Nie istnieje mieszany system czasu pracy

Przeczytaj także: Praca w weekendy a zadaniowy czas pracy

Pytanie: Objęłam stanowisko specjalisty ds. personalnych w dużej spółce. Przeglądając umowy pracowników zauważyłam, że część z nich ma wpisane, iż jest objęty równoważnym systemem czasu pracy, przy czym jego czas pracy określony jest wymiarem zadań". Czy taki zapis jest prawidłowy?

Odpowiedź: Nie, taki zapis nie jest poprawny. Nie wiadomo bowiem w jakim systemie czasu pracy pracownik jest zatrudniony.

Zadaniowy system czasu pracy to system pozwalający na dużą swobodę wykonywania pracy przez pracownika. Aby system ten mógł być zastosowany w stosunku do pracownika/pracowników musi to być uzasadnione:

• rodzajem pracy,
• jej organizacją lub
• miejscem wykonywania pracy.

W tym systemie pracodawca i pracownik wspólnie ustalają cele i zadania, które pracownik ma w określonym czasie wykonać.

Niemniej jednak, ze względu na dużą swobodę działań pracownika, pracodawcy często sądzą, że praca w systemie zadaniowym nie może powodować nadgodzin. Nic bardziej mylnego. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca powinien tak zaplanować zadania pracownikowi, aby ich wykonanie było możliwe przez maksymalnie 8 godzin dziennie. Co więcej, obowiązek dokumentowania i wykazania, że pracownik ma prawidłowo zaplanowaną pracę, należy do pracodawcy (wyrok SN z 15 marca 2006 r., II PK 165/05, niepublikowany).

W związku z tym, jeżeli pracownik wykonujący swoją pracę w systemie zadaniowym będzie miał tak określone zadania, że nie będzie "wyrabiał" się w kodeksowym 8-godzinnym dniu pracy, każda godzina pracy ponad kodeksową normę będzie stanowiła pracę w godzinach nadliczbowych. W związku z tym należy ją zrekompensować płacąc "normalne" wynagrodzenie oraz stosowny dodatek lub udzielić czasu wolnego.

Tzw. "system mieszany" nie istnieje

Jeżeli jednak źle planujesz pracę swoich pracowników, nie będzie mógł "wybronić" się z nadgodzin, zapisując w umowie o pracę czy regulaminie, że np. "pracownika/grupę pracowników obowiązuje system równoważny przy czym jego/ich czas pracy określony jest wymiarem zadań". Taka konstrukcja powoduje bowiem, że tak naprawdę nie wiadomo w jakim systemie czasu pracy pracownik pracuje. W Kodeksie pracy nie ma bowiem mowy o "mieszanym systemie czasu pracy", który pozwalałby zatrudnienie pracownik w kilku systemach i wybieranie z nich tych cech, które są wygodniejsze dla Ciebie i nie rekompensowanie czasu pracy w godzinach nadliczbowych.

Zdaniem SN:
" (...) prawo pracy, w tym przywołany w skardze kasacyjnej art. 140 k.p. regulujący zadaniowy czas pracy, nie przewiduje konstrukcji "mieszanego czasu pracy", w ramach którego pracownik byłby zobowiązany do świadczenia pracy bez wynagrodzenia ponad powszechnie obowiązujące wszystkich pracowników podstawowe normy czasu pracy, które nie mogą przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 k.p.). (...) Niewypłacanie dodatkowego wynagrodzenia za pracę z tytułu stałego przekraczania obowiązujących pracownika norm czasu pracy nie może być usprawiedliwione powoływaniem się przez pracodawcę na nieznaną prawu pracy konstrukcję "mieszanego czasu pracy", obejmującą jakoby równocześnie elementy zadaniowego oraz równoważnego czasu pracy i stosowaną ewidentnie w celu obejścia przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych." (Wyrok SN z 10 czerwca 2010 r., I PK 6/10, LEX nr 589951)

Podstawa prawna:

• art. 135, art. 140 kp.

www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.