie, którego pracodawca powinien udzielić w terminie wskazanym przez pracownika. Proponowany przez pracownika termin urlopu powinien być uwzględniony przez pracodawcę, o ile nie stoi temu na przeszkodzie konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Plan urlopów powinien być opracowany z odpowiednim wyprzedzeniem, a więc w zasadzie przed rozpoczęciem roku kalendarzowego, najpóźniej do 31 grudnia, z uwagi na możliwość wykorzystywania urlopów już w styczniu.

2. Nie planuje się urlopów na żądanie

Jak wskazano wyżej plan urlopów nie obejmuje tzw. urlopu na żądanie. Jest to część urlopu pozostawiona do dyspozycji pracownika w wymiarze do 4 dni w roku kalendarzowym. O terminie wykorzystania urlopu na żądanie decyduje pracownik, zgłaszając żądanie jego udzielenia najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Formalnie nie ma jednak przeszkód, aby pracownik uczynił to również z odpowiednim wyprzedzeniem, jeżeli chce wcześniej uprzedzić pracodawcę, że zamierza skorzystać z urlopu na żądanie. Należy podkreślić, że możliwość skorzystania z urlopu na żądanie jest uprawnieniem a nie obowiązkiem pracownika.

O tym, czy urlop udzielany jest w zwykłym trybie, czy też jako urlop na żądanie decyduje więc nie termin, w jakim pracownik występuje do pracodawcy o udzielenie urlopu, lecz sam pracownik, który zgłaszając chęć skorzystania z urlopu powinien wskazać, czy zamierza skorzystać z urlopu na żądanie, czy też z urlopu udzielanego w zwykłym trybie. Jeżeli więc pracownik z kilkudniowym wyprzedzeniem zwrócił się do pracodawcy z prośbą o udzielenie urlopu nie wskazując, że zamierza skorzystać z urlopu na żądanie, to okoliczność, że dni urlopu jakie pozostały pracownikowi do wykorzystania nie były objęte planem urlopów nie powoduje automatycznie, iż urlop ten będzie urlopem na żądanie. Tylko w sytuacji, gdyby pracownik wyraźnie określił, że chce skorzystać z urlopu na żądanie urlop należałoby zakwalifikować jako udzielany w tym szczególnym trybie.

Podstawa prawna:

• art. 163 § 1, § 1¹, art. 167² ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.