Pracowniczy obowiązek zachowania tajemnicy

Przeczytaj także: Tajemnica przedsiębiorstwa a odpowiedzialność karna

Tajemnice, do których przestrzegania zobowiązany jest pracownik można podzielić na 4 kategorie. Należą do nich:

1. Tajemnica państwowa, czyli informacja niejawna określona w wykazie informacji niejawnych będącym załącznikiem do ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. 2005, nr 196, poz. 1631 ze zm.), której nieuprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej, a w szczególności dla niepodległości lub nienaruszalności terytorium, interesów obronności państwa i obywateli, albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę (informacje takie oznacza się klauzulami „ściśle tajne” i „tajne”);

2. Tajemnica służbowa, czyli informacja niejawna niebędąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej (informacje takie oznacza się klauzulami „poufne” i „zastrzeżone) [tajemnica państwowa i tajemnica służbowa regulowane są ustawą z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnej (Dz.U. 2005, nr 196, poz. 1631);

3. Tajemnica zawodowa, czyli informacja przeznaczona dla określonej grupy pracowników, np. adwokatów, lekarzy, dziennikarzy. Do tej grupy tajemnic ustawowo chronionych możemy zaliczyć m.in.:

• tajemnicę adwokacką, związaną z informacjami powierzonymi przez klienta,
• tajemnicę radcowską,
• tajemnicę notarialną,
• tajemnicę dziennikarską, dotyczącą m.in. danych informatora oraz informacji, których ujawnienie mogłoby narazić na szkodę osoby trzecie,
• tajemnicę lekarską, związaną z informacjami powierzonymi przez pacjenta,
• tajemnicę bankową, polegająca na obowiązku zachowania w tajemnicy informacji dotyczących czynności bankowych i osób będących stroną umowy z bankiem,
• tajemnicę maklerską, związana z publicznym obrotem papierami wartościowymi,
• tajemnicę statystyczną, dotyczącą danych statystycznych, które można powiązać z osobami, które udzieliły informacji statystycznych;

4. Tajemnica przedsiębiorstwa, czyli, zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. 2003, nr 153, poz. 1503) nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Są to tzw. tajemnice ustawowo chronione. Oczywiście nie każdy pracownik ma dostęp do wszystkich rodzajów informacji. Dlatego też, obowiązek zachowania tajemnicy w przypadku większej częściej pracowników polegać będzie w szczególności na tym, aby nie wchodzić w posiadanie informacji, do których nie mają prawa dostępu. Ponadto, pracownicy powinni powstrzymać się od wykorzystywania i ujawniania informacji będącej tajemnicą osobą nieuprawnionym, bez względu na to czy zdobyli ją zgodnie z prawem. W przypadku naruszenia tajemnic ustawowo chronionych pracownik będzie podlegał odpowiedzialności karnej.

Poza tajemnicami ustawowo chronionymi, każdy pracownik zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. O tym, jakie to informacje zdecyduje sam pracodawca. W praktyce chodzi tu m.in. o procesy technologiczne stosowane u danego pracodawcy, strategie handlowe, nowe rozwiązania czy innowacyjne procedury. Co istotne, to czy pracownik poniesie odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, nie zależy od tego, czy pracodawcą rzeczywiście tę szkodę poniósł. Wystarczy sama możliwość, że ujawnienie tego rodzaju informacji może doprowadzić do szkody.

Autor: Paulina Wysocka