Potrącenia z wynagrodzenia a świadczenia niepieniężne

Przeczytaj także: Zbieg egzekucji z wynagrodzenia chorobowego i zasiłku

Pytanie: Pytanie dotyczy potrąceń z wynagrodzenia pracownika przy świadczeniach niepieniężnych. Pracodawca wynajmuje dla grupy pracowników mieszkania, opłaca czynsz, media itp. Dla pracownika taka forma świadczenia stanowi dodatkowy przychód. Czy dokonując potrąceń z wynagrodzenia pracodawca powinien z podstawy potrącić również składki od przychodu świadczeń niepieniężnych? Są również sytuacje, że rozliczeń ze świadczeń dodatkowych dokonujemy listami dodatkowymi. W takiej sytuacji nie ma w ogóle możliwości dokonania potrąceń (o ile należy takowe stosować). Prosimy również o podanie przykładu ewentualnych potrąceń przy wynagrodzeniu za pracę + świadczenia niepieniężne.

Odpowiedź: Moim zdaniem egzekucji nie podlegają świadczenia niepieniężne, jakimi są świadczenia ponoszone za pracownika (czynsz za wynajem lokalu oraz opłaty za media). Wynagrodzenie pieniężne, stanowiące podstawę do dokonywania potrąceń komorniczych, netto należy pomniejszyć o podatek dochodowy i składki ZUS naliczone od świadczeń niepieniężnych i od tej kwoty dokonywać potrąceń.

1. Zajętego wynagrodzenia, poza częścią wolną, nie wolno wypłacać pracownikowi

Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zajęcie. Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.

Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.

Dla celów egzekucyjnych nie ustalono definicji wynagrodzenia za pracę. Jednak ze względu na różnorodność składników przychodu pracownika pojęcie to rozumiane jest dość szeroko. Nie tylko więc wynagrodzenie za pracę w ścisłym tego słowa znaczeniu, czyli stanowiące ekwiwalent za wykonywaną pracę, podlega zajęciu przez komornika, ale również inne, dodatkowe świadczenia związane ze stosunkiem pracy, o wynagrodzeniowym charakterze. Należności wchodzące w skład wynagrodzenia za pracę podlegają ochronie przed potrąceniami na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

2. Potrącić można świadczenia pieniężne

Moim zdaniem świadczenia o charakterze niepieniężnym, dokonywane na rzecz pracownika np. w formie usługi, nie podlegają egzekucji w omawianym trybie, co oznacza, że na poczet zadłużenia można zająć tylko świadczenia pieniężne.

Jednak dla celów podatkowych i ubezpieczeniowych świadczenia niepieniężne, jako przychody ze stosunku pracy, są, co do zasady, opodatkowane oraz oskładkowane. Pracodawca jako płatnik ma obowiązek naliczyć i pobrać od pracownika daniny z tego tytułu. Składki i podatek są ściągane z wypłaty pieniężnej pracownika.

Wobec tego, ustalając kwotę netto wynagrodzenia pieniężnego, należy odliczyć również podatek dochodowy i składki na ZUS naliczone od wartości świadczenia ponoszonego za pracownika. Są to bowiem obowiązkowe należności na rzecz budżetu państwa, które pracownik musi pokryć z własnego dochodu. Od tak ustalonego wynagrodzenia netto (pieniężnego) można dopiero dokonać potrącenia z zachowaniem kwot wolnych oraz granicy potrąceń. Natomiast wartości świadczenia niepieniężnego nie bierzemy pod uwagę.