Wykorzystanie zaległego urlopu w 2012 r.

Przeczytaj także: Zaległy urlop za 2011 r. na nowych zasadach

Stosowanie dotychczasowych przepisów, gdy tak stanowią przepisy przejściowe

1 stycznia 2012 r. weszła w życie zmiana Kodeksu pracy dotycząca terminu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Zaległy urlop będzie mógł być wykorzystany aż do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p., po zmianach), a nie do końca marca, jak dotychczas. Obecnie budzi duże wątpliwości, czy ten znowelizowany przepis będzie miał zastosowanie do urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w 2011 r., ale go nie wykorzystał (w całości lub w części).

Zmianę w art. 168 k.p. wprowadzono ustawą z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 232, poz. 1378). Ustawa ta nie wprowadza żadnych przepisów przejściowych w zakresie terminu wykorzystania zaległego urlopu. Należy zatem uznać, że od 1 stycznia 2012 r. zaległy urlop wypoczynkowy może być wykorzystany do 30 września – i dotyczy to także zaległego urlopu za 2011 r. Jest bowiem zasadą, że jeżeli nic innego nie wynika z ustawy wprowadzającej nowe regulacje prawne, stosuje się je od dnia ich wejścia w życie.

Stosowanie starych (dotychczasowych) przepisów jest możliwe tylko, gdy tak stanowią przepisy przejściowe. Rolą takich przepisów jest bowiem m.in. utrzymanie czasowo w mocy starych przepisów (wynika to z zasad techniki legislacyjnej). Jednakże ta ustawa nie zawiera takich przepisów w odniesieniu do terminu wykorzystania zaległego urlopu.

Czym innym jest prawo do urlopu i termin jego wykorzystania

Nie wydaje się prawidłowe wysuwanie argumentu, że skoro prawo do urlopu zostało nabyte w 2011 r., to należy do tego urlopu stosować wszystkie przepisy urlopowe w brzmieniu obowiązującym na dzień nabycia prawa do urlopu, ponieważ w przeciwnym razie miałoby miejsce stosowanie prawa wstecz. Czym innym jest bowiem prawo do urlopu, a czym innym zasady wykorzystywania urlopu, w tym termin jego wykorzystania. Nie ma żadnych powodów, dla którego należałoby łączyć te dwie kwestie. Z punktu widzenia nabycia prawa do urlopu nie ma znaczenia to, kiedy urlop zostanie wykorzystany – jest to odrębna kwestia.

W 2011 r. pracownik nabywa prawo do urlopu na zasadach obowiązujących w tym roku, ale skoro od 2012 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące wykorzystania zaległego urlopu – to należy je stosować do urlopu, który w 2012 r. jest urlopem zaległym. Takim właśnie urlopem zaległym w dniu 1 stycznia 2012 r. staje się urlop niewykorzystany przez pracownika w 2011 r. Zatem w tym dniu zmienia się „kwalifikacja” tego urlopu – z urlopu „zwykłego” staje się urlopem zaległym i na ten dzień (kiedy doszło do tego przekształcenia) ocenia się, jakie przepisy należy do niego stosować – w zakresie wykorzystywania urlopu. Ponieważ z ustawy nic innego nie wynika – stosować należy art. 168 k.p. w nowym brzmieniu.

Trzeba też zauważyć, że postulat przedłużenia terminu na wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego był wysuwany zarówno przez pracodawców, jak i przez pracowników. Nowe przepisy w tym zakresie były oczekiwane już od dłuższego czasu. Nie ma zatem powodu, by także z przyczyn społecznych odkładać ich stosowanie w czasie (do 2013 r.).

Nie ma zatem żadnych podstaw – ani prawnych, ani pozaprawnych – aby do urlopu zaległego w 2012 r. stosować stare przepisy dotyczące terminu wykorzystania tego urlopu.