Osobne potrącenie dla wynagrodzenia i odprawy

Przeczytaj także: Zajęcie komornicze a wypłata pensji za dwa miesiące

Kiedy oprócz pensji trzeba wypłacić odprawę?

W miesiącu, w którym następuje rozwiązanie stosunku pracy, w ramach jednej wypłaty pracownik może otrzymać nie tylko wynagrodzenie za pracę. Oprócz pensji zasadniczej czeka na niego zazwyczaj ekwiwalent za niewykorzystany urlop i, w zależności od okoliczności, różnego rodzaju odprawy. Odchodzący pracownik może np. otrzymać odprawę przewidzianą przez tzw. ustawę o zwolnieniach grupowych czy odprawę emerytalno-rentową. Niekiedy wypłacana jest też nagroda jubileuszowa.

Wszystkie te świadczenia płacowe zaliczane są do szeroko rozumianego wynagrodzenia za pracę. Jest to istotne ustalenie, ponieważ przesądza o tym, że potrącenia z takich świadczeń powinny być dokonywane z uwzględnieniem przepisów dotyczących potrąceń z wynagrodzenia rozumianego w sensie ścisłym (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r., sygn. akt I PK 217/03). Celem tych przepisów jest nie tylko umożliwienie pracodawcom realizacji zajęcia skierowanego do wynagrodzenia za pracę, ale również ochrona tego wynagrodzenia przed nadmiernymi potrąceniami. Ochronę tę zapewnia przestrzeganie przy potrąceniach górnej granicy potrąceń oraz stosowanie kwoty wolnej od potrąceń (z wyjątkiem potrąceń alimentacyjnych).

Dopuszczalność dokonywania potrąceń z takich świadczeń jak odprawa emerytalno-rentowa czy nagroda jubileuszowa nie rozstrzyga jednak wątpliwości co do metodyki postępowania w tym przypadku. Pracodawca, który ma do czynienia z potrąceniami niealimentacyjnymi musi m.in. ustalić kwotę wolną. Zachodzi jednak pytanie, czy podstawą do takiego ustalenia ma być suma wynagrodzenia zasadniczego i dodatkowych świadczeń typu odprawa czy też ustaleń tych (oraz samych potrąceń) należy dokonywać oddzielnie. Ponieważ przepisy Kodeksu pracy nie regulują tej kwestii, stanowisko w sprawie zajął Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (znak pisma: DPR-III-079-680/ZN/07). Ocenił on, iż w przypadku wypłaty w tym samym miesiącu obok wynagrodzenia za pracę świadczeń z innego tytułu prawnego, w tym właśnie odpraw, zasady i warunki dokonywania potrąceń mają zastosowanie do każdego z tych świadczeń odrębnie.

Oznacza to, że pracodawca powinien ustalić wielkości dopuszczalnego potrącenia osobno dla wynagrodzenia za pracę i osobno dla odprawy czy nagrody jubileuszowej oraz zastosować dwie kwoty wolne. W konsekwencji będziemy mieli do czynienia z dwoma, a nawet więcej potrąceniami, w zależności od tego, ile dodatkowych świadczeń typu odprawa czy nagroda jubileuszowa będzie wypłaconych pracownikowi przy wynagrodzeniu zasadniczym.

Pracodawca odpowiada za szkodę wierzyciela wynikłą z niedokonania potrącenia lub jego zaniżenia.

Potrącenie łączne w dwóch etapach

W zdecydowanej większości firm wypłata następuje raz w miesiącu. Czasami zdarza się jednak, że dokonuje się dodatkowej wypłaty w trakcie miesiąca - zazwyczaj w zakresie określonego składnika wynagrodzenia, który przysługuje za okres dłuższy niż miesiąc. Takie sytuacje w kontekście dokonywania potrąceń są wyraźnie uregulowane w art. 87 § 8 Kodeksu pracy. Stanowi on, że potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki.