Regulamin programu lojalnościowego

Przeczytaj także: Programy lojalnościowe zyskują popularność

Obecnie regulaminy, jako wzorce umowne, stosowane są przede wszystkim przez przedsiębiorców świadczących usługi lub sprzedających towary za pośrednictwem Internetu (co wynika wprost z regulacji ustawowych), w przypadku świadczenia usług lub sprzedaży towarów w sytuacji gdy klient jedynie przystępuje do umowy (umowy rachunku bankowego, umowy ubezpieczeniowe, umowy z zakresu użyteczności publicznej) oraz dla celów programów lojalnościowych, zarówno w handlu elektronicznym jak i konwencjonalnym. Wykorzystanie regulaminów wynika w tym wypadku z konieczności jednostronnego uregulowania praw i obowiązków obu stron umowy. Sama umowa zostaje zawarta bowiem po zaakceptowaniu przez klienta warunków danego sklepu internetowego, danego banku czy ubezpieczyciela lub programu lojalnościowego, bez żadnej aktywności po stronie sprzedawcy. Sytuacja taka została wymuszona przez zasady obrotu, gdyż usługi objęte regulaminem skierowane są do nieograniczonego kręgu adresatów, a sprzedawca nie ma żadnej kontroli nad tym, kto zdecyduje się skorzystać z jego oferty. Konieczność kontroli poszczególnych postanowień regulaminów ze względu na to, czy nie naruszają one interesów konsumentów, może zatem rodzić poważne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Zasadniczo kontrolę nad postanowieniami regulaminów można podzielić na kontrolę abstrakcyjną i indywidualną. W przypadku kontroli indywidualnej polega ona na kwestionowaniu przed sądem obowiązywania konkretnego zapisu regulaminu, co dokonywane jest w ramach innej sprawy (np. w ramach postępowania o wykonanie umowy lub o zapłatę). Tego rodzaju postępowania dotyczą jednak indywidualnych stosunków prawnych i mają skutek jedynie pomiędzy stronami danego sporu. Biorąc pod uwagę jak rzadkie są indywidualne spory ze stosunku związanego z programem lojalnościowym, kwestia ta ma małe znaczenie dla przedsiębiorców.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku abstrakcyjnej kontroli wzorców. Realizowana jest ona przez złożenie pozwu do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie postanowień regulaminu za niedozwolone (naruszające interesy konsumentów). W przypadku kontroli abstrakcyjnej duże znaczenie ma fakt, że kontrola ta może być realizowana przez wszystkie podmioty, które potencjalnie mogłyby być objęte postanowieniami danego regulaminu. W praktyce oznacza to prawie każdego konsumenta. W przypadku uznania postanowienia za niedozwolone zostaje ono wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, a przedsiębiorca je stosujący zostaje obciążony kosztami procesu. W związku z tak szeroko ujętą legitymacją procesową doszło do wyspecjalizowania się pewnych podmiotów, które niejako „profesjonalnie” zajmują się przeczesywaniem ogólnie dostępnych regulaminów w poszukiwaniu klauzul niedozwolonych i składaniem pozwów przeciwko przedsiębiorcom. Jednocześnie należy wskazać, że sam fakt zaprzestania stosowania danego wzorca po rozpoczęciu postępowania nie wpływa na możliwość wydania wyroku i nie zwalnia przedsiębiorcy z odpowiedzialności.