Świadectwo pracy zbiorcze lub jednorazowe

Przeczytaj także: "Zbiorcze" świadectwo pracy

Świadectwo pracy za dwa lata

Z dniem 21 marca 2011 r. zaczęły obowiązywać zmiany w zakresie zasad wydawania świadectwa pracy, wprowadzone nowelizacją Kodeksu pracy. Pozostawiając generalny obowiązek wydawania świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, ustawodawca znacznie zmodyfikował reguły jego wystawiania w przypadku zatrudnienia terminowego.

W stanie prawnym obowiązującym przed zmianą, pracodawca był zobowiązany wydać świadectwo pracy w każdym przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, a wyjątek od tego wymogu był tylko jeden. Dotyczył on sytuacji, w której następowało rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o pracę, a następną umowę z tym samym pracownikiem nawiązywano bezpośrednio po zakończeniu starej umowy. W takim przypadku pracodawca miał obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy tylko na jego żądanie.

Po nowelizacji te dość proste zasady wydawania świadectwa pracy uległy skomplikowaniu, w związku z wprowadzeniem tzw. zbiorczego świadectwa pracy i określeniem terminów jego sporządzenia.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 97 § 1 ¹ K.p. w przypadku gdy pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi zbiorcze świadectwo pracy. Jego zakresem powinny być objęte zakończone okresy zatrudnienia na podstawie wskazanych umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, ustalając ten termin od zawarcia pierwszej z nich. Zbiorcze świadectwo co do zasady wydawane jest w dniu, w którym upływa okres 24 miesięcy zatrudniania pracownika na podstawie następujących po sobie umów terminowych. Jeżeli jednak rozwiązanie lub wygaśnięcie terminowej umowy o pracę nawiązanej przed upływem 24 miesięcy przypadnie po upływie tego terminu, świadectwo pracy trzeba będzie wydać w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia takiej umowy (patrz przykład).

Trzeba podkreślić, że przepisy nowelizujące nie pozbawiły pracownika prawa do żądania wydania świadectwa pracy każdorazowo po zakończeniu danej umowy. Może on też żądać wydania świadectwa pracy dotyczącego łącznego okresu zatrudnienia na podstawie takich umów, które miało miejsce przed zgłoszeniem wspomnianego żądania. Pracodawca jest związany wnioskiem pracownika, który powinien być złożony w formie pisemnej oraz zobowiązany wydać świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia jego złożenia.

Trzeba podkreślić, że omawiane zasady wydawania świadectwa pracy dotyczą tylko umów o pracę zawartych od 21 marca 2011 r.

Musi wystąpić ciąg umów

W przypadku zatrudniania pracownika na podstawie umów terminowych pracodawca ma jedynie obowiązek wydać zbiorcze świadectwo pracy. Jednak w tym celu musi wystąpić ciąg umów terminowych, tj. umowy na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. W praktyce nie zawsze jednak wskazane umowy następują jedna po drugiej. Może się pojawić pytanie, jak ma postąpić pracodawca w sytuacji, kiedy umowa na czas nieokreślony "przedziela" umowy terminowe lub rozpoczyna ciąg takich umów. Czy w ogóle występują wtedy przesłanki do wydania zbiorczego świadectwa?

W tej kwestii, wobec niejednoznacznego brzmienia nowych przepisów, w piśmiennictwie z zakresu prawa pracy formułowane były różne i często sprzeczne stanowiska. Biorąc pod uwagę literalne znaczenie art. 97 § 1¹ K.p. należałoby uznać, że w sytuacji, gdy nie występuje ciąg umów terminowych, bo np. po umowie na czas określony następuje umowa na czas nieokreślony lub umowa na czas nieokreślony występuje między umowami o charakterze terminowym, wówczas świadectwo pracy należy wydać po każdej z tych umów. W takim przypadku nie są bowiem spełnione przesłanki z art. 97 § 1¹ K.p. wymagające wystąpienia wyłącznie umów terminowych.