Praca przez 7 dni tygodnia a wolny weekend

Przeczytaj także: Rekompensata pracy dodatkowej w niedzielę

Przyjrzyjmy się następującej sytuacji: Nasi pracownicy pracują na zmiany: dwa dni pracy, jeden dzień wolny. Wszystkie normy czasu pracy są zachowane. Dzień wolny z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy jest wskazywany każdorazowo w grafiku. W związku z tym zdarza się, że pracownicy nie mają wolnych weekendów, ponieważ wolne obok niedzieli mają np. środę. Pracownicy chcą wypisywać urlopy na soboty, żeby mieć wolny weekend. Czy pracodawca musi zgadzać się na taki urlop i czy ma obowiązek zapewniania pracownikom wolnych weekendów raz na jakiś czas?

Pracodawca nie musi zapewniać pracownikom wolnych weekendów.

Co 4 tygodnie wolna niedziela

Przepisy prawa pracy dopuszczają pracę w niedzielę m.in. przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Obowiązek zapewniania co najmniej raz na 4 tygodnie niedzieli wolnej od pracy nie dotyczy jedynie pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej. W stosunku do pozostałych pracowników, których normalna praca przypada w niedzielę, pracodawca ma obowiązek taką wolną niedzielę zapewnić. W przeciwnym razie naruszenie tego obowiązku może stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Zgodnie z powyższym, ustalając harmonogram czasu pracy na dany okres rozliczeniowy pracodawca ma obowiązek stworzyć go w taki sposób, aby zapewniał on co najmniej jedną na 4 tygodnie niedzielę wolną od pracy, co oznacza, że pracownik w 4-tygodniowym okresie czasu ma mieć zapewnioną jedną niedzielę wolną od pracy. Nie musi to zatem być co czwarta niedziela wolna. O terminie niedzieli wolnej od pracy decyduje każdorazowo pracodawca, choć może uwzględniać wnioski pracowników w tym zakresie. W praktyce oznacza to, że pracodawca tworząc harmonogram czasu pracy na dany okres rozliczeniowy (przykładowo miesięczny) w jednym z tygodni tego okresu ma obowiązek zapewnienia pracownikowi niedzieli wolnej od pracy, planując mu przykładowo pracę na inny dzień tygodnia, np. na piątek.

Za pracę w sobotę trzeba oddać dzień wolny

Sobota jest natomiast normalnym dniem pracy, którego pracodawca nie musi zapewniać jako wolnego. W praktyce oznacza to, że praca pracowników może być planowana na każdą sobotę okresu rozliczeniowego. Pracodawca musi jednak pamiętać, że tydzień pracy może mieć przeciętnie 5 dni. W związku z tym, jeżeli zaplanuje pracę w sobotę, będzie musiał oddać inny dzień wolny od pracy. Niemniej jednak dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy nie musi być ani dniem poprzedzającym niedzielę, ani dniem następującym po niej. Pracodawca nie ma zatem prawnego obowiązku zapewniania swoim pracownikom wolnych weekendów.

Urlop udzielany jest na wniosek pracownika, ale przez pracodawcę

Generalną zasadą jest udzielanie pracownikom urlopów wypoczynkowych na ich pisemny wniosek. Wniosek taki nie jest jednak dla pracodawcy wiążący. Pracodawca może przychylić się do wniosku pracownika i udzielić mu urlopu w terminie przez niego wskazanym, ale może również takiego wniosku nie uwzględnić. Urlopy powinny być bowiem udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Pracodawca jest jednak zwolniony od obowiązku ustalania planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę lub u pracodawcy nie ma związków zawodowych. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem. A zatem wybór dokładnej daty wykorzystania urlopu jest każdorazowo ustalany przez pracodawcę i pracownika.

Zgodnie z powyższym, jeżeli w zakładzie pracy nie obowiązuje plan urlopów albo pracownik wnioskuje o urlop w nim nie ujęty, pracodawca nie ma obowiązku udzielania pracownikowi urlopu we wskazanym przez niego terminie, w szczególności jeżeli mogłoby to zaburzyć normalny tok pracy w zakładzie. Nie ma również żadnej normy prawnej, która nakazywałaby pracodawcy udzielanie pracownikom urlopów w taki sposób, aby mogli oni korzystać z wolnego weekendu.

Podstawa prawna:

• art. 151 ¹⁰ pkt 9, art. 151¹², art. 163, art. 281 pkt 5 Kodeks pracy.

www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.