Limit godzin nadliczbowych kierowcy

Przeczytaj także: Jaka rekompensata za godziny nadliczbowe kierowcy?

Pytanie: Zatrudniamy jednego kierowcę (prowadzony samochód do 3,5 t). Pracownik pracuje w podstawowym czasie pracy od poniedziałku do piątku. Sobota jest dniem wolnym z tyt. 7-dniowego tygodnia pracy i niedziela wolna. W regulaminie pracy zawarty jest zapis, który stanowi, że limit godzin nadliczbowych dla kierowcy wynosi 260 godzin w roku kalendarzowym. Wszystkie nadgodziny pracownik ma rozliczane czasem wolnym. Ostatnio w poradniku dla pracodawcy „Czas pracy kierowców”, wydanym przez PIP zaznaczono, że teoretycznie maksymalny roczny limit godzin nadliczbowych, jaki może ustanowić pracodawca, wynosi 416 godzin w roku. Czy w naszej Spółce możemy zmienić zapis regulaminowy ustanawiając 416 godzin nadliczbowych w roku? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania?

Odpowiedź: Liczba godzin nadliczbowych kierowcy nie może przekraczać, co do zasady, 260 godzin w ciągu roku kalendarzowego. Limit ten może być jednak zwiększony w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub umowie o pracę, nie więcej jednak niż do 416 godzin.

1. Można zwiększyć limit

Praca w godzinach nadliczbowych kierowcy, ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, nie może przekraczać w ciągu roku 260 godzin. Ograniczenie to nie dotyczy jednak godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z prowadzeniem akcji ratowniczej lub usuwaniem awarii.

W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, dopuszczalne jest ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż wyżej określona. Ustalenie wyższego limitu pracy nadliczbowej w roku kalendarzowym nie jest przy tym uzależnione od spełnienia przez pracodawcę jakichkolwiek przesłanek.

Maksymalna liczba, do jakiej można podwyższyć wskazany limit godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym, wyznaczona jest pośrednio przez maksymalny 48-godzinny tygodniowy limit pracy. Oznacza to, że limit godzin nadliczbowych w żadnym wypadku nie może przekroczyć 416 godzin na dany rok kalendarzowy (52 tyg. w roku x 8 godz.).

Biorąc pod uwagę, że w roku kalendarzowym przypadają 52 pełne tygodnie, pracownik może zdaniem PIP przepracować w danym roku 416 godzin nadliczbowych. W żadnym jednak przypadku tygodniowy czas pracy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

2. Zdaniem MPiPS liczba nadgodzin jest uzależniona od wymiaru urlopu

Jednak Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (znak pisma: DPR-III-079-612/TW/08) uważa, że: „(...) ustalając większą liczbę godzin nadliczbowych pracodawca powinien uwzględnić to, że pracownikom przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 lub 26 dni. Maksymalny limit może zatem zostać wskazany w wysokości 384 godzin (od 52 tygodni w roku odejmuje się 4 tygodnie urlopu, co daje 48 tygodni, które należy pomnożyć przez dopuszczalną maksymalną liczbę godzin nadliczbowych przeciętnie w tygodniu w okresie rozliczeniowym, czyli 8). Natomiast u pracowników korzystających z 26-dniowego urlopu wypoczynkowego maksymalny limit wynosi 376 godzin (od 52 tygodni odejmujemy 5 tygodni urlopu, co daje 47 tygodni, które mnoży się przez 8 godzin nadliczbowych)”.

Odliczanie od powyższego limitu godzin związanych z urlopami nie wydaje się jednak właściwe. Zgodnie ze stanowiskiem PIP w przypadku, gdy pracownik nie korzysta w danym roku z urlopu wypoczynkowego, nie korzysta ze zwolnień lekarskich i innych usprawiedliwionych nieobecności, może wypracować ilość godzin nadliczbowych wynikających z przemnożenia ilości tygodni pracy przez przeciętnie 8 godzin nadliczbowych w tygodniu, jaka może być wypracowana w poszczególnych okresach rozliczeniowych.

Nieuzasadnione jest tym samym w takich sytuacjach ograniczanie możliwości pracy w godzinach nadliczbowych do limitu mniejszego. Natomiast w przypadku korzystania przez pracownika z urlopów wypoczynkowych oraz nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy zachowaniu wynikającego z art. 130 § 1 Kodeksu pracy obowiązku pomniejszania wymiarów czasu pracy, jakie pracownik winien przepracować w okresach rozliczeniowych, ilość godzin nadliczbowych możliwa do przepracowania przez tego pracownika będzie odpowiednia mniejsza - zależna od ilości dni urlopu wypoczynkowego, z którego korzystał będzie pracownik, i ilości dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy.