Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym

Przeczytaj także: Pozwy zbiorowe już możliwe

Pozew w postępowaniu grupowym powinien zawierać elementy, które są wymagane w każdym pozwie, a ponadto:

• wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym
• wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy (tzn. wskazanie, iż roszczenia są jednego rodzaju i są oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej), a w przypadku roszczeń pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrup
• w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup
• oświadczenie powoda o tym, że działa w charakterze reprezentanta grupy.

Konieczne do pozwu należy załączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do niej i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, w której określony jest sposób wynagrodzenia pełnomocnika.

Pozwany może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, chyba że uznana przez niego część roszczenia wystarcza na zabezpieczenie kosztów. Jeżeli kaucja nie zostanie złożona w terminie określonym przez sąd, wówczas sąd na wniosek pozwanego odrzuca pozew (bądź środek odwoławczy).

Jeżeli warunki formalne zostaną spełnione sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Po uprawomocnieniu takiego postanowienia sąd zarządza ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego. Takie ogłoszenie umieszcza się w poczytnej prasie o zasięgu ogólnokrajowym (w szczególnych wypadkach w prasie o zasięgu lokalnym), dzięki czemu osoby zainteresowane mogą w oznaczonym w ogłoszeniu terminie przystąpić do grupy, składając stosowne pisemne oświadczenie reprezentantowi grupy.

Także osoba, która przed dniem wszczęcia postępowania grupowego wytoczyła przeciwko pozwanemu powództwo we własnym zakresie, może złożyć (jeżeli roszczenie to może być dochodzone w postępowaniu grupowym) oświadczenie o przystąpieniu do grupy. Musi jednak to zrobić nie później jednak niż do dnia zakończenia postępowania w pierwszej instancji.

Członkowie grupy mają także możliwość zmiany jej reprezentanta. Wniosek w tym celu zgłasza do sądu więcej niż połowa członków grupy. Powinien on zawierać propozycję nowego reprezentanta oraz jego oświadczenie o wyrażeniu zgody na pełnienie tej funkcji. Taka zmiana nie wpływa na pozycję profesjonalnego pełnomocnika.

Zakończenie sprawy poprzez cofnięcie pozwu, zrzeczenie się roszczenia, bądź jego ograniczenie oraz przez zawarcie ugody, wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy. Jeżeli sąd uzna m.in., że jedna z tych czynności rażąca narusza interes członków grupy, może uznać taką czynność za niedopuszczalną.

Wydaje się, że postępowanie grupowe może być skutecznym instrumentem w walce z dużymi koncernami, zakładami ubezpieczeń, bankami, czy np. deweloperami. Wymaga ono od poszkodowanych wprawdzie określonej organizacji, ale z pewnością pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze indywidualnego Kowalskiego (opłata od pozwu wynosi bowiem 2%, a nie standardowo 5% wartości przedmiotu sporu). Warto więc na bieżąco śledzić prasę i sprawdzać, czy przypadkiem nie zamieszczono w niej ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego w sprawie, która nas dotyczy, a w której możliwe, że sami nie mielibyśmy czasu i ochoty dochodzić roszczenia.

Agnieszka Antoniak