Prowadzenie robót budowlanych przy lotniskach

Przeczytaj także: Przekazanie terenu budowy

Ograniczenia wynikające z przepisów lotniczych determinują nie tylko parametry wznoszonego obiektu budowlanego, ale mogą też mieć istotny wpływ na sposób prowadzenia robót budowlanych. Zgodnie z generalną regułą, jaką wprowadza art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2002 r. Prawo lotnicze, obiekty budowlane i obiekty naturalne w otoczeniu lotniska nie mogą stanowić zagrożenia dla startujących i lądujących statków powietrznych. Szczegółowe wymogi w tym zakresie określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska. Wprowadza ono tzw. powierzchnie ograniczające, w których ustalone zostały dopuszczalne gabaryty zabudowy i obiektów naturalnych (§ 2). Tym samym, obiekty znajdujące się w pobliżu lotnisk nie powinny przekraczać dopuszczalnych gabarytów.

Nawet gdy planowany obiekt budowlany nie przekracza powierzchni ograniczających, pojawić się może problem używanych do prowadzenia robót maszyn budowlanych lub innych urządzeń (np. dźwigów samojezdnych), przekraczających swoimi gabarytami powierzchnie ograniczające. Nie oznacza to jednak, iż nie jest dozwolone używanie takich maszyn lub urządzeń. W przypadku przekroczenia powierzchni ograniczających istnieje jednak możliwość ich używania. Zgodnie bowiem z § 6 rozporządzenia w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego albo organ nadzoru nad lotnictwem wojskowym (w zależności od rodzaju lotniska), może,w przypadkach niepowodujących powstania zagrożenia dla bezpieczeństwa statków powietrznych, udzielić zgody na odstąpienie od określonych w rozporządzeniu wymogów dotyczących powierzchni ograniczających.

Należy jednak zwrócić uwagę, iż w przypadku maszyn budowlanych i urządzeń istnieją pewne wątpliwości interpretacyjne co do uznania ich za budowle (budowle stanowią jedną z kategorii obiektów budowlanych). Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 3) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane jedną z przesłanek uznania danego obiektu za budowlę jest jego trwałe związanie z gruntem. Tymczasem w przypadku takich urządzeń, jak np. dźwigi samojezdne problematyczne jest uznanie ich za trwale związanych z gruntem. Praktyczne trudności w stosowaniu powyższych przepisów potwierdzają wydarzenia, jakie niedawno miały miejsce w jednym z międzynarodowych portów lotniczych, gdzie organ nadzoru budowlanego nakazał wstrzymanie prac przy użyciu dźwigu samojezdnego, którego ramię przy prowadzeniu robót mogło przekraczać dopuszczalne powierzchnie ograniczające.

Powyższy problem pojawić się może m. in. w sytuacji, gdy pozwolenie na budowę nie zawiera szczególnych ograniczeń dla inwestora co do prowadzenia robót budowlanych. Stosownie do art. art. 36 ust. 1 pkt 1) Prawa budowlanego w decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ w razie potrzeby określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych. Organy wydające pozwolenia na budowę nie zawsze jednak nakładają na inwestora obowiązek przestrzegania szczególnych warunków prowadzenia robót budowlanych. Może się więc zdarzyć, iż zgodnie z pozwoleniem na budowę inwestor prowadzić może roboty budowlane bez jakichkolwiek ograniczeń, mimo że przepisy prawa lotniczego nakładać będą na niego wskazane powyżej ograniczenia w ich prowadzeniu.

W pewnych okolicznościach korzystanie z urządzeń lub maszyn przekraczających powierzchnie ograniczające może prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej wykonawcy robót. Taka sytuacja miałaby miejsce w przypadku, gdyby przekroczenie powierzchni ograniczających, np. przez za wysoki dźwig, spowodowało zagrożenie dla ruchu lotniczego, a zarządzający lotniskiem zmuszony byłby do wstrzymania ruchu statków powietrznych. Brak ograniczenia sposobu prowadzenia robót budowlanych w pozwoleniu na budowę nie zwalniałby wykonawcy z ewentualnej odpowiedzialności deliktowej, albowiem wykonawca, nie posiadając decyzji o odstąpieniu od wymogów dotyczących powierzchni ograniczających, naruszałby przepisy rozporządzenia w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska. Wreszcie naruszenie przepisów rozporządzenia w sprawie warunków, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska skutkować może także odpowiedzialnością karną.

Inwestorzy winni mieć na względzie także obowiązek wynikający, z art. 87 ust. 2 ustawy Prawo lotnicze, zgodnie z którym obiekty budowlane i obiekty naturalne stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu statków powietrznych (przeszkody lotnicze) powinny być niezwłocznie zgłoszone Prezesowi Urzędu i oznakowane.