E-sąd: elektroniczne postępowanie upominawcze

Przeczytaj także: Nadanie klauzuli wykonalności

Zostało ono wprowadzone jako odrębne postępowanie w sprawach, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. W ramach EPU sprawy rozpatrywane są przez tzw. e-sądy.

Pierwszy e-sąd rozpoczął swoje funkcjonowanie 4 stycznia 2010 r. jako XVI Wydział Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie. Chociaż ma on w istocie siedzibę tak jak tradycyjny sąd (jego siedziba mieści się przy ul. Bocznej Lubomelskiej 13), jednak nie posiada klasycznej wokandy i nie odbywają się w nim tradycyjne posiedzenia sądowe. Zgodnie bowiem z istotą i celem wprowadzenia EPU wszystkie czynności procesowe odbywają się tylko i wyłącznie w formie elektronicznej. Zarówno nakaz zapłaty, jak również klauzula wykonalności wydane w elektronicznym postępowaniu upominawczym mają wyłącznie postać elektroniczną i są dostępne jedynie w systemie teleinformatycznym na stronie e-sądu (www.e-sad.gov.pl ).

Dostęp do nakazu zapłaty wydanego w EPU można uzyskać jedynie po podaniu unikalnego 20-znakowego kodu, który umieszczony jest w lewym górnym rogu wydruku weryfikacyjnego – sporządzonego przez system e-sądu. Wszelka wymiana korespondencji z e-sądem także nie odbywa się w tradycyjny sposób, a poprzez specjalną skrzynkę poczty elektronicznej, która zakładana jest na potrzeby konkretnego postępowania. Archiwizacja dokumentów przez e-sąd również dokonywana jest w formie elektronicznej, w związku z tym akta papierowe w ogóle nie są prowadzone. Zamiast sali rozpraw, w siedzibie e-sądu znajdują się jedynie pokoje referendarzy, którzy rozpatrują poszczególne sprawy, wydając nakazy zapłaty i następnie wprowadzając je do systemu informatycznego. Dzięki specjalnemu systemowi EPU sędziowie/referendarze po zalogowaniu się do swojej aplikacji mogą zarządzać wszystkimi sprawami, które zostały im przydzielone.

Procedura wnoszenia sprawy przez EPU jest stosunkowo prosta nawet dla osoby występującej bez profesjonalnego pełnomocnika. Powód, wnoszący pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym musi wpierw zalogować się stronie internetowej e-sądu (www.e-sad.gov.pl), podać swoje dane i wypełnić interaktywny formularz (z podpowiedziami odnośnie sposobu wypełnienia). Założenie konta użytkownika przez osobę fizyczną jest stosunkowo szybkie a uruchomienie jego pełnej funkcjonalności uzyskuje się po pozytywnej weryfikacji danych osobowych w bazie PESEL. Obecnie weryfikacja ta trwa średnio 2-3 dni.

Po założeniu konta i wypełnieniu formularza pozwu powód musi wnieść stosowną opłatę sądową, która w e-postępowaniu wynosi ¼ opłaty w zwykłym postępowaniu sądowym, czyli ¼ z 5% wartości przedmiotu sporu, nie mniej jednak niż 30 złotych. Uiszczenie opłaty sądowej musi nastąpić przelewem internetowym za pośrednictwem systemu płatności elektronicznych e-Card. Firma e-Card pobiera od płatnika dodatkową opłatę manipulacyjną (tabela opłat znajduje się na stronie internetowej e-sądu). Jeżeli płatność zostanie dokonana, system otrzymuje informację o jej wykonaniu i rozpoczyna się proces wprowadzenia sprawy do systemu. Chwila potwierdzenia wpłaty jest zatem datą złożenia sprawy w e-sądzie. Dopiero wówczas zostaje ona rozpisana w repertorium i nadaje się jej odpowiednią sygnaturę akt.

Po złożeniu pozwu identyfikacja powoda następuje każdorazowo poprzez podany przez niego przy rejestracji login i hasło. Po wejściu do systemu e-sądu powód uzyskuje możliwość dostępu do elektronicznych dokumentów sprawy i śledzenia jej przebiegu. Dzięki temu, po złożeniu pozwu komunikacja między powodem i e-sądem odbywa się wyłącznie w formie elektronicznej. Jedynie pozwany może dokonywać w tradycyjny sposób komunikacji w sądem tj. w formie zwykłej pisemnej, chyba że zechce on również złożyć pismo procesowe drogą elektroniczną – wówczas dokonuje on tego tak samo jak powód.

EPU pozwala na szybsze wyegzekwowanie należnych pieniędzy od dłużników. Dzieje się tak ponieważ nakaz zapłaty wydawany jest w kilka dni po wpłynięciu sprawy do e-sądu, zaś tytuł wykonawczy, dostępny jest niemalże od razu po nałożeniu klauzuli wykonalności przez e-sąd i może być już w kilka godzin później skierowany do egzekucji. Co istotne, elektroniczne postępowanie upominawcze odbywa się szybciej i sprawniej, co pozwala na znaczne zaoszczędzenie czasu.

Prowadzenie sprawy w trybie elektronicznym ogranicza zbędną biurokrację i jest zdecydowanie wygodniejsze dla powoda, bowiem nie musi on dołączać do pozwu dokumentów na potwierdzenie swoich twierdzeń (np. faktur, umów, ugód itp.) – wystarczy, że dokonana jedynie ich opisu. Podobnie jest w przypadku pełnomocnictw, bowiem w elektronicznym postępowaniu upominawczym pełnomocnik nie dołącza swojego pełnomocnictwa do sprawy, ale powołuje się na nie, wskazując datę jego udzielenia, zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87 k.p.c. Powinien on wskazać zatem, czy pełnomocnictwo ma charakter procesowy, czy ogólny, czy też ma ograniczony zakres oraz czy pełnomocnik posiada kompetencje pełnomocnika procesowego, o których mowa w art. 87 k.p.c. Co ciekawe, w EPU pełnomocnictwa, inaczej niż w przypadku tradycyjnego postępowania, nie opłaca się.