Rekompensata za zmarnowany urlop

Przeczytaj także: Reklamacja wczasów i wycieczki

Rekompensata za zmarnowany urlop

W uchwale z dnia 19 listopada 2010 r. (sygn. akt III CZP 79/10) Sąd Najwyższy uznał, że art. 11a ust. 1 ustawy o usługach turystycznych może być podstawą odpowiedzialności organizatora turystyki za szkodę niemajątkową klienta w postaci tzw. zmarnowanego urlopu. Zgodnie z tym przepisem organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie działaniem lub zaniechaniem klienta, działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, albo siłą wyższą.

Niematerialny charakter szkody w postaci "zmarnowanego urlopu" nie może budzić wątpliwości, gdyż w majątku poszkodowanego nie dochodzi z tego tytułu do jakiegokolwiek uszczerbku. Jest poza tym oczywiste - wskazał SN - że przyjemność oczekiwana w związku z podróżą (urlopem), a nieuzyskana w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zawartej umowy, pozostaje wyłącznie w sferze wrażeń i uczuć.

Wykładnia zgodna z dyrektywą

Wcześniej brakowało stanowiska Sądu Najwyższego w tej kwestii, które przecinałoby pojawiające się wątpliwości i niejednolitość orzeczniczą w zakresie roszczeń klientów biur podróży o zadośćuczynienie za spowodowaną przez nich utratę lub umniejszenie przyjemności z wczasów czy wycieczek. Nierzadko sądy powszechne uznawały, że żądanie odszkodowania (zadośćuczynienia) za utracony wypoczynek nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawnych oraz że zadośćuczynienia nie można dochodzić na podstawie umowy.

Jednakże po implementacji w ustawie o usługach turystycznych dyrektywy 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (Dz. UE 90/150) sytuacja osób korzystających z ofert biur podróży zaczęła się poprawiać. Wydanie dyrektywy zobowiązało Polskę do pełnej transpozycji jej treści do porządku krajowego, który w tym wypadku został spełniony przez nowelizację przepisów.

Wprawdzie w polskim prawie w dalszym ciągu próżno szukać przepisu, który wprost i jednoznacznie regulowałby roszczenia o zadośćuczynienie za zmarnowany urlop czy utratę względnie zmniejszenie przyjemności z wczasów (wycieczki), jednak kluczowe znaczenie miała interpretacja pojęcia "szkody" z art. 5 dyrektywy dokonana przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu z dnia 12 marca 2002 r. (C-168/00) w sprawie Simone Leitner przeciwko TUI Deutschland GmbH & Co. KG.

Klienci polskich biur podróży również mają możliwość domagania się odszkodowania (zadośćuczynienia) za szkodę niemajątkową, jaką jest utrata przyjemności z wykupionego pobytu wakacyjnego.

Odpowiednikiem art. 5 wspomnianej dyrektywy jest art. 11a naszej ustawy o usługach turystycznych. Skoro więc Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdza, że ten pierwszy należy interpretować jako przyznający co do zasady konsumentom prawo do zadośćuczynienia za szkodę niematerialną wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania usług stanowiących zorganizowane wakacje, to i podobnie należy wykładać przepis dokonujący jego transpozycji.