Obniżenie wynagrodzenia - wypowiedzenie zmieniajace

Przeczytaj także: Przejście zakładu pracy a zmiana siedziby firmy

Pytanie: Jednego z pracowników postanowiliśmy przesunąć na inne stanowisko, z niższym wynagrodzeniem, ponieważ nie sprawdza się w dotychczasowej pracy. Czy można taką zmianę wprowadzić aneksem do umowy o pracę? Czy jeżeli pracownik nie wyrazi zgody, to będzie mu się należała odprawa pieniężna?

Odpowiedź: Takie działanie jest nieprawidłowe.

Aneks to za mało

„Aneks” dosłownie oznacza „załącznik”, zatem aneksem do umowy o pracę będzie każdy dokument zmieniający zapisy tej umowy. Nie każdy jednak aneks będzie stanowił dokument prawidłowo zmieniający warunki płacowe. W praktyce spotyka się formę zmiany warunków poprzez tzw. aneks zawierający informację od pracodawcy o np. podwyżce wynagrodzenia zasadniczego.

Zawierając umowę o pracę, pracownik i pracodawca podejmują określone wzajemne zobowiązania. Zmiana tych zobowiązań przez pracodawcę może nastąpić jedynie w drodze wypowiedzenia warunków umowy o pracę (tzw. wypowiedzenia zmieniającego) bądź za porozumieniem stron. Z dokumentu musi zatem jasno wynikać forma, w jakiej strony dokonują zmiany warunków płacowych, bez względu na to, czy zmiana wynagrodzenia dotyczy jego obniżenia, czy podwyższenia.

Jak dokonać wypowiedzenia zmieniającego?

Praktycznie z wypowiedzeniem zmieniającym mamy do czynienia wyłącznie w przypadkach obniżenia wynagrodzenia, bowiem na podwyżkę pracownik zwyczajowo wyraża zgodę i wówczas strony podpisują porozumienie w tej sprawie.

Zgodnie z art. 42 § 1 kp do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Oznacza to, że pracodawcę obowiązuje zachowanie określonych procedur, zaś pracownikowi przysługują w związku z tym określone prawa.

I tak, jeżeli u pracodawcy działa organizacja związkowa, przed dokonaniem wypowiedzenia warunków zatrudnienia pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia konsultacji z organizacją związkową reprezentującą pracownika (art. 38 kp).

Proponowane przez pracodawcę nowe warunki pracy i płacy wchodzą w życie po upływie okresu wypowiedzenia, chyba ze przed upływem okresu wypowiedzenia pracownik złoży oświadczenie o odmowie przyjęcia tych warunków. Wówczas umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie W razie braku takiego pouczenia, pracownik może złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków do końca okresu wypowiedzenia (art. 42 § 3 kp).

Okres wypowiedzenia jest w przypadku wypowiedzenia warunków pracy i płacy taki sam, jak obowiązujący pracownika okres wypowiedzenia umowy o pracę.

Uwaga
Oświadczenie o odmowie przyjęcia zmienionych warunków pracy i płacy nie musi być złożone na piśmie! W wyroku z 24 maja 2001 r. (sygn. akt I PKN 405/00) Sąd Najwyższy stwierdził, że Przepis art. 42 par. 3 Kodeksu pracy nie określa sposobu i formy złożenia przez pracownika oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy, wobec czego wola pracownika może być wyrażona poprzez każde zachowanie dostatecznie ją ujawniające (art. 60 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kp).

Jeżeli zatem pracownik złoży takie oświadczenie w formie ustnej, warto sporządzić odpowiednią notatkę w tej sprawie.

Pracownik nie musi pracodawcy powiadamiać o przyjęciu zaproponowanych warunków. Jeżeli do połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zmienionych warunków, uważa się, że wyraził na nie zgodę.