Równe traktowanie w zatrudnieniu

Przeczytaj także: Równe traktowanie w zatrudnieniu

Ograniczenia

Istnieją jednak sytuacje, w których twoje prawo do swobodnego wyboru jest nieco ograniczone. Dotyczy to np. sytuacji, w których w przedsiębiorstwie istnieją umowy zbiorowe ograniczające to prawo. Poza tym, w przypadku gdy zwolniłeś pracownika ze względu na likwidację stanowiska, a stanowisko to zostanie po jakimś czasie przywrócone, to ten zwolniony pracownik w niektórych sytuacjach będzie miał pierwszeństwo w zatrudnieniu.

Podczas rekrutacji należy także przestrzegać regulacji prawnych mających zapobiegać dyskryminacji pracowników i sprzyjać równouprawnieniu kobiet i mężczyzn. Piszemy o tym w dalszym ciągu tego artykułu.

Pierwszeństwo zatrudnienia

W przypadku, gdy wypowiedziałeś umowę pracownikowi ze względu na likwidację stanowiska w ramach grupowego zwolnienia, pracownik ten ma pierwszeństwo w zatrudnieniu w sytuacji, gdy ponownie przywrócisz to stanowisko „do życia”, a pracownik w ciągu roku od dnia rozwiązania umowy zgłosi chęć do powrotu na to stanowisko. Pierwszeństwo zwolnionego pracownika obowiązuje przez okres 15 miesięcy od momentu rozwiązania umowy o pracę. Po tym okresie masz prawo zatrudnić dowolnego pracownika na przywróconym stanowisku.

Reguła pierwszeństwa zatrudnienia nie obowiązuje w przypadku zwolnienia pracownika z innych powodów niż związane z likwidacją stanowiska.

Dyskryminacja

W Polsce niedopuszczalna jest dyskryminacja w miejscu pracy ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie i orientację seksualną. Poza tym pracownik lub kandydat na pracownika nie może być traktowany gorzej od innych ze względu na rodzaj umowy o pracę (umowa na czas określony lub nieokreślony), ani ze względu na wymiar czasu pracy (cały etat, pół etatu itp.).

Dyskryminacja – co to takiego

Dyskryminacja to mniej korzystne traktowanie jednego pracownika od drugiego w porównywalnej sytuacji (dyskryminacja bezpośrednia). Może to być także wyróżnianie jednej grupy pracowników poprzez pozornie neutralne decyzje (dyskryminacja pośrednia). Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania, dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych itp.

Przejawem dyskryminacji są także:

• działania zachęcające inną osobę do naruszania zasady równego traktowania,
• zachowania naruszające godność, poniżające lub upokarzające pracownika, np. molestowanie seksualne lub mobbing.

Obiektywne powody

Jeśli zdarzy się, że odmówisz komuś nawiązania stosunku pracy, pominiesz kogoś przy awansie lub niekorzystnie ukształtujesz wynagrodzenie i inne warunki zatrudnienia, musisz umieć wykazać, że kierowałeś się obiektywnymi powodami – w innym wypadku możesz zostać posądzony o dyskryminację.

Czasem trudno jednoznacznie stwierdzić, czy dane działanie lub decyzja są przejawem dyskryminacji. W dalszej części piszemy o działaniach, które nie naruszają zasady równego traktowania, mimo że preferują niektóre grupy społeczne.

Dyskryminacja ze względu na płeć

Dyskryminacja ze względu na płeć to nietolerancja wobec kobiet tylko dlatego, że są kobietami, lub wobec mężczyzn tylko dlatego, że są mężczyznami. Oczywiście wciąż więcej niesprawiedliwości na rynku pracy doświadczają kobiety, lecz coraz częściej ofiarami dyskryminacji pada również płeć męska. Może się to np. przejawiać w niechętnym udzielaniu urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego ojcom.

Twoją rolą jako pracodawcy jest dopilnowanie, aby w trakcie procesu rekrutacyjnego w twojej firmie nie sugerowano się kryterium płci. Wyjątek stanowią sytuacje, w których przedstawiciele danej płci mają generalnie większe predyspozycje do pracy na danym stanowisku. Na przykład mężczyźni posiadają z reguły większą siłę fizyczną i oczywiste jest, że przy poszukiwaniu pracowników do pracy w charakterze górnika pracodawca będzie wolał zatrudnić mężczyznę niż kobietę.