Nazwa firmy chroniona przez prawo

Przeczytaj także: 7 błędów w nazwie firmy, marki lub bloga

Z chwilą rejestracji działalności gospodarczej czy zakładania spółki wprowadza się na rynek nową markę. Początkowo buduje się ją poprzez nazwę (firmę) przedsiębiorcy. Jednocześnie przedsiębiorca może wprowadzić szereg powiązanych z firmą oznaczeń w postaci znaków towarowych używanych do oznaczenia już nie samego przedsiębiorstwa, ale jego towarów lub usług (np. Coca-Cola, Nokia, Nike).

Firma przedsiębiorcy podlega ochronie prawnej, w tym obowiązkowemu ujawnieniu we właściwym rejestrze. To organ rejestrowy prowadzi wstępną kontrolę w zakresie dopuszczalności pojawienia się na rynku nowej firmy i powinien odmówić rejestracji, gdy nowy uczestnik obrotu narusza przepisy prawa firmowego, oznaczając swoją działalność z użyciem elementów firmy innego przedsiębiorcy lub jego znaku towarowego.

Podstawową funkcją firmy jest identyfikacja przedsiębiorcy wśród innych przedsiębiorców i konsumentów. Dlatego też firma powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku i nie może wprowadzać w błąd. Taki zakaz ma minimalizować nieuczciwą konkurencję pomiędzy przedsiębiorcami i bezprawne wykorzystanie cudzej marki. Nowa firma zasadniczo nie powinna w oczach zwyczajnego odbiorcy budzić nieuzasadnionych skojarzeń z innym przedsiębiorcą.

Zagrożenie prawa przedsiębiorcy do firmy ze strony innych uczestników obrotu może pojawić się zarówno na etapie rejestracji nowej firmy, jak i już w toku prowadzenia działalności gospodarczej. W pierwszym przypadku właściwą kontrolę powinien prowadzić odpowiedni organ rejestrowy. W drugim przypadku, przedsiębiorca sam powinien podejmować odpowiednie kroki prawne, celem ochrony swoich praw do firmy lub znaku towarowego.

Przedsiębiorca może żądać zaniechania działania zagrażającego jego prawom do firmy, np. zaprzestania używania całej lub części własnej nazwy w nazwie innego przedsiębiorcy. Natomiast w razie dokonanego naruszenia może także domagać się usunięcia jego skutków, naprawienia szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia. Bezprawne wykorzystywanie chociażby jednego z członów nazwy innego przedsiębiorcy może być także traktowane jako czyn nieuczciwej konkurencji. W takim przypadku przedsiębiorca może żądać w szczególności: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, naprawienia wyrządzonej szkody lub wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Firma staje się często oznaczeniem nie tylko samego przedsiębiorcy, ale sprzedawanych przez niego towarów lub świadczonych usług. Wówczas staje się znakiem towarowym. Znak towarowy jest niezmiernie istotnym elementem budowania marki przedsiębiorcy i może mieć wysoką wartość majątkową. Stanowi go, często oprócz samego oznaczenia słownego (np. firmy), określony znak graficzny, który poprzez swój wygląd jest bardziej przyjazny i rozpoznawalny dla klientów przedsiębiorcy, a tym samym lepiej spełnia swoją rolę marketingową i reklamową. Na znak towarowy przyznawane jest prawo ochronne. Przedsiębiorca posiadający prawa do firmy może stać się jednocześnie podmiotem praw ochronnych na znak towarowy tożsamy z firmą lub którego jednym z elementów jest firma. Uzyskuje wówczas niejako podwójną ochronę swojej firmy. Przedsiębiorca, którego prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, może żądać od osoby, która je naruszyła w szczególności: zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody.

Nazwa – firma – znak towarowy – marka: oprócz zwykłej funkcji identyfikującej i odróżniającej przedsiębiorcę lub jego towary i usługi na rynku, stanowi też potencjał do budowania renomy. Warto chronić ją tak, jak dba się o własne nazwisko.