Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

Przeczytaj także: Pułapki samozatrudnienia

Najmniej sformalizowaną formą organizacyjną, w jakiej można prowadzić działalność gospodarczą jest indywidualna (jednoosobowa) działalność gospodarcza, która stanowi korzystne rozwiązanie dla osób wykonujących wolne zawody, świadczących usługi na rzecz wielu zleceniodawców oraz wszystkich tych, którzy cenią sobie możliwość samodzielnej organizacji pracy. Zaletą tego typu rozwiązania jest niski koszt rozpoczęcia działalności (w wielu miastach funkcjonuje stałe zwolnienie z opłat administracyjnych, choć zasadą jest opłata w wysokości 100 złotych) oraz możliwość prowadzenia tzw. uproszczonej księgowości. Dotyczy to przedsiębiorców, u których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotów nie przekroczyły równowartości w walucie polskiej 1 200 000 EURO. Powyżej tej granicy, a w przypadku spółek handlowych bez względu na przychody, obowiązuje prowadzenie ksiąg handlowych (tzw. pełna księgowość).

Mając już pomysł na swój własny biznes i uprzednio wybrane rodzaje działalności z tzw. Polskiej Klasyfikacji Działalności należy udać się do właściwego względem miejsca zamieszkania urzędu miasta lub gminy w celu przeprowadzenia niezbędnych formalności.

Pierwszy krok to wypełnienie i złożenie wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Wniosek składany jest na specjalnym formularzu (EDG-1) i obejmuje oprócz wniosku o wpis do ewidencji, także wniosek o nadanie numeru REGON, zgłoszenie do urzędu skarbowego oraz do ZUS lub KRUS (zasada tzw. „jednego okienka”). Dodatkowej wizyty w urzędzie skarbowym wymagać będzie w szczególności rejestracja dla celów VAT oraz wybór innej formy opodatkowania niż podatek wg skali podatkowej (np. podatek liniowy). Czynności te wykonać należy przed uzyskaniem pierwszych przychodów.

Zasada „jednego okienka” niestety nie zwalnia z konieczności wizyty w ZUS, jeżeli przedsiębiorca będzie zatrudniać pracowników (jako pracodawca jesteśmy zobowiązani zgłosić pracowników do ubezpieczenia społecznego). Zgłoszenia do ZUS dokonuje się na formularzu ZUS ZUA w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia, czyli od daty zatrudnienia. W praktyce jednak pracodawcy zgłaszają nowego pracownika wraz z odpowiednią deklarację rozliczeniową wraz z imiennymi raportami miesięcznymi, czyli w terminie do piętnastego dnia następnego miesiąca.

Wniosek o wpis do ewidencji można też wysłać pocztą, co jest mało praktyczne ze względu na konieczność wizyty u notariusza celem poświadczenia podpisu albo poprzez stronę internetową urzędu gminy (o ile oczywiście przedsiębiorca dysponuje podpisem elektronicznym). Jeżeli wniosek nie zostanie opatrzony podpisem elektronicznym, organ gminy zawiadomi przedsiębiorcę o terminie i miejscu podpisania wniosku. Po dokonaniu wpisu organ prowadzący ewidencję prześle w terminie trzech dni (w praktyce zajmuje to więcej czasu) wniosek do urzędu statystycznego, właściwej jednostki ZUS i urzędu skarbowego, w których dopełnione zostaną pozostałe formalności związane z podejmowaniem działalności.

Należy pamiętać, że niektóre rodzaje działalności gospodarczej wymagają koncesji, wpisu do rejestru działalności regulowanej, zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej, licencji do prowadzenia działalności gospodarczej lub też stosownych uprawnień zawodowych.

Mając nadany numer NIP i REGON można zlecić wykonanie pieczątki firmowej. Wprawdzie żadne przepisy prawa nie regulują obowiązku posiadania pieczątki, jednak wykonanie pieczątki może okazać się niezbędne przy załatwianiu formalności w szczególności otwarcia rachunku bankowego. Nie należy stosować czerwonego tuszu oraz okrągłych pieczątek, albowiem czerwony kolor i okrągły kształt pieczątki jest zarezerwowany dla organów państwowych.

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek posiadać firmowy rachunek bankowy, który służy do rozliczeń z ZUS-em oraz Urzędem Skarbowym. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie muszą otwierać rachunku firmowego, o ile nie łamie to regulaminu banku. Jest to duże ułatwienie dla samozatrudnionych i osób prowadzących małe przedsiębiorstwa. Przepisy wymagają dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego w przypadkach, gdy stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca lub wartość transakcji przekracza 15 000 euro (liczone według średniego kursu NBP).

Podsumowując należy podkreślić najistotniejszy aspekt prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Otóż przedsiębiorca, nie może podjąć działalności wcześniej, niż w dniu złożenia wniosku w urzędzie.