Utrata zdolności do pracy a nowe warunki zatrudnienia

Przeczytaj także: Jakie badania lekarskie pracowników?

Pytanie: Pracownica zatrudniona na stanowisku operatora linii formowania chorowała nieprzerwanie przez 182 dni, a następnie miała przyznane świadczenie rehabilitacyjne na 90 dni. Choroba ta nie dotyczy choroby zawodowej. Po tym okresie pracownica stawiła się u lekarza zakładowego w celu uzyskania zdolności do pracy. Pracownica przedstawiła zaświadczenie od lekarza prowadzącego, z którego wynika, że pracownica może pracować, ale z ograniczeniem dźwigania do 2,5 kg. Lekarz zakładowy wydał zdolność do pracy na stanowisku pracy z ograniczeniem dźwigania, natomiast stwierdził utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy na stanowisku operatora. Czy możemy wypowiedzeniem zmieniającym dokonać zmiany warunków zatrudnienia tej osoby, polegającej na zmianie stanowiska (na stanowisko z zachowaniem ograniczenia dźwigania) i jednocześnie obniżyć (nawet radykalnie) wynagrodzenie pracownicy? Czy w razie nieprzyjęcia przez pracownicę nowych warunków konieczna będzie wypłata odprawy?

Odpowiedź: W opisanej w pytaniu sytuacji pracodawca, ze względu na utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy, może wypowiedzieć pracownicy warunki pracy i płacy. Wysokość wynagrodzenia na nowym stanowisku pracy musi być jednak adekwatna do wykonywanej pracy i porównywalna do płacy pracowników zatrudnionych na takich stanowiskach pracy.

W przypadku odmowy przyjęcia nowych warunków pracy pracodawca nie będzie zobowiązany do wypłaty pracownicy odprawy z tytułu zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników.

1. Po dłuższej nieobecności konieczne są badania kontrolne

Badania lekarskie pracowników, nazywane badaniami profilaktycznymi, dzielą się na badania wstępne, okresowe i kontrolne. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Jeżeli zatem pracownica była niezdolna do pracy przez okres dłuższy niż 30 dni, to przed powrotem do pracy pracodawca miał obowiązek skierować pracownicę na badania w celu ustalenia zdolności do kontynuowania pracy na danym stanowisku.

2. Pracownik nie może świadczyć pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego

Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika występujących na stanowisku pracy. Badania kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:

• brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy lub
• przeciwwskazania zdrowotne do pracy na określonym stanowisku pracy.

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, jeżeli warunki jej wykonywania nie odpowiadają zaleceniom lekarza zawartym w orzeczeniu. Zatem w przypadku, gdy z uwagi na rodzaj czynności składających się na dany rodzaj pracy pracownik nie może świadczyć dotychczasowej pracy z powodu przeciwwskazań zdrowotnych, istnieje uzasadniona podstawa do wypowiedzenia pracownikowi warunków umowy o pracę.