Zwolnienie pracownika z powodu choroby a prawo do odprawy

Przeczytaj także: Odprawa przy zwolnieniu z pracy: kiedy i dla kogo?

Pytanie: Na podstawie art. art. 53 § 1 pkt. 1 lit. b rozwiązaliśmy umowę z pracownikiem, który przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Po ustaniu zatrudnienia osoba ta w dalszym ciągu będzie przebywać na świadczeniu rehabilitacyjnym. Czy przysługuje jej odprawa?

Odpowiedź: Pracownik, z którym z powodu długotrwałej nieobecności w pracy wskutek choroby rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia może być uprawniony tylko do odprawy rentowej, jeżeli po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego otrzyma od ZUS-u decyzję w sprawie przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Tylko odprawa rentowa

Z pytania nie wynika wprost, o jaką odprawę chodzi. Należy wyjaśnić, że przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tzw. ustawa o grupowych zwolnieniach) – przewidujące odprawę pieniężną w przypadku zwolnienia grupowego i indywidualnego, u pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników - nie przewidują prawa do odprawy w takim przypadku. Odprawa na podstawie tej ustawy przysługuje tylko wówczas, gdy do rozwiązania stosunku pracy dochodzi z przyczyn niedotyczących pracownika, np. ekonomicznych, organizacyjnych, itp.

W tego typu przypadkach pracownikowi może natomiast przysługiwać odprawa rentowa, o której mowa w art. 921 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Należy zwrócić uwagę, że nabycie prawa do odprawy jest uzależnione od jednoczesnego spełnienia dwóch przesłanek tj.:

• ustania stosunku pracy, niezależnie od trybu rozwiązania umowy o pracę (np. rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, czy też na mocy porozumienia stron) oraz
• nabycia uprawnień rentowych lub emerytalnych.

Musi zatem zachodzić związek przyczynowo-skutkowy miedzy tymi zdarzeniami. Sąd Najwyższy zaprezentował taki pogląd w odniesieniu do odprawy emerytalnej (wyrok z 11.10.2007 r., III PK 40/07, LEX nr 338805).

Odprawa także wtedy, gdy pracownik uzyskał rentę nie z dniem zakończenia umowy

W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, po wyczerpaniu przez niego okresu zasiłkowego oraz pobieraniu przez 3 miesiące świadczenia rehabilitacyjnego – może on być uprawniony do odprawy rentowej z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli jego choroba trwała nieprzerwanie aż do dnia przyznania decyzji rentowej. Pracownik niezdolny do pracy może więc po wykorzystaniu 12 miesięcznego okresu świadczenia wystąpić do ZUS-u o wydanie decyzji rentowej i w takim przypadku pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy i ewentualnym przyznaniem renty będzie istniał związek przyczynowo-skutkowy.

Taki pogląd prezentował także Sąd Najwyższy, np. w uchwale z 29 maja 1989 r. (III PZP 19/89, OSNC 1990, Nr 4-5, poz. 61) stwierdzając, że „pracownikowi przysługuje jednorazowa odprawa (.......) także wówczas, gdy pracownik uzyskał rentę nie z dniem zakończenia stosunku pracy, lecz po upływie okresu pobierania zasiłku chorobowego, z powodu choroby rozpoczętej w czasie zatrudnienia, a zakończonej po rozwiązaniu umowy o pracę na skutek wypowiedzenia zakładu pracy”1 § 1 Kodeksu prac, gdy pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek choroby stwierdzonej w czasie zatrudnienia i prowadzącej, po nieprzerwanym okresie pobierania zasiłku chorobowego, do przyznania mu renty.” oraz w uchwale z 7 stycznia 2000 r. (III ZP 18/99, OSNP 2000, Nr 24, poz. 888), powtarzając, że „pracownikowi, który przeszedł na rentę inwalidzką (rentę z tytułu niezdolności do pracy) po rozwiązaniu się umowy o pracę na czas określony, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna na podstawie art. 92.

Odprawa, o której mowa w art. 921 Kodeksu pracy, przysługuje pracownikowi w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia (obliczanego na zasadach obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop).

Podstawa prawna:

• art. 53, art. 92¹ Kodeks pracy
• Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
• § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy