Kontrola Inspekcji Handlowej

Przeczytaj także: Wanienki dla dzieci pod lupą Inspekcji Handlowej. Są nieprawidłowości

I część charakterystyki Inspekcji Handlowej została przedstawiona w naszej wcześniejszej publikacji (Inspekcja Handlowa).

Zasady dotyczące kontroli przeprowadzanej przez Inspekcję oraz uprawnienia kontrolowanych przedsiębiorców zawarte są w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219, z późn. zm., dalej „ustawa o Inspekcji”) i rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o Inspekcji, jak również w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm., dalej „ustawa o swobodzie działalności gospodarczej”).

Na wstępie warto wyjaśnić, że kontrola to zespół czynności wykonywanych w toku postępowania kontrolnego przez Inspekcję w celu realizacji jej zadań i kompetencji określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych. Kontrolowanym zaś jest przedsiębiorca, którego działalność jest kontrolowana przez Inspekcję.

Inspekcja przeprowadza kontrolę legalności i rzetelności działań przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji, handlu i usług. Zadaniem Inspekcji jest również m.in. kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu w zakresie zgodności z wymaganiami określonymi w przepisach odrębnych, w tym także kontrola usług oraz kontrola produktów w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa. Swoje ustawowe zadania Inspekcja realizuje na podstawie okresowych planów kontroli, jak również przez podejmowanie kontroli nieplanowanych.

Zgodnie z ustawą o Inspekcji, kontrola jest wszczynana i przeprowadzana przez inspektorów – pracowników Inspekcji, upoważnionych do przeprowadzenia kontroli. Co do zasady kontrola jest przeprowadzana po okazaniu legitymacji służbowej przez inspektora oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, które jest wydawane przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej. Szczegółowe warunki, które powinno spełniać upoważnienie do przeprowadzania kontroli zostały wskazane w art. 13 ust. 2 ustawy o Inspekcji. Warto się z nimi zapoznać, gdyż dokument, który nie spełnia tych wymagań, nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli, a zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres wskazany w upoważnieniu.

Są jednak sytuacje, kiedy inspektor może wszcząć kontrolę bez uprzedniego doręczenia przedsiębiorcy upoważnienia do przeprowadzania kontroli, a jedynie po okazaniu legitymacji. Sytuacje takie przewidują przepisy szczególne, zaś ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wskazuje, że mogą one obejmować przypadki, gdy czynności kontrolne są niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego.

Kontrola jest z reguły przeprowadzana w obecności podmiotu kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, w miejscu i czasie faktycznego wykonywania działalności przez kontrolowanego. Wyjątkowo, za zgodą kontrolowanego, kontrola może być także realizowana w siedzibie Inspekcji, jeżeli usprawni to jej przeprowadzenie.