Umowa przedwstępna w praktyce gospodarczej

Przeczytaj także: Czym jest umowa przedwstępna?

Umowa przedwstępna należy do instytucji prawa zobowiązaniowego i wywołuje skutki prawne o charakterze rozporządzającym i zobowiązującym. Jest to instytucja przygotowująca zawarcie właściwej umowy między stronami. Jej treścią jest zobowiązanie do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy stanowczej (art. 389 KC).

Świadczenie wynikające z umowy przedwstępnej polega na złożeniu w przyszłości odpowiedniego oświadczenia woli oraz podjęciu innych czynności potrzebnych do zawarcia umowy stanowczej. Innymi słowy konsekwencją zawarcia mowy przedwstępnej powinno być zawarcie umowy w niej przyrzeczonej.

To, czy dana czynność prawna jest umową przedwstępną, czy ma inny charakter, wynika z wykładni dokonanej zgodnie z zasadami prawa cywilnego. Tłumacząc tę umowę należy uwzględnić okoliczności złożenia oświadczenia woli, a w szczególności zgodny zamiar stron i cel umowy.

Należy pamiętać, że umowa przedwstępna to nie to samo co umowa zobowiązująca do dokonania jakiegoś rozporządzenia. Każda z tych umów służy realizacji innego celu społeczno-gospodarczego. Umowa przedwstępna jest czynnością prawną pomocniczą, przygotowującą i zabezpieczającą zawarcie stanowczej umowy między stronami, stwarzając jedynie obowiązek zawarcia oznaczonej umowy. Bardzo często też strony przewidują w umowie przedwstępnej konsekwencje uchylania się przez drugą stronę od zawarcia umowy przyrzeczonej.

Elementy umowy przedwstępnej

Przesłanką ważności umowy przedwstępnej jest określenie w jej treści istotnych postanowień (tzw. essentialia negotii) umowy przyrzeczonej. Należą do nich: typ umowy przyrzeczonej oraz w zależności od rodzaju umowy - jej przedmiot. Ponadto umowa przedwstępna powinna wskazywać termin, w którym umowa stanowcza ma być zawarta (art. 389 KC). Termin ten strony mogą zmieniać w drodze umowy, ale niedopuszczalne jest przedłużenie terminu zawarcia umowy przyrzeczonej w umowie przedwstępnej na czas nieoznaczony.

Aby umowa przedwstępna była ważna, nie jest wymagana jakaś specyficzna forma. Dla celów dowodowych (ad probationem), powinna ona mieć zwykłą formę pisemną (art. 75 § 1 KC).