Członek zarządu spółki z o.o. jako pełnomocnik

Przeczytaj także: Członek zarządu jako pełnomocnik spółki kapitałowej

Odmienne stanowisko można znaleźć w orzecznictwie SN i NSA, które zgodnie opowiadają się za brakiem przeciwwskazań natury prawnej do powołania specjalnym pełnomocnikiem spółki, w celu zawarcia przez spółkę umowy z jednym z członków zarządu, innego członka zarządu. Pogląd taki wyrażony został m.in. w postanowieniu SN z dnia 7 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II UZP 5/10), w którym powołane zostało obszerne orzecznictwo SN oraz NSA dopuszczające taką możliwość. SN wskazał przy tym na konieczność rozróżniania odrębnych instytucji prawnych, jakimi są organ osoby prawnej, a więc zarząd spółki z o.o. oraz pełnomocnik zgromadzenia wspólników. Kompetencje członków zarządu wynikają z przepisów ustawy oraz postanowień umowy spółki, zaś ich działania, zgodnie z art. 38 kc, są jednocześnie działaniami samej osoby prawnej, tj. spółki.

Umocowanie specjalnego pełnomocnika do działania wynika natomiast z podjętej przez zgromadzenie wspólników uchwały, zaś do działań pełnomocnika stosuje się ogólne przepisy o przedstawicielstwie, zawarte w kodeksie cywilnym. Taki pełnomocnik działa zatem w imieniu i na rzecz innej osoby (w tym wypadku spółki z o.o.), a także w granicach umocowania. Obowiązujące przepisy nie formułują szczególnych wymagań co do osoby pełnomocnika, z tym zastrzeżeniem, że tak powołany pełnomocnik do dokonania określonej czynności prawnej w imieniu i na rzecz spółki nie może równocześnie sam występować jako druga strona tejże czynności prawnej. Na przeszkodzie stoi tutaj art. 108 zd. 1 kc, zgodnie z którym pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonuje w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa, albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.

W odniesieniu do spółki akcyjnej art. 379 § 1 ksh przewiduje analogiczne zasady jej reprezentacji w umowach pomiędzy spółką akcyjną a członkiem jej zarządu oraz w sporze z nim, jak w przypadku spółki z o.o. Co ciekawe, niektórzy z komentatorów wyrażają w tym względzie odmienne poglądy w kwestii możliwości ustanowienia pełnomocnikiem zgromadzenia wspólników innego członka zarządu, na potrzeby umowy między spółką a jej członkiem zarządu, niż czynili to odnośnie spółki z o.o., pomimo analogicznych rozwiązań prawnych dla obu spółek kapitałowych.

Wszystko to sprawia, że argumentacja SN zawarta w przywołanym postanowieniu z dnia 7 kwietnia 2010 r. zasługuje na aprobatę, tym bardziej, że jak stwierdził SN ustanowienie członka zarządu spółki jej pełnomocnikiem nie powoduje ustania lub ograniczenia jego funkcji jako piastuna organu osoby prawnej, a samo udzielenie pełnomocnictwa pozostaje bez wpływu na zasady reprezentacji spółki przez jej zarząd. Tym samym udzielenie przez zgromadzenie wspólników pełnomocnictwa do reprezentacji spółki w umowie z członkiem zarządu innemu członkowi zarządu nie powoduje, że spółka jest reprezentowana przez zarząd.