Czy można ścigać Facebook za naruszenie praw?

Przeczytaj także: Fałszywy fan-page

W przypadku, gdy uznamy, że nasze prawa zostały naruszone (np. poprzez naruszenie naszego wizerunku, dobrego imienia, praw autorskich itp.) przede wszystkim należy ustalić osobę naruszyciela. W grę wchodzić będą zasadniczo dwa podmioty: inny użytkownik Facebooka, który narusza nasze prawa lub też sam Facebook - podmioty zarządzające portalem, które decydują o zamieszczonych na nim treściach.

W przypadku, gdy naruszenia dopuszcza się użytkownik Facebook-a poszkodowany zawsze może skierować przeciwko niemu swoje roszczenia. Do dochodzenia tych roszczeń będą mieć zastosowanie ogólne zasady dotyczące jurysdykcji, a określenie sądu i prawa właściwego zależeć będzie od obywatelstwa tych osób. W sytuacji, gdy obie strony będą obywatelami polskimi nie będzie wątpliwości, że zastosowanie będzie mieć prawo polskie, a właściwe do rozpoznania sprawy będą sądy krajowe. W takim wypadku Facebook jest bowiem jedynie niejako „miejscem” popełnienia deliktu, które co do zasady nie będzie miało wpływu na właściwość krajową.

Sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdy za naruszenie odpowiedzialny jest sam Facebook. W przypadku, gdy Facebook narusza nasze prawa, w pierwszej kolejności należy zgłosić ten problem administratorowi Facebook-a. Zgłoszenie jest konieczne, gdyż service provider, czyli dostawca usługi internetowej, odpowiada za przechowywane treści, jeśli wie o ich bezprawności. Jeżeli zawiadomienie o naruszeniu nie odniosło pożądanych rezultatów, konieczne jest podjęcie dalszych kroków, zmierzających do ochrony naruszonych praw.

W takim wypadku należy przede wszystkim rozróżnić dwie sytuacje. Inaczej kształtować się będzie sytuacja konsumenta, a inaczej przedsiębiorców. W swoim regulaminie świadczenia usługi Facebook wskazuje, że sądem właściwym dla rozstrzygania wszelkich sporów związanych z usługą jest sąd właściwy dla okręgu Santa Clara, a zastosowanie ma prawo stanu Kalifornia. Jest to klasyczna klauzula wyboru prawa i sądu właściwego, dlatego należy pamiętać, że wyrażając zgodę na regulamin Facebook-a, użytkownik zgadza się również na zastosowanie tej klauzuli. We wszystkich swoich oświadczeniach Facebook zdecydowanie broni wskazanej zasady i kwestionuje możliwość pociągania go do odpowiedzialności przed polskimi sądami lub organami, oraz możliwość zastosowania do zawieranych z nim umów prawa polskiego. – mówi Agata Kowalska Partner w Kancelarii Chabasiewicz Kowalska i Partnerzy.

Należy wskazać, że stanowisko Facebook-a jest bardzo wątpliwe w sytuacji, gdy stroną umowy jest konsument. Konsument jest bowiem szczególnie chroniony zarówno w prawie polskim jak i w regulacjach Unii Europejskiej, a minimalny zakres ochrony konsumenta nie może zostać ograniczony.

Również polski ustawodawca wyraźnie wskazuje, że przez wybór prawa obcego strony nie mogą pozbawić konsumenta ochrony przyznanej mu przez polskie prawo. Przepisem przyznającym taką ochronę jest np. art. 3853 pkt. 23) Kodeksu cywilnego, który wprost wskazuje, że niedozwolone jest postanowienie umowne, które wyłącza jurysdykcję sądów polskich w odniesieniu do stosunków umownych z konsumentem. Zastosowanie wyżej wspomnianych regulacji może stanowić drogę dla podejmowania prób poddania sporów konsumentów z Facebook-iem pod rozstrzygnięcie sądów polskich. Na podstawie tych przepisów można bowiem twierdzić, że do umów zawieranych z Facebook-iem powinny mieć zastosowanie polskie przepisy dotyczące ochrony konsumentów.