Representations and warranties: czasowe ograniczenia odpowiedzialności

Przeczytaj także: Umowa sprzedaży udziałów: representations and warranties

Instytucja representations and warranties nie jest w żadnym stopniu uregulowana przepisami prawa polskiego, za wyjątkiem oświadczeń dotyczących samych udziałów/akcji, objętych regulacją przepisów o rękojmi przy sprzedaży. Representations and warranties są więc instytucją implementowaną do umów zawieranych w polskim obrocie prawnym z systemów prawnych common law, a implementacja ta odbywa się na podstawie wyrażonej w polskim kodeksie cywilnym zasady swobody umów. Konsekwencją tego jest konieczność szczegółowego określenia w umowie również skutków prawnych nieprawdziwości oświadczeń i zapewnień złożonych przez sprzedającego, jako że skutki takie nie są określone przepisami kodeksu cywilnego.

W związku z brakiem ustawowej regulacji representations and warranties jednym ze standardowych elementów umownej regulacji odpowiedzialności z tytułu nieprawdziwości oświadczeń i zapewnień jest szczegółowe określenie w samej umowie ograniczeń odpowiedzialności sprzedającego z tego tytułu. A ograniczenia te mogą mieć różnych charakter.

Na czym polegają czasowe ograniczenia odpowiedzialności ?

Standardowe umowy przewidują ograniczenia dwojakiego rodzaju, tj. polegające na:

• ograniczeniu kwotowym odpowiedzialności (wprowadzenie maksymalnej łącznej kwoty, do jakiej ponoszona jest odpowiedzialność, jak również wprowadzenie minimalnych kwot poszczególnych roszczeń objętych odpowiedzialnością);
• ograniczeniu czasowym odpowiedzialności.

Ograniczenia czasowe odpowiedzialności przejawiają się przede wszystkim w wyłączeniu odpowiedzialności sprzedającego co do przypadków nieprawdziwości oświadczeń zgłoszonych po upływie określonego okresu od dnia finalizacji transakcji.

Przykładowe postanowienie umowne:

1. Sprzedający przestanie ponosić jakąkolwiek odpowiedzialność z tytułu Naruszenia (przez Naruszenie należy rozumieć nieprawdziwość jakiegokolwiek Oświadczenia i Zapewnienia) po upływie 18 miesięcy od Dnia Finalizacji, za wyjątkiem odpowiedzialności z tytułu Naruszenia Oświadczeń i Zapewnień dotyczących Podatków, w których przypadku odpowiedzialność Sprzedającego ustaje po upływie 5 lat od końca roku, w którym nastąpi Dzień Finalizacji.
2. Powyższe postanowienie nie wyłącza odpowiedzialności Sprzedającego odnośnie do Naruszeń zgłoszonych Sprzedającemu przez Kupującego przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1 powyżej, w trybie określonym w punkcie [•].

Drugim aspektem ograniczenia czasowego odpowiedzialności sprzedającego jest procedura zgłaszania przypadków nieprawdziwości oświadczeń, która wymaga od kupującego zgłoszenia takiego przypadku sprzedającemu w określonych ramach czasowych od momentu powzięcia wiedzy o takim przypadku.

Przykładowe postanowienie umowne:

Jeżeli Kupujący jest zdania, iż posiada Roszczenie Gwarancyjne, powinien, w terminie 30 dni roboczych od dnia uzyskania wiedzy o istnieniu takiego Roszczenia Gwarancyjnego, doręczyć Sprzedającemu pisemne zawiadomienie zawierające opis faktów i okoliczności dotyczących takiego Roszczenia Gwarancyjnego, jak również kalkulację przewidywanej wysokości Roszczenia Gwarancyjnego zgodnie z wiedzą Kupującego na dzień zawiadomienia.

Umowne ograniczenia odpowiedzialności w czasie a ustawowe terminy przedawnienia

Postanowienia opisane powyżej, wywodzące się z systemów prawnych common law, są powszechnie wprowadzane do międzynarodowej, w tym polskiej, praktyki obrotu M&A. Z perspektywy polskiego obrotu prawnego zjawisko to należy uznać z jednej strony za pozytywne, jako że prowadzi ono do upowszechnienia się w krajowym, dość młodym jeszcze obrocie prawnym, instytucji sprawdzonych już przez lata w praktyce innych państw.