Prawa konsumentów a zakupy online poza Polską

Przeczytaj także: Dropshipping: przepis na tanie i bezpieczne zakupy online

Gdy sprzedawca i nabywca nie określą prawa właściwego

Jeżeli przedsiębiorca nie kieruje swojej działalności do Polski i strony umowy nie porozumiały się odnośnie wyboru polskiego prawa, jako prawa właściwego, wówczas zastosowanie znajdzie art. 4 rozporządzenia. Przepis ten nie zapewnia szczególnej ochrony konsumentów. Odnośnie umów sprzedaży towarów, wskazany artykuł stanowi, że podlegają one prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Z kolei umowa sprzedaży towarów w drodze licytacji podlega prawu państwa, w którym odbyła się aukcja, jeżeli miejsce to można ustalić. Polski nabywca dokonując zakupu towarów od zagranicznego sprzedawcy, który nie kieruje swej działalności do Polski, musi mieć świadomość, że zasadniczo nie będzie przysługiwała mu ochrona konsumencka, taka jak w Polsce.

Cała Unia, poza Danią i Wielką Brytanią

Należy podkreślić, że wskazane zasady nie znajdują zastosowania w przypadku transakcji zawartych ze sprzedawcami mającymi siedzibę w Danii i Wielkiej Brytanii. Państwa te nie przystąpiły do rozporządzenia w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych, a tym samym w tych krajach nie znajduje ono zastosowania. Do umów zawartych z przedsiębiorcami mającymi siedzibę w tych państwach UE zastosowanie znajdą postanowienia Konwencji Rzymskiej z 19 czerwca 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych, którą w pozostałych państwach Unii Europejskiej zastąpiło rozporządzenie Rzym I.

Konwencja Rzymska podpisana została przed rozwojem Internetu i jej postanowienia nie są przystosowane do zawierania transakcji on-line. Analizując jednak jej regulacje dotyczące umów zawieranych przez konsumentów, wskazać należy dwie zasady określenia prawa właściwego. Po pierwsze, jeżeli strony umowy dokonają jego wyboru, nie może pozbawić to konsumenta ochrony gwarantowanej mu przez prawo państwa jego stałego pobytu, jeżeli przedsiębiorca kieruje swoją działalność do tego kraju. W przypadku, gdy strony nie sprecyzowały, które prawo będzie właściwe, a nabywca zawarł umowę z przedsiębiorcą kierującym działalność do państwa stałego pobytu nabywcy , wówczas prawem właściwym będzie prawo państwa pobytu nabywcy.

Ostrożnie, gdy sprzedawca jest spoza UE

Należy szczególnie ostrożnie zawierać umowy ze sprzedawcami prowadzącymi działalność w państwach niebędących członkami UE. Do takich transakcji nie znajduje zastosowania rozporządzenie Rzym I, ani Konwencja Rzymska. W obowiązującej do czerwca tego roku ustawie z dnia 12 listopada 1965 r. prawo prywatne międzynarodowe istniał art.28 umożliwiający przyjęcie, że w przypadku umów zawieranych na aukcjach on-line zastosowanie znajdują przepisy państwa, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorcy organizującego aukcje. Pozwalało to stosować postanowienia polskich ustaw konsumenckich w przypadku umów zawieranych z przedsiębiorcami spoza UE za pośrednictwem polskich serwisów aukcyjnych. W dniu 16 maja 2011 weszła jednak w życie nowelizacja tej ustawy, która usunęła wskazany przepis art. 28 nie wprowadzając alternatywnych rozwiązań.

Bartosz Maciejewski, aplikant radcowski w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k.