Rodzaje umów z pracownikiem

Przeczytaj także: Rodzaje umów pracy i współpracy

UMOWAMI CYWILNOPRAWNYMI może być objęte świadczenie pracy w ramach pielęgnacji i opieki, nauki i wychowania, wygłaszania wykładów, wykonywanie ekspertyz, prowadzenie nadzoru inwentorskiego. Ta forma zatrudnienia stosowana jest także w przypadku takich zawodów jak: makler, akwizytor, pracownik agencji, pracownik sezonowy. Często właśnie za pomocą umów cywilnoprawnych zatrudnia się studentów i emerytów oraz rencistów.

* Umowa zlecenia - inaczej nazywana umową starannego działania (a nie rezultatu) dotyczy tzw. pracy faktycznie wykonanej, czyli zakłada swobodę umów i równorzędność zawierających ją stron. Pracodawca pozostaje zobowiązany do opłacenia składek ZUS-owskich i ubezpieczenia zdrowotnego (zwolnieni są z tego obowiązku jednostki zatrudniające studentów do 26 roku życia i osób zatrudnionych na umowę o pracę w innej firmie i otrzymujących choć minimalne wynagrodzenie). Umowa zlecenia jest bardzo podobna do umowy o pracę z tą różnicą, że pracownik nie musi otrzymać wynagrodzenia za wykonywaną pracę a zadanie może wykonane przez zastępcę osoby, która podpisała dokument, czyli zlecone innej osobie lub firmie. Dodatkowo (jeśli zaznaczone to jest w umowie) wykonawcy przysługuje zwrot wydatków poniesionych w czasie wykonywania pracy. Usługa może być wykonana przez osobę fizyczną lub podmiot gospodarczy. W przypadku konieczności dochodzenia praw na drodze sadowej pozew składa się w sądzie cywilnym. Zakończenie stosunku pracy ma miejsce w dniu wygaśnięcia umowy.

* Umowa o dzieło zwana umowa rezultatu nie gwarantuje płacenia składek ZUS i na ubezpieczenie zdrowotne na rzecz tak zatrudnionego pracownika. W przypadku niedotrzymania terminu realizacji zadania, strona zlecająca może żądać wypłacenia zadośćuczynienia (tytułem kary) lub ma prawo do odstąpienia od umowy. Wynagrodzenie jest należne za gotowe, ukończone "dzieło", więc pracownik nie może liczyć na otrzymanie zapłaty za czas poświęcony na wprowadzanie poprawek. Materiały niezbędne do wykonania pracy są zakupywane na koszt zleceniobiorcy a zwrot poniesionych wydatków jest możliwy jedynie, jeśli będzie umieszczony stwierdzający to zapis w umowie.

* Kontrakt menedżerski stanowiący kolejną postać zatrudnienia na podstawie stosunku cywilno-prawnego stosowany jest najczęściej w przypadku zatrudniania kadry zarządzającej średniego i wyższego szczebla. Opiera się on na kryterium efektów pracy (nie zależnie od stopnia sumienności wykonywania zadania) a wynagrodzenie uzależnione jest od rezultatów pracy managera. Kontrakt swoją postacią przypomina umowę zlecenia z ta różnicą, że w jego treści dodatkowo określa się warunki, z których musi się wywiązać pracownik, takie jak na przykład dodatkowe wymagania stawiane jednostce. Oprócz tego umieszcza się tez informacje dotyczące dodatkowych świadczeń (np. ubezpieczenia od ryzyka) i bonusów na rzecz pracownika.

* Ostatnia postacią zawarcia umowy na drodze stosunków cywilno-prawnych jest umowa o prace nakładczą, czyli chałupniczą.

* Umowa agencyjna stosowana jest np. w przypadku zatrudniania agentów ubezpieczeniowych. Jest ona podobna do umowy zlecenia, jednak wynagrodzenie stanowi prowizja. Pracownik otrzymuje zwrot poniesionych w czasie wykonywania pracy wydatków. Bardzo często do umowy dołącza się klauzulę o zakazie konkurencji, jej złamanie niesie za sobą konieczność wypłacenia pracodawcy odszkodowania.