Co powinna zawierać umowa franczyzowa?

Przeczytaj także: 7 pytań, które warto zadać franczyzodawcy

Umowa franczyzy jest zaliczana do umów nienazwanych i nie jest uregulowana przepisami prawa cywilnego. Minimalne jej warunki zawiera jednak Europejski Kodeks Etyczny Franczyzy, który jest stosowany przez firmy wchodzące w skład Polskiej Organizacji Franczyzodawców. Ze względu na różnorodność podmiotów działających w systemie franczyzowym i odrębności w funkcjonowaniu poszczególnych franczyzodawców nie da się określić modelu takiej umowy. Jednakże przedsiębiorcy pragnący rozpocząć współpracę w ramach tego systemu powinni mieć na uwadze, iż umowa powinna zabezpieczać interesy obu stron umowy – zarówno franczyzobiorcy, jak i franczyzodawcy.

W prawidłowo skonstruowanej umowie franczyzowej powinny znaleźć się wszystkie najważniejsze prawa i procedury, w ramach których strony będą współpracować. Dla franczyzobiorcy niezwykle ważnym w tej kwestii elementem jest licencja. To właśnie ona uprawnia bowiem franczyzobiorcę do prowadzenia działalności gospodarczej pod marką (znak towarowy podlegający ochronie prawnej) franczyzodawcy i do wykorzystania jego know-how. Zdobycie licencji to zatem podstawa pakietu franczyzowego, którego uzyskanie równoznaczne jest z możliwością wykorzystania kompleksowej koncepcji prowadzenia działalności, oferowanej przez franczyzodawcę.

W ramach licencji franczyzowej oprócz marki i know-how wchodzi często także tzw. podręcznik operacyjny, który zawiera spis zasad, według których franczyzobiorca ma prowadzić swoją działalność zgodnie z wolą franczyzodawcy. Podręcznik ten musi być na tyle szczegółowy, aby franczyzobiorca mógł dokładnie odzwierciedlić koncepcję prowadzenia danej działalności. Powinien on zawierać w szczególności: charakterystykę systemu franczyzowego danej firmy i filozofię prowadzenia działalności gospodarczej franczyzodawcy, opis wyposażenia i technologii, a także wszystkich procedur organizacyjnych niezbędnych do jego funkcjonowania.

Franczyzobiorca powinien dopilnować, aby w umowie zostało jasno i klarownie opisane, w jaki sposób uzyskuje on licencję i jakie prawa wiążą się z jej posiadaniem i wykorzystywaniem. Ważne jest także, aby umowa zawierała określenie wszelkich obowiązków, jakie zostaną na niego nałożone, w tym w szczególności dotyczących opłat, kontroli, zakazów konkurencji, działania dla dobrego imienia marki ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, obowiązków związanych z przestrzeganiem planu rozwoju i ekspansji firmy, itp.
Dla franczyzodawcy z kolei, sprawą najważniejszą są opłaty, jakie będzie wnosił na jego rzecz franczyzobiorca. Stąd, dla zabezpieczenia jego praw, opłaty powinny zostać szczegółowo opisane w umowie ze wskazaniem z jakich tytułów franczyzodawca może je pobierać (np. opłata wstępna za udzielenie licencji i kolejne okresowe np. miesięczne z tytułu korzystania z niej), a także w jakich wysokościach i terminach mają one być uiszczane. Powyższe kwestie są niezwykle ważne bowiem to właśnie one stanowią najczęściej pole negocjacji pomiędzy przedsiębiorcami.

W przypadku franczyzy udzielanej dla lub przez zagranicznego przedsiębiorcę ważne będą również kwestie dotyczące wyboru prawa właściwego dla umowy franczyzowej, bowiem w przypadku jakichkolwiek sporów interpretacja jej postanowień będzie następowała według tego prawa, które strony uznały za wiążące.