Wadliwy towar a prawa kupującego

Przeczytaj także: Reklamacja towaru: którą metodę wybrać?

Transakcje między przedsiębiorcami

Do sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady rzeczy. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy ruchomych wygasają po upływie roku, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. W konkretnym przypadku kupujący może jednak swoje uprawnienia stracić znacznie szybciej. Przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie. Natomiast gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego (art. 563 § 2 i 3 K.c.).

Obowiązek zbadania kupionej rzeczy może być uciążliwy, szczególnie przy kupnie dużej partii towaru. Dlatego przyjmuje się, że w takich sytuacjach należy dopuścić możliwość wyrywkowego zbadania części towaru. Żaden przepis nie daje też precyzyjnej odpowiedzi na pytanie, co kryje się pod terminem "niezwłocznie". W orzecznictwie wskazuje się, że pod tym pojęciem należy rozumieć okres maksimum czternastu dni. W okolicznościach konkretnej sprawy "niezwłoczne" zawiadomienie o wadzie oznaczać może termin nieco dłuższy lub krótszy. Dokonanie oceny w tym zakresie należy do sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 7 lutego 2008 r., sygn. akt V CSK 410/07).

Sprzedaż innym podmiotom

Trochę inaczej wygląda sprawa, gdy nie mamy do czynienia ze sprzedażą między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Jeśli przedsiębiorca sprzedał towar konsumentowi (osobie fizycznej, która nabywa rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą), nie mają zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi za wady, lecz przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Zostaną one omówione w dalszej części.

Jakie przepisy stosować do reklamowania wad w przypadku sprzedaży między osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej, albo do sprzedaży przez przedsiębiorcę podmiotowi niebędącemu przedsiębiorcą ani konsumentem? Chodzi tu o sytuację, gdy np. rzecz od przedsiębiorcy kupuje fundacja, stowarzyszenie, wspólnota mieszkaniowa. Sprzedający odpowiada za wady na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi. W zakresie zawiadomienia o wadach przewidują one, że kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia. Natomiast w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.