Niezgodność towaru z umową: prawa konsumenta

Przeczytaj także: Reklamacja towaru: którą metodę wybrać?

Należy jednak podkreślić, że prezentowane poniżej przepisy będą dotyczyć wyłącznie sytuacji, w której sprzedającym jest osoba dokonująca sprzedaży w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, przedmiotem transakcji jest rzecz ruchoma, a ponadto nabywa ją osoba fizyczna w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą – czyli konsument. Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie. Nie możemy więc powoływać się na przepisy wskazanej ustawy, gdy:

• przedmiotem sprzedaży nie jest rzecz ruchoma a np. nieruchomość,
• kupujący nie jest osobą fizyczną (jest osobą prawną, przykładowo spółką kapitałową, fundacją, bądź jednostką organizacyjną niebędącą osoba prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, - jako przykład wskazać można osobową spółkę handlową, wspólnotę mieszkaniową),
• kupujący jest osobą fizyczną, ale nabywa rzecz w celu związanym z działalnością zawodową lub gospodarczą,
• sprzedaż nie jest dokonywana w zakresie działalności przedsiębiorstwa.

Oprócz sprzedaży, ustawę stosuje się także do umowy dostawy, umowy komisu oraz odpowiednio do umowy o dzieło.

Co ważne, w zakresie sprzedaży konsumenckiej nie znajdą zastosowania przepisy o rękojmi za wady i gwarancji jakości uregulowane w Kodeksie cywilnym (art. 556 – 581).

Niezgodność towaru z umową

Pojęcie niezgodności towaru z umową nie zostało wprost zdefiniowane przez ustawodawcę, a jedynie przybliżone w odniesieniu do trzech sytuacji:

1. Jeżeli właściwości towaru podlegały indywidualnemu uzgodnieniu, wówczas domniemywa się, że towar jest zgodny z umową, jeżeli:

• odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru,
• gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego (cel nie ma jednak znaczenia, gdy sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do określonego przeznaczenia towaru).

2. Jeżeli właściwości towaru konsumpcyjnego nie podlegały indywidualnemu uzgodnieniu, wówczas domniemywa się, że towar jest zgodny z umową, gdy:

• nadaje się do celu, do jakiego dany towar jest zwykle używany,
• posiada właściwości odpowiadające właściwościom cechującym towar tego rodzaju,
• odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy (a także zapewnieniach osób wskazanych w art. 4 ust. 3 i 4 ustawy); w szczególności dotyczy to zapewnień wyrażonych w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszących się do jego właściwości. Sprzedawca nie jest związany zapewnieniami, jeżeli wykaże, że ich nie znał, oceniając rozsądnie – nie mógł ich znać albo nie mogły mieć one wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy albo sprostowano ich treść przed zawarciem umowy.

3. Za niezgodność towaru z umową ustawodawca uważa sytuację, gdy ujawniła się nieprawidłowość w zamontowaniu i uruchomieniu towaru, jeżeli czynności te zostały dokonane w ramach umowy przez sprzedawcę lub osoby, za które ponosi odpowiedzialność (np. towarzyszących pomocników), ale również gdy czynności zamontowania i uruchomienia dokonał kupujący według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.

Uprawnień, które przysługują na podstawie ustawy nie można ograniczyć ani wyłączyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Ustawodawca chroni słabszego w takiej sytuacji kupującego.

Niezgodność musi istnieć w chwili wydania towaru. Kupujący powinien udowodnić, że towar jest niezgodny z umową oraz, że niezgodność istniała w chwili wydania towaru. Ustawodawca ułatwia kupującemu wykazanie, że istniała ona w chwili wydania towaru, wprowadzając domniemanie, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona już w chwili wydania.

Co ważne, sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru z umową, gdy kupujący w chwili zawarci umowy o tej niezgodności wiedział lub powinien był wiedzieć.