Oświadczenie pracownika o jakości pracy

Przeczytaj także: Odpowiedzialność pracownika i pracodawcy za szkodę

Pytanie: Czy pracodawca może żądać od pracownika comiesięcznego oświadczenia, że pracę swoją wykonał bezbłędnie i prawidłowo?

Odpowiedź: Przepisy nie zabraniają pracodawcy żądania składania przez pracownika oświadczenia o jakości wykonanej przez nich pracy, jednakże takie oświadczenie nie wpłynie na zmianę zasad odpowiedzialności pracowników za ich pracę.

1. Przepisy nie zabraniają żądania od pracownika oświadczenia o jakości jego pracy

Pracownik świadczy pracę w warunkach podporządkowania pracodawcy. Swoją pracę ma obowiązek wykonywać sumiennie i starannie, a przy jej wykonywaniu powinien stosować się do poleceń pracodawcy (tych, które nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę).

Na pracodawcy z kolei spoczywa obowiązek zorganizowania pracy w sposób zapewniający osiągnięcie przez pracowników wysokiej wydajności i należytej jakości pracy. Pracodawca ma prawo kontrolować, czy pracownik wykonuje pracę należycie, jak również dokonywać oceny wyników jego pracy.

Powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie przewidują obowiązku składania przez pracownika comiesięcznych oświadczeń wskazujących, że pracownik swoją pracę wykonał bezbłędnie i prawidłowo. Z drugiej strony trudno byłoby wskazać przepis, z którego naruszeniem wiązałoby się zobowiązanie pracownika do składania ww. oświadczeń. Mimo że opisana praktyka nie należy do standardowych rozwiązań funkcjonujących w zakładach pracy, to nie można stwierdzić, że pracodawca, wymagając od pracowników składania wspomnianych oświadczeń, narusza przepisy prawa.

Aby jednak takie działanie nie zostało zakwalifikowane jako mobbing (poprzez wywieranie presji na pracownikach) zaleca się, aby ewentualne oświadczenie formułować w formie „nieco łagodniejszej”. W tym celu można rozwinąć oświadczenie o stwierdzenie, iż prawidłowo wykonana pracy to praca wykonana zgodnie z wiedzą i umiejętnościami pracownika.

Ważne! Umowa o pracę to umowa starannego działania

Warto zauważyć, iż umowę o pracę klasyfikuje się jako umowę starannego działania, co oznacza, iż pracownik odpowiada za jej należyte wykonywanie, a nie za rezultat, który ma osiągnąć.

2. Oświadczenie nie zmieni zasad odpowiedzialności pracownika

Warto jednak podkreślić, iż kodeks pracy określa stałe zasady odpowiedzialności pracownika za wykonaną pracę. Zgodnie z tymi regulacjami pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą dla pracodawcy na skutek zawinionego niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków. Oznacza to, że bez względu na to, czy pracownik złoży pracodawcy oświadczenie o prawidłowości wykonanej przez siebie pracy, czy też nie - powyższe zasady nie ulegną zmianie, a pracownik będzie ponosił odpowiedzialność tylko za zawinione działanie.

Nawet jeśli pracownik złoży oświadczenie, iż wykonał pracę prawidłowo i bezbłędnie, a w rzeczywistości okaże się, że popełnił błąd - pracodawca nie będzie mógł wyciągnąć z samego oświadczenia żadnych konsekwencji. Oświadczenie pracownika jest bowiem jego subiektywną oceną wykonanej przez niego pracy. Oznacza to, że bez względu na to, czy pracownik złoży w tej kwestii oświadczenie, czy też nie - będzie on ponosił odpowiedzialność jedynie za zawinione następstwa nienależytego wykonania swojej pracy.

Ważne!
Warunkiem odpowiedzialności pracownika jest wina

Pracownik ponosi odpowiedzialność tylko za zawinione następstwa swojego działania.

3. Za wadliwe wykonanie pracy można obniżyć wynagrodzenie

Należy zwrócić uwagę także na to, iż zgodnie z przepisami kodeksu pracy - za wadliwe wykonanie przez pracownika produktów lub usług wynagrodzenie nie przysługuje. W tym przypadku warunkiem odpowiedzialności jest także wina pracownika. Odpowiedzialność ta występuje bez względu na to, czy pracownik złoży w tej kwestii oświadczenie, o którym mowa w pytaniu. Jeśli zatem produkt lub usługa wytworzony/wykonana przez pracownika ma niższą niż powinna mieć wartość, a „ubytek jakościowy” powstał z winy pracownika - pracodawca może obniżyć proporcjonalnie wynagrodzenie, a jeśli towar jest całkowicie wadliwy - w ogóle nie wypłacić wynagrodzenia. W tym przypadku oświadczenie pracownika, które jest jego subiektywną oceną wykonania swojej pracy, także nie wpłynie na zasady odpowiedzialności pracownika.

Podstawa prawna:

• art. 22 § 1, art. 82, art. 94 pkt 2, art. 94³, art. 100 § 1, art. 114 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.